«Εμείς, οι ηγέτες των 27 κρατών και οι επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών είμαστε υπερήφανοι για τα αποτελέσματα της Ενωσης». Με τη φράση αυτή ανοίγει η Διακήρυξη της Ρώμης που  υπογράφουν οι ευρωπαίοι ηγέτες στην τελετή για τα 60 χρόνια από τη Συνθήκη της Ρώμης, το Σάββατο, στην πρωτεύουσα της Ιταλίας. Το κείμενο είναι αποτέλεσμα επίπονων διαπραγματεύσεων, έντονων διαφωνιών και παρασκηνιακών παζαριών. Εν τέλει ένα αποτέλεσμα συμβιβασμών όπως άλλωστε και η ίδια η ΕΕ.

Πρόκειται για μία προσπάθεια επανεκκίνησης της Ευρώπης που σήμερα είναι εγκλωβισμένη ανάμεσα στον λαϊκισμό, τα ακραία κινήματα, στους εξωτερικούς κινδύνους (τη Ρωσία του Πούτιν και την Τουρκία του Ερντογάν), στον ευρωσκεπτικισμό και στον «τυφώνα Τραμπ».

Τα επόμενα δέκα χρόνια

Το κείμενο θα οδηγήσει στην «ατζέντα της Ρώμης», τα βήματα δηλαδή της ΕΕ για τα επόμενα δέκα χρόνια. Το πώς θα γίνουν αυτά τα βήματα είναι και το μεγάλο ζητούμενο. Οι χώρες θα πάνε όλες μαζί ή κατά ομάδες; Διότι ακριβώς αυτή η ιδέα, της Ευρώπης των πολλών ταχυτήτων ήταν και το μεγαλύτερο εμπόδιο για να συμφωνήσουν οι «27». Μέρκελ, Ραχόι και Ολάντ για να ελαφρύνουν την πίεση προς τις χώρες που αντιδρούν δεν επέμειναν σε σαφείς διατυπώσεις παραμένοντας σε ένα γενικό πλαίσιο το οποίο προβλέπει διαφορετικά επίπεδα προόδου τα οποία θα επιτρέψουν στις πιο φιλοευρωπαϊκές κυβερνήσεις να προχωρήσουν στα επόμενα στάδια ενοποίησης, πάνω στο μοντέλο του Ευρώ και της Συνθήκης Σένγκεν.

Σε μία Ρώμη που βρίσκεται υπό αστυνομικό κλοιό, οι 27 ευρωπαίοι ηγέτες επρόκειτο να υπογράψουν την κοινή διακήρυξη και να αφήσουν για λίγο στην άκρη τις διαφορές Ανατολής – Δύσης και Βορρά – Νότου. Πάντως η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη προβάλει κάποιες επιφυλάξεις ως προς την τελική διατύπωση οι οποίες σχετίζονται με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Αθήνα στις διαπραγματεύσεις της με τους θεσμούς.

«Αδιάσπαστη Ενωση»

Το τμήμα που αφορά τις διαφορετικές ταχύτητες είναι εκείνο το οποίο δημιούργησε και τις περισσότερες εντάσεις καθώς για Βερολίνο, Παρίσι, Μαδρίτη και Ρώμη είναι το σημαντικότερο όπλο για την αντιμετώπιση του λαϊκισμού: «Θα κινηθούμε μαζί, με διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου αυτό κριθεί απαραίτητο, προς την ίδια κατεύθυνση, όπως και στο παρελθόν, τηρώντας τις συμφωνίες και διατηρώντας ανοιχτή την πόρτα σε όσους θελήσουν να ενωθούν μαζί μας. Η Ενωσή μας είναι αδιάσπαστη» τονίζεται στη διακήρυξη.

«Τα επόμενα 10 χρόνια θέλουμε μία Ενωση πιο ασφαλή, ευημερούσα, ανταγωνιστική, βιώσιμη και κοινωνικά υπεύθυνη, ικανή να διεκδικήσει ρόλο – κλειδί στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, σε θέση να προσφέρει νέες ευκαιρίες στους πολίτες της» αναφέρεται στο κείμενο.  Τους επόμενους μήνες αναμένονται πιο συγκεκριμένες προτάσεις από την Κομισιόν ενώ μετά τις γερμανικές εκλογές θα γίνουν γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες.

Τα τέσσερα σημεία

Στο κείμενο αναφέρονται τα τέσσερα κύρια ζητήματα που η ΕΕ θέλει να προωθήσει τα επόμενα χρόνια. Πρώτο είναι αυτό της ασφάλειας, των εξωτερικών συνόρων και της μεταναστευτικής πολιτικής.  Το δεύτερο είναι οικονομικό: οι ηγέτες δίνουν την υπόσχεση ότι θα εργαστούν για μία Ευρώπη «ευημερούσα και βιώσιμη», που θα δημιουργεί «ανάπτυξη και θέσεις εργασίας». Το τρίτο σημείο, αναφέρεται σε μία κοινωνική Ευρώπη που θα προωθήσει την ισότητα των φύλων, θα καταπολεμήσει διακρίσεις, αποκλεισμούς, ανεργία και φτώχεια. Και εδώ υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις: Οι σκανδιναβικές χώρες είναι υπέρ του κοινωνικού κράτους, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης βλέπουν το ζήτημα περισσότερο σαν ένα επιπλέον έξοδο στους λιτούς προϋπολογισμούς τους.

Το τέταρτο σημείο αφορά τη δημιουργία μιας ισχυρής Ευρώπης η οποία θα δημιουργήσει «μία αμυντική βιομηχανία και θα ενισχύσει την κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας». Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ πρόκειται να ανακοινώσει τις προτάσεις του για την Κοινή Αμυνα τον Ιούνιο και μπορεί να ελπίζει στη στήριξη Γερμανίας, Γαλλίας, Ισπανίας, Ιταλίας, Βελγίου, Ολλανδίας και Λουξεμβούργου. Με δεδομένη την απρόβλεπτη στάση του Πούτιν ενδιαφέρον ίσως δείξουν και κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, κυρίως Πολωνία, Τσεχία και Σλοβακία.

Ως το τέλος του χρόνου θα έχει διαφανεί αν η ΕΕ μπορέσει να αντιδράσει στο Brexit και να προσφέρει στους ευρωπαίους πολίτες ένα πειστικό και σαφές σχέδιο για το μέλλον.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News