Αν ήταν αθλητικό γεγονός θα γράφαμε ότι κάτι τέτοια ματς φέρνουν ξανά τον κόσμο στα γήπεδα. Ομως, μισό λεπτό, σαν ματς δεν έμοιαζε; Και όντως η πρώτη τηλεμαχία της Χίλαρι Κλίντον, προεδρικής υποψήφιας των Δημοκρατικών, με τον ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ στο Χάμπστιντ της Νέας Υόρκης τη νύχτα της Δευτέρας (πρώτες πρωινές ώρες Τρίτης, ώρα Ελλάδος) έφερε τον κόσμο πίσω στις τηλεοράσεις: το Forbes προεξόφλησε ότι η τηλεθέαση του ντιμπέιτ θα έριχνε το παραδοσιακό δευτεριάτικο ματς του αμερικανικού φούτμπολ σε ιστορικά χαμηλά και θα προσέλκυε περισσότερους από 100 εκατ. τηλεθεατές, διαλύοντας το προηγούμενο ρεκόρ των προεδρικών τηλεμαχιών, που κρατούσε από το 1980 όταν ο πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ αντιμετώπισε για πρώτη φορά τον darling της αμερικανίδας νοικοκυράς Ρόναλντ Ρίγκαν.
Αλλωστε και οι δύο μονομάχοι έβγαλαν από νωρίς τα γάντια, όπως τους θέλει η κλασική αμερικανική φράση και επιτέθηκαν με σφοδρότητα ο ένας στον άλλον, αλλάζοντας συνεχώς το θέμα της συζήτησης για να αιφνιδιάσουν τον αντίπαλο. «Δεν έχει την εμφάνιση για πρόεδρος» υποστήριξε η Χίλαρι – «δεν έχει τις αντοχές για πρόεδρος» απάντησε ο Τραμπ αναφερόμενος στην υγεία της. Και έτσι πήγε όλη η συζήτηση.
Δεν γίναμε σοφότεροι από το πρώτο ντιμπέιτ, αν και οφείλει κανείς να αναγνωρίσει στους Αμερικανούς την ικανότητα να δημιουργούν όχι μόνο τηλεοπτικά σόου, αλλά και συνθήκες πολιτικού διαλόγου, ακόμα και όταν ένας εκ των δύο είναι ένας ανεξέλεγκτος τύπος σαν τον Τραμπ.
Οπως το έθεσε λίγο μετά το τέλος του ντιμπέιτ ο Λάρι Κινγκ, ο θρυλικός interviewer του CNN, η τηλεμαχία ήταν «αναζωογονητική, η Χίλαρι είχε μάλλον δίκιο, αλλά δεν πιστεύω ότι κάποιος (τηλεθεατής) άλλαξε γνώμη» για τον έναν ή τον άλλον υποψήφιο.
Ποιος νίκησε; «Η Χίλαρι αν δεν νίκησε, τουλάχιστον δεν έχασε», σχολίασε αναλυτής, υποδεικνύοντας το γεγονός ότι αφού έχει το δημοσκοπικό προβάδισμα ξεπέρασε με άνεση μια δύσκολη βραδιά απέναντι σε έναν απρόβλεπτο αντίπαλο. Οι ασιατικές αγορές έδειξαν να αναγνωρίζουν επιτυχία της Χίλαρι Κλίντον – άρα και πιθανότερη εκλογή της στην προεδρία και σταθερότητα στην αμερικανική οικονομική πολιτική – και άνοιξαν τα ξημερώματα της Τρίτης με άνοδο. Τo CNBC ανέφερε πολύ γρήγορα ότι σύμφωνα με άτυπη διαδικτυακή δημοσκόπηση, το 59% των τηλεθεατών είδαν τη Χίλαρι ως τη νικήτρια της μονομαχίας, αλλά το ποσοστό άλλαξε λίγη ώρα αργότερα σε 61% υπέρ του Τραμπ (!) ενδεικτικό του πόσο αμφιλεγόμενες είναι τέτοιου είδους μετρήσεις μέσω Internet και τόσο κοντά στα γεγονότα. Το CNN από την πλευρά του, δημοσιοποίησε δημοσκόπηση που διεξήγαγε η εταιρεία ORC αμέσως μετά το ντιμπέιτ και με δείγμα όσους παρακολούθησαν την τηλεμαχία. H έρευνα της ORC έδειξε ότι 62% του τηλεοπτικού κοινού θεωρεί την Κλίντον νικήτρια έναντι 27% του Τραμπ. Αλλά έδειξε επίσης ότι οι τηλεθεατές του ντιμπέιτ ήταν στην πλειονότητά τους ψηφοφόροι των Δημοκρατικών. Οι Ρεπουμπλικανοί, ως γνωστόν, βλέπουν μόνο Fox News και δεν εμπιστεύονται δημοσιογράφους σαν τον Λέστερ Χολτ του ΝΒC που ήταν συντονιστής του ντιμπέιτ.
«Απορώ πάντως πώς μπορεί κάποιος να μην έχει αποφασίσει ακόμα», συμπλήρωσε ο Λάρι Κινγκ.
Και πράγματι, οι διαφορές του Τραμπ από τη Χίλαρι μοιάζουν να είναι τεράστιες. Ενας ρατσιστής και αμφιλεγόμενος επιχειρηματίας και αστέρας των ριάλιτι σόου από τη μία πλευρά, ένας νεόκοπος αν και 70χρονος πολιτικός που λέει ανερυθρίαστα ψέματα. Και από την άλλη μια γυναίκα με πολιτικές περγαμηνές και χρόνια παρουσίας στη δημόσια σφαίρα, αλλά και χωρίς πολλές συμπάθειες στο κοινό – ο κόσμος εξακολουθεί να τη βρίσκει ψυχρή και δύσκολα ταυτίζεται μαζί της. Αλλωστε σημασία δεν έχει τι λέει μόνο ο Κινγκ. Η δημοκρατία έτσι είναι: Η ψήφος του σεβάσμιου δημοσιογράφου είναι μία, όση και του ξενοφοβικού επαρχιώτη στη συνοριογραμμή της Αριζόνα με το Μεξικό.
Ο ρατσισμός ήταν λοιπόν ένα στοιχείο του ντιμπέιτ. Η Χίλαρι Κλίντον έσπευσε να κατηγορήσει τον Τραμπ ότι έχει μακρύ ιστορικό ρατσιστικής συμπεριφοράς, βαθμός για την υποψήφια των Δημοκρατικών
Αλλά και η παρουσία της Κλίντον στην πολιτική επί δεκαετίες ήταν ένα στοιχείο της τηλεμαχίας: ο Τραμπ κατηγόρησε την αντίπαλό του ότι έχει ελάχιστα πράγματα για τα οποία μπορεί να υπερηφανευτεί παρότι βρίσκεται στη δημόσια ζωή επί δεκαετίες, βαθμός για τον Τραμπ, λένε οι αναλυτές.
Κλίντον και ο Τραμπ αλληλοκατηγορήθηκαν για το ζήτημα που ανακινεί εδώ και χρόνια ο Τραμπ για το εάν ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Μπαράκ Ομπάμα, έχει γεννηθεί στη χώρα ή όχι.
Ο Τραμπ «πραγματικά άρχισε την πολιτική του δράση βασιζόμενος σε ένα ρατσιστικό ψέμα, ότι ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της χώρας μας δεν είναι αμερικανός πολίτης. Δεν υπάρχει καμιά απόδειξη για αυτό. Αλλά επέμενε. Επέμενε επί χρόνια και χρόνια», ανέφερε η Κλίντον.
Ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος υποστήριξε τη γνωστή κατηγορία του, ότι ήταν η αποτυχημένη εκστρατεία της Κλίντον το 2008 που ήγειρε το ζήτημα, κάτι που όμως έχει αποδειχθεί ότι δεν αληθεύει. «Κανένας δεν έθετε το ζήτημα πιεστικά, κανένας δεν νοιαζόταν (…). Ημουν ο μόνος που τον ανάγκασε να παρουσιάσει το πιστοποιητικό γέννησής του και νομίζω έκανα καλή δουλειά», είπε.
Οι δύο αντίπαλοι προσπάθησαν να αμαυρώσουν το ιστορικό του άλλου. Οχι ότι σε αυτήν την περίπτωση το έργο της Χίλαρι ήταν δύσκολο. Η υποψήφια των Δημοκρατικών είπε για παράδειγμα ότι ο Τραμπ δεν έχει πληρώσει τις οφειλές του σε επιχειρηματίες με τους οποίους συναλλασσόταν και ότι συνάντησε πολλούς που έχουν εξαπατηθεί από τον αντίπαλό της. Ολη η Αμερική το ξέρει ότι ο Τραμπ ήταν ένας λίγο-πολύ «αεριτζής».
Τραμπ: «Είμαι έξυπνος που δεν πληρώνω φόρους»
Σε αυτό το σημείο ίσως να βρέθηκε και το πραγματικά αδύνατο σημείο του Τραμπ, η αφερεγγυότητά του όχι ως πολιτικός, αλλά ως επιχειρηματίας, ως άνθρωπος που χρωστάει σε διαφόρους και δεν πληρώνει τους φόρους του. Και λέει από πάνω πως αυτό τον κάνει να είναι «έξυπνος».
Ηταν μια στιγμή του ντιμπέιτ. Η Χίλαρι προκάλεσε τον αντίπαλό της να δημοσιοποιήσει τα στοιχεία από τις επιστροφές φόρου εισοδήματος, κάτι που δεν κάνει. «Θα τα δημοσιοποιήσω όταν αυτή δημοσιοποιήσει τα 33.000 emails που σβήστηκαν» απάντησε ο Τραμπ αναφερόμενος στη γνωστή υπόθεση με τα απόρρητα emails του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όταν η Κλίντον ήταν υπουργός Εξωτερικών.
Αλλά η Χίλαρι επέμεινε: «Πρέπει να αναρωτηθείτε. Γιατί δεν θέλει να δημοσιοποιήσει τις επιστροφές φόρου; Μπορώ να σκεφτώ κάποιους λόγους: Πρώτον ίσως να μην είναι τόσο πλούσιος όσο λέει πως είναι. Δεύτερον ίσως να μην είναι τόσο φιλάνθρωπος όσο ισχυρίζεται ότι είναι. Τρίτον, δεν ξέρουμε όλες τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, αλλά ξέρουμε από ρεπορτάζ ότι χρωστάει 650 εκατ. δολάρια σε τράπεζες της Γουόλ Στριτ και στο εξωτερικό. Ή ίσως δεν θέλει να ξέρει ο αμερικανικός λαός, όλοι εσείς που μας βλέπετε απόψε, ότι δεν έχει πληρώσει τίποτα σε φόρους. Γιατί τη μόνη φορά που παρουσίασε στοιχεία – όταν ήθελε να πάρει μια άδεια για καζίνο – δείχνουν ότι δεν έχει πληρώσει καθόλου φόρους. Μηδέν για τον στρατό, μηδέν για τους βετεράνους πολέμου, μηδέν για σχολεία».
«Αυτό δείχνει ότι είμαι έξυπνος» απάντησε ο Τραμπ.
Donald Trump: "I'm smart" for not paying taxes https://t.co/88CwOaHVqD #DebateNight pic.twitter.com/yWSln22Axm
— CNN (@CNN) September 27, 2016
Του ξέφυγε; Θα τον τιμωρήσει ο μέσος φορολογούμενος ψηφοφόρος; Ή θα τον αγαπήσει ως κάποιον που θα ήθελε να του μοιάσει; O Πίτερ Σπίγκελ, αρθρογράφος των Financial Times, εκτίμησε πως αυτή η ατάκα θυμίζει το «μόνο οι μικροί πληρώνουν φόρους» της διαβόητης Λιόνα Χέλμσλεϊ, μιας διάσημης για τη μοχθηρότητά της πλούσιας Αμερικανίδας που είχε βαφτιστεί «Βασίλισσα της Κακίας». Θα «περάσει» ως τέτοιος ο Τραμπ; Ολα θα αποδειχθούν στη διαχείριση του ντιμπέιτ από τα επιτελεία των δύο μονομάχων.
Was this @realDonaldTrump's Leona Helmsley moment? "Only little people pay taxes" – Helmsley, 1989 https://t.co/GYpTRxzTEj
— Peter Spiegel (@SpiegelPeter) September 27, 2016
Από την πλευρά του πάντως, ο Τραμπ επιχείρησε να εστιάσει στο γεγονός ότι η αντίπαλός του είναι μια πολιτικάντης που άλλα λέει και άλλα κάνει, θέλοντας προφανώς να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά την απέχθεια του μέσου Αμερικανού στις ίντριγκες της Ουάσιγκτον. Επιτέθηκε στην Κλίντον για την πολιτική της όσον αφορά το εμπόριο και προέβλεψε ότι θα εγκρίνει μια εμπορική συμφωνία με κράτη της Ασίας μολονότι έχει πει το αντίθετο στην προεκλογική της εκστρατεία. «Ησουν εντελώς υπέρ της (συμφωνίας), μετά άκουσες τι έλεγα, πόσο κακή είναι, και τότε είπες “δεν μπορώ να κερδίσω σε αυτόν τον διάλογο”, αλλά αν νικήσεις, θα την εγκρίνεις», είπε ο ρεπουμπλικανός υποψήφιος στην πρώην Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ. Εκείνη απέρριψε το επιχείρημά του. «Ντόναλντ, ξέρω πως ζεις στη δική σου πραγματικότητα, αλλά δεν είναι αυτά τα γεγονότα».
Τα γεγονότα δεν πολυαπασχολούν τον Τραμπ, αυτό είναι επίσης γνωστό. Και όποιο γεγονός δεν συμβαδίζει με αυτά που υποστηρίζει, τόσο το χειρότερο για το γεγονός. Κάποια στιγμή στο ντιμπέιτ, ο Λέστερ Χολτ, συντονιστής της συζήτησης, του υπενθύμισε ότι δεν λέει την αλήθεια στον ισχυρισμό του ότι δεν υποστήριξε ποτέ τον πόλεμο στο Ιράκ – «τα στοιχεία μας λένε αλλιώς» του σημείωσε. Και αμέσως τα δεξιά μέσα ενημέρωσης άρχισαν να επιτίθενται διαδικτυακά στον δημοσιογράφο του NBC, κατηγορώντας τον ότι πληρώνεται από τη Χίλαρι! Πρόσφατα και οι New York Times ανέφεραν σε κεντρικό τους άρθρο ότι αδυνατούν πλέον να καλύψουν την εκστρατεία του ρεπουμπλικανού προεδρικού υποψήφιου με δημοσιογραφικούς όρους, καθώς λέει συνεχώς μισές αλήθειες και χοντροκομμένα ψέματα, χωρίς να τον νοιάζει η πραγματικότητα.
Επόμενα ραντεβού με την τηλεοπτική πραγματικότητα; Στις 9 και 19 Οκτωβρίου τα δύο επόμενα ντιμπέιτ. Και το τελικό ραντεβού; Στις κάλπες, στις 8 Νοεμβρίου.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News