Υπάρχουν δύο βερσιόν «προοδευτικής» διακυβέρνησης που πλανώνται στον αέρα ως σενάρια: η μία, του ΣΥΡΙΖΑ, προφανώς συμπεριλαμβάνει ως κορμό τον ίδιο. Η άλλη, όμως, που εμφανίζεται στα προεκλογικά αφηγήματα τουλάχιστον δύο υποψηφίων για την ηγεσία του Κινήματος Αλλαγής, υπολογίζει τον ΣΥΡΙΖΑ μόνο ως δεύτερη σκέψη.

Πόσο πιθανό είναι το σενάριο της «προοδευτικής» διακυβέρνησης στη βερσιόν του ΣΥΡΙΖΑ; Η κάλπη της απλής αναλογικής θα μπορούσε, αριθμητικά μιλώντας, να βγάλει κυβέρνηση χωρίς το πρώτο κόμμα, με συνεργασία μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και (αν χρειαστεί) ΜέΡΑ25. Αυτό όμως το σενάριο, που εύλογα συζητιέται κατά την προεκλογική καμπάνια του Κινήματος Αλλαγής, μοιάζει λίγο με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης για το εμβολιαστικό πρόγραμμα το περασμένο καλοκαίρι —επειδή οι αριθμοί δυνητικά έβγαιναν, δεν σήμαινε απαραίτητα πως βρισκόμασταν εντός στόχου. Για την αξιωματική αντιπολίτευση, μια τέτοια συγκυβέρνηση μοιάζει σήμερα σανίδα σωτηρίας, γιατί, όση φθορά κι αν παρουσιάζει η ΝΔ στις δημοσκοπήσεις, δεν χάνει την πρώτη θέση. Αυτό εντείνει την αίσθηση πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ακόμα, πάνω από δύο χρόνια μετά τις εκλογές, μια ελλιπής αντιπολίτευση, που δεν έχει βρει βηματισμό ούτε πρόταση ικανή να ανατρέψει τα δεδομένα υπέρ του.

Στο στρατόπεδο του ΚΙΝΑΛ τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι καλές δημοσκοπήσεις του τελευταίου διαστήματος, σε συνδυασμό με τις κακές επιδόσεις του ΣΥΡΙΖΑ, έχουν «ρίξει» τη διαφορά ανάμεσα στο δεύτερο και στο τρίτο κόμμα σε μονοψήφια ποσοστά, για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία. Ποτέ η πιθανότητα ανατροπής των σχηματισμών στην αντιπολίτευση δεν ήταν πιο δυνατή από όσο είναι σήμερα —ακόμα κι αν η εικόνα είναι προσωρινή, λόγω του κύματος συμπάθειας προς το ΠΑΣΟΚ και το αυξημένο ενδιαφέρον που προκαλούν οι εκλογές για την ηγεσία του σαράντα ημέρες μετά την απώλεια της Φώφης Γεννηματά. Οποιαδήποτε επιλογή συγκυβέρνησης πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά μελετημένη για να μην αποβεί μοιραία: τα ποιοτικά στοιχεία των ψηφοφόρων δείχνουν πως μετρούν την πολιτική αυτονομία του χώρου, το οποίο δεν θέλουν να δουν ως συμπλήρωμα. Οπως το «ναι» σε μια κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ μοιάζει δύσκολο έως αδύνατο να το υπερασπιστεί κανείς σε μια προεκλογική εκστρατεία (ακόμα κι αν το ήθελε), έτσι συμβαίνει και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτό το πεδίο, το ζήτημα δεν είναι μόνο ιδεολογικό: όποιος υποψήφιος, όσο δημοφιλής κι αν είναι, προτείνει να δώσει το ΚΙΝΑΛ σανίδα σωτηρίας στον ΣΥΡΙΖΑ στην πραγματικότητα πετάει λευκή πετσέτα, αποδεχόμενος την ήττα του πριν καν φτάσουμε στην κάλπη.

Το παιχνίδι των συνεργασιών έχει πολλές όψεις. Η πλευρά του Ανδρέα Λοβέρδου επιτίθεται ήδη, έστω έμμεσα, τόσο στον Νίκο Ανδρουλάκη όσο και στον Γιώργο Παπανδρέου για το περιεχόμενο της «προοδευτικής» διακυβέρνησης, ενώ εκείνοι υπονοούν πως εκείνος αντικαθιστά τη λέξη ΣΥΡΙΖΑ με την λέξη ΝΔ, σε μια παρόμοιου τύπου συγκυβέρνηση. Η συζήτηση, όμως, ξεκινάει μόνο με ένα δεδομένο: το ποσοστό του ΚΙΝΑΛ. Αν αυτό κινηθεί στα μέχρι σήμερα δεδομένα του, κάθε κουβέντα τελειώνει πριν καν ξεκινήσει, μαζί με τις ελπίδες για την ανασύνταξη του πολιτικού συστήματος την επόμενη μέρα. Αν όμως το ποσοστό περάσει το 10%, φτάνοντας πιο κοντά σε αυτό που ονομάζουμε ρυθμιστή, τότε μιλάμε για μια άλλη κατάσταση.

Οσο πιο ψηλά, τόσο καλύτερα. Ενα κόμμα-ρυθμιστής, σε αντίθεση με ένα κόμμα-συμπλήρωμα, επιβάλλει όρους που αφορούν ουσιαστικά την πολιτική κατεύθυνση της κυβερνητικής συνεργασίας. Προφανώς, και τα πρόσωπα που τοποθετούνται σ’ αυτή – υπό όρους, ακόμα και το όνομα του πρωθυπουργού. Είναι το άλογο και όχι το κάρο. Και στο ΠΑΣΟΚ γνωρίζουν πολύ καλά ότι η μόνη περίπτωση μια συνεργασία -όπως την θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ- να μην καταλήξει σε διάλυση του κόμματός τους είναι το άλογο να είναι πράσινο. Πράγμα που σημαίνει πως, μέχρι την τελευταία στιγμή, θα διεκδικούν το μεγαλύτερο κομμάτι του προοδευτικού χώρου, βήμα-βήμα μέχρι τις εθνικές εκλογές. Προβάλλοντας, όπως έκαναν μέχρι τώρα, ως η πιο αξιόπιστη αντιπολίτευση εντός του κοινοβουλίου. Αυτό που κάποτε μπορεί να θεωρήθηκε μικρομεγαλισμός, σήμερα είναι μονόδρομος, αυτονόητη επιλογή.

Ποιος άλλος το ξέρει αυτό; Οι πασοκογενείς του ΣΥΡΙΖΑ, αυτοί που όταν μεταγράφηκαν ανέλαβαν να ξεπατικώσουν τον μηχανισμό του ενός κόμματος στο άλλο. Γι’ αυτό και, σε σχέση με τους συντρόφους τους στην Κουμουνδούρου, είναι εκείνοι με τις μεγαλύτερες αμφιβολίες για τις προθέσεις των υποψηφίων που δεν φωνάζουν υπέρ του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου, καταλαβαίνοντας πως αυτό δεν σημαίνει πως είναι φιλο-ΣΥΡΙΖΑ, ούτε ότι θα φερθούν ως φιλο-ΣΥΡΙΖΑ αν εκλεγούν. Είναι, από κάθε άποψη, ζήτημα πολιτικής επιβίωσης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News