• «Κυρία δεν σας ακούω, κόλλησε». Η φράση που θα ακουστεί περισσότερο μέσα στα εφηβικά (πρωτίστως) δωμάτια το 2020. Συνήθως το γράφεις (ψέματα) στο chat, η καθηγήτρια δεν το «πιάνει» και συνεχίζει να μιλάει («Δεν πειράζει Μιχάλη, μπορείς να…») ενώ υποτίθεται εσύ δεν ακούς Χριστό. Παρεμφερείς φράσεις, π.χ. «έχει λαγκάρει το eclass» (το «λαγκάρω» εκ του βρετανικού lag=καθυστερώ, μένω πίσω) πιο σπάνιες.
• Μετα-πλήξη (post boredom) Αν κάποιος σου έλεγε τον περασμένο Φεβρουάριο ότι θα έπληττες πέρα από κάθε φαντασία έχοντας όλο τον χρόνο δικό σου να αράξεις στο σπίτι και να δεις όλες τις σειρές και τις ταινίες στο Netflix, θα τον είχες στείλει πολύ μακριά.
• Το γκαμπί της βασίλισσας. Σκακιστικός όρος που έγινε δημοφιλής, χάρη στην ομώνυμη σειρά του Netflix («The Queen´s Gambit»). Εκατομμύρια οι νέοι συνδρομητές στο Chess.com φέτος, μέχρι και πάνω σε Masterclass με τον Γκάρι Κασπάροφ μπορείς να σκοντάψεις στο timeline σου στο Facebook.
• Κορονοηλίθιος (Covidiot). Ο επιμένων να αγνοεί τα μέτρα προστασίας, ο αποσυνάγωγος τη χρονιά της πανδημίας. Συχνά εμφανίζεται «αμάσκωτος».
• To σέξι 6. Η αποστολή SMS Νο 6, όχι για σωματική άσκηση όπως επιβάλλει η Γενική Γραμματεία Γενικής Προστασίας αλλά για ραντεβού/περπάτημα, ενίοτε και με αγνώστους που έχουν «αλιευτεί» –αναγκαστικά–μέσω Tinder ή άλλων εφαρμογών γνωριμιών.
• Πανδημικά όνειρα. Το τεύχος Οκτωβρίου 2020 του «Scientific American» τα αποκαλεί και «Covid όνειρα». Πρόκειται για την επιδημία περίεργων ονειρικών βιωμάτων που πλήττει τον πλανήτη (όσους δηλαδή δεν πάσχουν από καλπάζουσα coronasomnia, ήτοι από την αυπνία που έχει πυροδοτήσει ο κορονοϊός). Σύμφωνα με τους New York Times, η ερώτηση «Γιατί βλέπω περίεργα όνειρα;» έχει τετραπλασιαστεί σε συχνότητα στο Google (το #pandemic dreams στο Τwitter έσπευσε να περισυλλέξει όλους αυτούς τους αλλοπρόσαλλους εφιάλτες που βλέπουν οι Αμερικανοί στον ύπνο τους). Η Ντίρντρε Μπάρετ, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ κάλεσε όσους έχουν δει όνειρα σχετικά με τον SARS-CοV-2 (γιατρούς, νοσοκόμους, ασθενείς, απλούς έγκλειστους) να σηκωθούν από το κρεβάτι και να τής τα αφηγηθούν.
• Κανονικότητα. Η ζωή πριν από τον Μάρτιο του 2020.
• Μunkbang. Οχι και τόσο καινούργια, κορεάτικης προέλευσης τάση να παρακολουθείς online απαίσιους ανθρώπους να καταβροχθίζουν σε απευθείας σύνδεση ασύλληπτες ποσότητες φαγητού. Τη χρονιά της καραντίνας αγαπήθηκε από τους έλληνες εφήβους (που ανθίστανται σθεναρά στη θλιβερή γι’ αυτούς αναβίωση του οικογενειακού γεύματος) αλλά και από πολλούς ακόμη που αρέσκονται στο να παρακολουθούν π.χ. την κοιλιόδουλη σταρ του είδους Μuk Sna να τρώει τα άντερά της. Επειδή στην Κίνα οι munkbangers παραέκαναν θραύση, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αντεπιτέθηκε (με την καμπάνια «Καθαρό Πιάτο») στην κατάφωρη αυτή σπατάλη τροφίμων που είναι ακόμα πιο προκλητική σε καιρούς Covid-19 και εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ.
• Φθόνος της πανδημίας (quarantine envy). Πιο ήπιος στο παρθενικό lockdown, σαφώς πιο οξυμένος στο επόμενο (το αποκαλούμενο και «lockdown ακορντεόν»). Σε συνθήκες εγκλεισμού είναι απολύτως λογικό να φθονείς τον άλλο για όλα αυτά που απλά εσύ δεν έχεις: γάτες, πάρκο κοντά στο σπίτι, σπίτι που δεν είναι «τρύπα», παιδιά, δουλειά, χρόνο, σύντροφο, αποθέματα ψυχικής δύναμης, αδέλφια να μοιράζεσαι την μετακίνηση 4, σπίτι χωρίς τηλεόραση, χαρτί διαζυγίου, γιο που δεν ζει στο «Plague Island» («Νησί της Πανούκλας»), το νέο παρατσούκλι της Μεγάλης Βρετανίας μετά και τη νέα μετάλλαξη.
• Doomscrolling. Λέξη-κλειδί της χρονιάς με διττή σημασία. Οταν καταδύεσαι στο τελευταίο πακέτο κακών ειδήσεων της ημέρας. Οταν καταναλώνεις υπερβολικά πολλές κακές για την ψυχική υγεία σου ειδήσεις. Σπορ στο οποίο επιδοθήκαμε άπαντες μετά ζήλου σε όλη τη διάρκεια του 2020.
• Τοξική παραγωγικότητα. Αυτή που βιώνεις αδιαλείπτως εν μέσω lockdown. Eίναι αυτή η εμμονή να γίνεις παραγωγικός, εξαργυρώνοντας όλο αυτόν τον χρόνο που σου δίνεται. Και όμως, κάτι μέσα σου σε ωθεί να σκρολάρεις στο Tik Tok από τη μακάβρια θαλπωρή του καναπέ σου. Ειλικρινά, σκοτίστηκες αν ο Σαίξπηρ έγραψε τον «Βασιλιά Ληρ» ενώ έξω μαινόταν η πανώλη.
• Among us. Το βιντεοπαιχνίδι της καραντίνας και άσπονδος εχθρός της τηλεκπαίδευσης. Κανείς δεν του είχε δώσει σημασία όταν βγήκε το 2018 αλλά σαρώνει παγκοσμίως από το καλοκαίρι του 2020. Τέσσερις ως δέκα παίκτες (crew mates) παλεύουν να ολοκληρώσουν τις δουλειές τους μέσα στο διαστημόπλοιο ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να ανακαλύψουν ποιος είναι ανάμεσά τους ο impostor (απατεώνας) πριν εκείνος αρχίσει και τους σκοτώνει έναν έναν. Κάτι σαν το «Πέφτει η νύχτα στο Παλέρμο» της πανδημίας. Η διαφορά εδώ είναι ότι μπορείς να πεθάνεις και να συνεχίσεις να παίζεις ως «φάντασμα». Παίζεται και με αγνώστους αλλά δεν έχει την ίδια πλάκα με το να κοροϊδεύεις τους φίλους σου στην «έκτακτη σύσκεψη».
• «Κόπωση από το Zoom» («Zoom fatigue»). Εξαπλώθηκε και αυτή σαν πανδημία εξαιτίας της ταχύτατης υιοθέτησης της πλατφόρμας Ζoom (από 10 εκατομμύρια χρήστες τον Δεκέμβριο του 2019 έφτασε στα 200 εκατ. στα μέσα του περασμένου Μαρτίου). Είναι ο εκνευρισμός με την εικόνα που παγώνει, με το χακάρισμα («Zoombombing»), με τους διαδοχικούς μονολόγους, με την έλλειψη οπτικής επαφής (ο άλλος δεν κοιτάζει εσένα, αλλά τον εαυτό του, π.χ. αν έχει σακούλες στα μάτια του), με τον παράλογο ενδυματολογικό κώδικα (σακάκι από πάνω, παντόφλα από κάτω), με τον «Ζoom bore» (εκείνον τον επαίσχυντα βαρετό που μιλάει μόνος του ή πάνω από όλους), με την απουσία ενός κώδικα καλών τρόπων κ.ο.κ.
• Μask-shaming. To να διαπομπεύεις όποιον δεν φορά μάσκα ή δεν τηρεί, όπως εσύ θεωρείς πρέπον, τα μέτρα προστασίας (με κεντρικό σύνθημα «Βάλε μέσα τη μύτη»). Στην Ισπανία επινοήθηκε και ο όρος «balconazi» («μπαλκοναζί») για εκείνους που βρίζουν από το μπαλκόνι όποιον κυκλοφορεί.
• Zumping. O χωρισμός μέσω Zoom. Ιδιαίτερα αποτελεσματικός, διότι μεσούσης της καραντίνας δεν υπάρχει ο φόβος για ανεπιθύμητες συναντήσεις. O ίδιος όρος χρησιμοποιείται για την απόλυση με βιντεοκλήση. Σε πρωταθλήτρια του σπορ αναδείχθηκε η Uber, η οποία τον Μάιο του 2020 απέλυσε διά της Zoom οδού 3.500 υπαλλήλους. Η βρετανική Daily Mail εξασφάλισε και αποκλειστικό βίντεο: «Σήμερα είναι η τελευταία σου μέρα στη δουλειά».
• Kορονοδιαζύγιο. Είδος που γνώρισε τεράστια άνθηση το 2020. Δεν προκαλεί έκπληξη ότι ιάπωνας enterpeneur σκέφτηκε να προσφέρει δωμάτια στο ξενοδοχείο του, προκειμένου να εξασφαλίσει στα παντρεμένα ζευγάρια την απαραίτητη κοινωνική απόσταση. Κάποια βέβαια αντιστάθηκαν σθεναρά, κομίζοντας φέτος την πρώτη γενιά κορονομωρών (coronababies).
• Γλωσσική αγγλοκρατία (ή ακηδία). Παρενέργεια της πανδημίας, ιδιαιτέρως επικίνδυνη σύμφωνα με τον Γεώργιο Μπαμπινιώτη. Μερικοί από τους νεολογισμούς που ο ίδιος πρότεινε τη χρονιά αυτή: «αποστασίωση» (για την «τήρηση αποστάσεων», αντί της «αποστασιοποίησης» που είναι, όπως τονίζει, σχεδόν «κακόσημο», δηλ. έχει αρνητική σημασία), «απαγορευτικό» (αντί του εύκολου «lockdown»), «για το σπίτι» (αντί του επονείδιστου «take away»), τροφοδιανομή (αντί του ποταπού «delivery»). Ο έλληνας καθηγητής της Γλωσσολογίας κονταρομαχεί και φέτος (επί ματαίω;) με την εμμονή μας να χρησιμοποιούμε την αγγλική, επειδή θεωρούμε ότι έτσι έχουμε μεγαλύτερη απήχηση (επικοινωνιακή, αγοραστική, κύρους, γοήτρου, πειθούς κ.ο.κ.).
• Mute Kαι «ξεmute». Το κλείσιμο (και το άνοιγμα) του μικροφώνου στη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης, της τηλεκπαίδευσης ή του οnline μαθήματος κεραμικής.
• Υπερχρόνος. Αυτός που βιώνουμε εν έτει 2020. Μπόλικοι οι νεολογισμοί εδώ. Οι Γάλλοι τον βάφτισαν «lundimanche» (κάτι σαν «Κυριακοδευτέρα», διότι φέτος δεν υπάρχει καμία ουσιαστική διαφορά), οι Αγγλοσάξονες «blursday» (εκ του «blur» δηλαδή θολός), καθότι κάθε μέρα είναι σαν τη μέρα της μαρμότας, μια ομοιογενής θολούρα. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον έχουν μπει κανονικά στο μπλέντερ.
• Καραντίνι (Quarantini). To κοκτέιλ που φτιάχνεις για να συγχαρείς τον εαυτό σου που άντεξε μία ακόμη μέρα του 2020.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News