«Η ΟΛΜΕ θεωρεί ως απαράδεκτο τον θεσμό των Προτύπων Σχολείων και απαιτεί την οριστική κατάργησή τους». Αυτό δήλωσε ο πρόεδρός της και μέχρι πρόσφατα επικεφαλής της ΔΑΚΕ, κ. Τσούχλος, κατά τη συζήτηση των προτάσεων του υπουργείου Παιδείας για την αναμόρφωση της νομοθεσίας για τα Πρότυπα–Πειραματικά σχολεία στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Στη συνέχεια, υπογράμμισε ότι «η κοινωνία μας δεν χρειάζεται ελιτίστικα σχολεία», αλλά αναβάθμιση των δημοσίων με προτεραιότητα τα δυσπρόσιτα και όχι «φυσικά τα Πρότυπα» και, έκλεισε θεωρώντας ότι οι εισαγωγικές εξετάσεις αποτελούν απόδειξη «διαστρεβλωμένης και αντιπαιδαγωγικής αντίληψης της “αριστείας”».

Η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, δεν ζήτησε να παρέμβει μετά την τοποθέτηση του. Παρά το γεγονός ότι αυτή ήταν συνολικά απορριπτική για τις προτάσεις της και δομικά αντίθετη με τις θέσεις της ΝΔ, στην οποία πρόσκειται η ΔΑΚΕ. Αργότερα δήλωσε αόριστα ότι «μπορεί κάποιοι να ζητάνε κατάργηση των Πρότυπων Σχολείων» αλλά η ίδια θα τα στηρίξει και θα τα ενισχύσει εμπράκτως.

Ερωτηθείς ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας για το ίδιο θέμα, απάντησε ότι «ο συγκεκριμένος πρόεδρος μπορεί να προέρχεται από τη ΔΑΚΕ, αλλά μιλούσε εξ ονόματος της ΟΛΜΕ», υπογραμμίζοντας ότι η θέση της Ομοσπονδίας είναι πάγια και γνωστή. «Εμείς δεν σχολιάζουμε τη στάση συνδικαλιστικών οργανώσεων», δήλωσε, επιβεβαιώνοντας τη θέληση της κυβέρνησης να προχωρήσει «όπως ήταν και προεκλογική μας δέσμευση».

Με άλλα λόγια, ούτε γάτα ούτε ζημιά. Συνδικαλιστής είναι άστε τον να λέει. Η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να έρθει σε ιδεολογική αντιπαράθεση με τη ΔΑΚΕ και με τις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες. Θα προχωρήσει στη νομοθέτηση του προγράμματός της και αυτό θα αποτελέσει «μεταρρύθμιση».

Δυστυχώς, όμως, τόσο εμπειρικά – ιστορικά (π.χ. ματαίωση προσπαθειών υιοθέτησης της Αξιολόγησης 2010-2014), όσο και θεωρητικά, γνωρίζουμε πως οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις υλοποιούνται μόνο αν η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών τις στηρίζει. Ποια, λοιπόν, μεταρρύθμιση έχει μέλλον, αν ακόμα και ο πυρήνας των μελών του κόμματος που τις επιχειρεί τις αντιμάχεται ανοιχτά; Μοιραία και πάλι, μετά τη υιοθέτησή τους γρήγορα θα υπονομευτούν εκ των έσω, θα εγκαταλειφθούν και τελικά θα ανασταλούν. Γι’ αυτόν τον λόγο, εξάλλου, επιβάλλεται η ύπαρξη συναίνεσης για θέματα εκπαίδευσης, ως αδήριτη ανάγκη και όχι ευχή.

Γιατί ουδείς, πείθεται ότι ο κ. πρόεδρος δεν συμφωνεί με όσα δήλωσε και ότι απλά υπακούει σε κάποιο είδος «δημοκρατικού συγκεντρωτισμού», που έπαψε να ισχύει παντού, αλλά ζει και βασιλεύει στην ΟΛΜΕ. Αν διαφωνούσε ιδεολογικά με όσα δήλωσε, μπορούσε είτε να μην εκπροσωπήσει την Ομοσπονδία του, παραχωρώντας την θέση του σε άλλο μέλος του προεδρείου, είτε να παραιτηθεί από το αξίωμά του διασώζοντας την αξιοπρέπειά του (πχ Γ. Γούσης, ΔΟΕ).

Είναι, όμως, παραπάνω από βέβαιο ότι ο κ. πρόεδρος, τα έχει καλά με τη συνείδησή του, γιατί απλούστατα ασπάζεται κατά γράμμα όσα δήλωσε. Και όχι μόνο. Μόλις πριν δύο χρόνια, δηλώσεις ανάλογου ιδεολογικού περιεχομένου και, μάλιστα, με ευθεία επίθεση και απειλές κατά του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κυριάκου Μητσοτάκη, είχε καταθέσει σε ανακοίνωσή της η ΔΑΚΕ Καθηγητών, με αφορμή την ανάπτυξη των θέσεων της ΝΔ για την Εκπαίδευση στην Διεθνή Εκθεση της Θεσσαλονίκης (09/2017). Και τότε η σιωπή ήταν εκκωφαντική (εδώ), όπως και σήμερα.

Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που ένα μέλος της ΔΑΚΕ, ασπάζεται απόψεις που ταυτίζονται με την κυρίαρχη, δήθεν «αριστερή», ρητορική για το σχολείο; Οι αιτίες δεν μπορεί παρά να αναζητηθούν στον τρόπο που το συνδικαλιστικό κίνημα των εκπαιδευτικών, από θεσμός δημοκρατίας, απολαμβάνοντας την προστασία του Δημοσίου, εξέπεσε σταδιακά σε γραφειοκρατικό μηχανισμό εξουσίας εντός της εκπαίδευσης με δυο αποκλειστικούς στόχους:

Ο πρώτος αφορά στον έλεγχο της διοίκησής της εκπαίδευσης -και κατ’ επέκταση των πολιτικών ηγεσιών του υπουργείου Παιδείας – διαμέσου της συμμετοχής των μελών της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας στα Υπηρεσιακά Συμβούλια –είτε ως αιρετοί, είτε ενδεδυμένα το μανδύα του Διευθυντή Εκπαίδευσης, μετά από διαχρονικά αμφιλεγόμενες επιλογές τους ως στελέχη εκπαίδευσης.

Ο δεύτερος στη διαρκή αναπαραγωγή τους και την «προστασία» τους ως άτομα, όταν το κόμμα τους απολέσει την εξουσία.

Συνεκτικό υλικό αυτής της «συμμαχίας» των μελών όλων των παρατάξεων, ανεξάρτητα των κομματικών αναφορών τους, αποτελεί η ρητορική της υπεράσπισης του «λαϊκού» σχολείου. Εχοντας αποβάλει όλα τα προοδευτικά της στοιχεία ήδη από τα τέλη του ’80, στηρίζεται πλέον στην πρόκληση των φοβικών αντανακλαστικών των εκπαιδευτικών. Εξ ου και η διαχρονικά αρνητική στάση των Ομοσπονδιών σε οποιαδήποτε εκπαιδευτική αλλαγή, ακόμα και όταν αυτή απελευθερώνει τους εκπαιδευτικούς από τον ασφυκτικό έλεγχο των Αναλυτικών Προγραμμάτων (π.χ. project). Εξ ου και η ανικανότητά τους πλέον να προστατεύσουν το εκπαιδευτικό επάγγελμα, γιατί μόνο ο «φόβος» δεν αποτρέπει τις όποιες αρνητικές εξελίξεις.

Αν, λοιπόν, επιθυμεί οποιαδήποτε ηγεσία του υπουργείου τη μεταρρύθμιση του σχολείου, δεν έχει παρά να πείσει ιδεολογικά τους εκπαιδευτικούς για τις προθέσεις της. Δηλαδή, να σπάσει «ιδεολογικά» αυγά. Αλλιώς, δεν γίνεται ομελέτα.

---

* Ο Νίκος Σαλτερής είναι επίτιμος σχολικός σύμβουλος Δ.Ε. και συγγραφέας

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News