Μία μόνιμη απορία στη δημοσιογραφική πιάτσα έχει να κάνει με το πώς επιβιώνει οικονομικά ο Στέφανος Χίος και συνεχίζει την έκδοση της εφημερίδας του. Η λογική λέει ότι θα έπρεπε να καταρρεύσει κάτω από το βάρος των αγωγών και των νομικών μέτρων που λαμβάνονται εις βάρος του. Όταν, όμως, επιβιώνεις με μία σφαίρα στο λαιμό, όλα τα άλλα έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Περαστικά.

Κάποιοι αντιμετωπίζουν τον Χίο και το προϊόν που παράγει ως φαινόμενο. Δεν είναι. Είναι σύμπτωμα. Και σημείο των καιρών στη σφαίρα του δημοσίου λόγου και της επικοινωνίας. Η εφημερίδα του δεν θα έβρισκε όχι μανταλάκι, αλλά ούτε τυπογραφείο για να εκδοθεί πριν από μία δεκαετία. Πριν από είκοσι χρόνια δε, όλο και κάποιος εισαγγελέας θα πήγαινε στα γραφεία του με ένα λουκέτο στο χέρι. Αυτό, ευτυχώς, δεν μπορεί να συμβεί τώρα. Ζούμε σε μία χώρα όπου ο καθένας έχει το δικαίωμα να κρεμάει την εφημερίδα του στα περίπτερα, ζητώντας από τους περαστικούς έστω μία ματιά -είναι αρκετή, ακόμα και αν δεν πουληθεί ούτε φύλλο. Είναι ένδειξη θεσμικής πληρότητας και, ταυτόχρονα, κοινωνικής καχεξίας.

Εστιάζουμε στον Χίο επειδή αντιπροσωπεύει την πιο ακραία έκφραση περιθωριακού δημόσιου λόγου. Δεν ξέρουμε πόσα φύλλα πουλάει, αλλά τα πρωτοσέλιδά του περνούν συχνά από την οθόνη μας. Όμως ο Χίος δεν είναι ακριβώς προϊόν παρθενογένεσης. Στο προϊόν που παράγει αποτυπώνεται η εκτράχυνση του δημόσιου λόγου κατά την τελευταία δεκαετία, δηλαδή κατά την περίοδο της κρίσης και της «έκρηξης» των social media.

Για αυτό, ας πούμε, όταν μένουμε στον Χίο, παραβλέπουμε τα πολλά μικρά «μακελειά» που εμφανίζονται στην timeline μας. Ειδικά στο twitter θα δεις πράγματα που σε κάνουν να απορείς για το μέγεθος της αλητείας που συμπυκνώνεται μέσα σε λίγους χαρακτήρες. Ομοίως υπάρχουν blogs, ανωνύμων, που βυσσοδομούν συστηματικά ή εκτελούν πάσης φύσεως συμβόλαια. Καθώς ο δημόσιος λόγος γίνεται πολύβουος, η έντονα χυδαία άρθρωση του θεωρείται ότι εξασφαλίζει μεγαλύτερο ακροατήριο. Ρίξτε μια πιο συστηματική ματιά σε αυτά που γράφονται και λέγονται, ειδικά στα social και θα συμφωνήσετε. Η κυρίαρχη τάση στον δημόσιο σχολιασμό δεν είναι ο αριστοφανικός σαρκασμός -αυτό θα ήταν λυτρωτικό. Είναι η οργισμένη απαξίωση, ο φθόνος, ενίοτε και το μίσος. Αυτές είναι φυσιολογικές ανθρώπινες συμπεριφορές, πάντα έτσι ήταν. Απλώς τώρα τις βλέπουμε, τις καταναλώνουμε, τις μεταβολίζουμε κωδικοποιημένες σε λέξεις.

Τα περισσότερα από όσα δημοσιεύει ο Χίος, τα βρίσκεις και στα social media, ενδεχομένως δε με ακροατήριο αντίστοιχου μεγέθους. Δημοσιεύονται από δόλιους ή άδολους ανθρώπους, πονηρούς ή απονήρευτους, με το όνομά τους ή με το προσωπείο μίας διαδικτυακής περσόνας. Και, εντάξει, ψέγεις το φαινόμενο αμπελοφιλοσοφώντας (καλή ώρα), αλλά στην πραγματικότητα δεν μπορείς και δεν πρέπει να κάνεις τίποτα. Καλείσαι να δράσεις όπως και με τα μέτρα προστασίας από τον κορονοϊό. Είναι ατομική ευθύνη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News