Αυτό που επιχειρεί να επιβάλει ο Ερντογάν στην Ελλάδα συχνά πυκνά περιγράφεται από τους αναλυτές ως «φινλανδοποίηση». Ο όρος καθιερώθηκε στη Δυτική Ευρώπη την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, περιβεβλημένος από την αχλύ της κοροϊδίας και της επιτίμησης, διότι αφορούσε έναν στρατηγικό αντίπαλο της τότε «ελεύθερης Ευρώπης», την κομμουνιστική Σοβιετική Ενωση. Οι Δυτικοί χλεύαζαν τη μικρή Φινλανδία των 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων, η οποία μεταπολεμικά είχε επιλέξει «οικειοθελώς» να γονατίσει μπροστά στη γειτόνισσά της Σοβιετική Ενωση των 300 εκατομμυρίων και να μεταβληθεί σε δορυφόρο της.

Το «οικειοθελώς» αναφέρεται κατ’ ευφημισμόν. Το 1939, παρά την υπογραφή του Συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότοφ για μη επίθεση μεταξύ Χίτλερ και Στάλιν, οι Ρώσοι θεωρούσαν μια μελλοντική σύρραξη με τους Γερμανούς πολύ πιθανή. Εισέβαλαν λοιπόν στη Φινλανδία με μισό εκατομμύριο άνδρες και συντριπτική υπεροπλία, διότι ήθελαν μια ζώνη προστασίας γύρω από το Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη) που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τα φινλανδικά σύνορα. Ακολούθησε ο περίφημος «χειμερινός πόλεμος», διάρκειας 100 και κάτι ημερών, που κατέληξε μεν σε σοβιετική επικράτηση, αλλά αφού πρώτα οι άκαπνοι και άοπλοι «ξυλοκόποι» σκότωσαν 150.000 άνδρες της επιτιθέμενης υπερδύναμης.

Οι Σοβιετικοί δεν κατέλαβαν όλη τη Φινλανδία, όπως σχεδίαζαν. Πήραν όμως το 11% του εδάφους της και το 30% των πλουτοπαραγωγικών πηγών της. Τότε ήταν που παγιώθηκε στη συνείδηση των Φινλανδών ότι δεν είχαν απλώς την ατυχία να συνορεύουν με μια αδίστακτη υπερδύναμη, αλλά ότι δεν είχαν να περιμένουν βοήθεια από πουθενά. Πράγματι, στον «χειμερινό πόλεμο» και παρά την καταδίκη των επιτιθέμενων Σοβιετικών από την Κοινωνία των Εθνών (πρόγονο του ΟΗΕ), ματαίως οι Φινλανδοί περίμεναν την άφιξη αγγλογαλλικών μεραρχιών που θα τους βοηθούσαν. Οι Αγγλογάλλοι είχαν τα δικά τους προβλήματα με τους Γερμανούς και παρά τη λεκτική υποστήριξή τους στους αμυνόμενους, ούτε δυτική οπλική βοήθεια έφτασε ούτε κάποιος φαντάρος πήγε στις παγωμένες φινλανδικές εκτάσεις.

Η δραματική διαπίστωση των Φινλανδών ότι είναι εντελώς μόνοι απέναντι στους πανίσχυρους Σοβιετικούς, μεταβλήθηκε σε εθνική τους ψύχωση στα μεταπολεμικά χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Εχοντας τον φόβο ότι η χώρα τους θα γίνει μια μπουκιά για τη σοβιετική αρκούδα και έχοντας συνειδητοποιήσει ότι κανένας δεν πρόκειται να πολεμήσει στο πλάι τους ή αντί για αυτούς, παραδόθηκαν «οικειοθελώς» στην αρκούδα για να έχουν την ησυχία τους. Οι Σοβιετικοί από την πλευρά τους, δεν ενδιαφέρονταν για τα φινλανδικά εδάφη. Τους αρκούσε να ακολουθούν οι Φινλανδοί την εξωτερική τους πολιτική και να μη μεταβληθούν σε βάση των εχθρών τους. Η εσωτερική κατάσταση της Φινλανδίας και το πολιτειακό καθεστώς της δεν τους αφορούσε (είχαν κοινοβουλευτική δημοκρατία και όχι κομμουνιστικό καθεστώς), αρκεί οι κυβερνήσεις της να κρατούσαν κοντά τα σχοινιά που έδεναν τη χώρα τους με τη Μόσχα.

Οι Δυτικοί χλεύαζαν βέβαια αυτή τη «φοβιτσιάρικη» στάση των Φινλανδών, αν και ήξεραν ότι στην πραγματικότητα οι «ξυλοκόποι» δεν είχαν άλλη επιλογή. Ηταν ο μόνος τρόπος να κρατήσουν την ανεξαρτησία και την εδαφική τους ακεραιότητα, απέναντι σε έναν θηριώδη γείτονα που στην παραμικρή κίνηση διαφοροποίησής τους θα τους μετέτρεπε αυτομάτως (και ατιμωρητί) σε υπηκόους σοβιετικής επαρχίας. Η Ουγγαρία και η Τσεχοσλοβακία άλλωστε είχαν δείξει τι θα συνέβαινε, σε περίπτωση που κάποια χώρα του σοβιετικού μπλοκ άρχιζε να έχει τάσεις ανεξαρτητοποίησης από τον ηγεμόνα. Στο κάτω κάτω, έστω και μ’ αυτό το ιδιόρρυθμο καθεστώς κηδεμονίας, οι Φινλανδοί ήταν σε πολύ καλύτερη (θεσμική και οικονομική) κατάσταση από τους Ούγγρους, τους Βούλγαρους ή τους Ανατολικογερμανούς.

Βεβαίως, οι Δυτικοί που χλεύαζαν τη «φινλανδοποίηση» δεν ομολογούσαν ότι τα ίδια συνέβαιναν και στο δικό τους στρατόπεδο, έστω και με άλλον μανδύα. Τι διαφορά, για παράδειγμα, είχε στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια η Ελλάδα από τη Φινλανδία, σε ό,τι αφορούσε την εξάρτησή της από τους Αμερικανούς; Δεν ήμασταν κανονικοί δορυφόροι της Ουάσινγκτον; Μπορούσαμε να διαφοροποιηθούμε στην εξωτερική ή την αμυντική μας πολιτική; Προφανώς όχι. Κι αν δεν διατρέχαμε τον κίνδυνο που είχαν οι Φινλανδοί να δουν σοβιετικά τανκς στους δρόμους του Ελσίνκι, βλέπαμε ελληνικά τανκς στην πλατεία Συντάγματος ύστερα από αμερικάνικες εντολές. Βεβαίως, η Φινλανδία ανέπνευσε μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και το 1995 εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αντιστοίχως η Ελλάδα, με την ενσωμάτωσή της στην ευρωπαϊκή οικογένεια πέτυχε έναν σημαντικό βαθμό ανεξαρτησίας από τους Αμερικανούς, άλλο αν άλλαξαν οι καιροί και τώρα ζητάμε εμείς μεγαλύτερη πρόσδεσή μας στο άρμα τους.

Οσο για το αν ο Ερντογάν προσπαθεί να φινλανδοποιήσει την Ελλάδα έναντι της δικής του Τουρκίας, επιτρέψτε μου να θεωρώ ότι κάτι τέτοιο μπορεί να σχεδιάζεται ως πρώτο βήμα, πλην δεν του αρκεί. Οι Σοβιετικοί δεν ενδιαφέρονταν ούτε για την κυριαρχία, ούτε για εδάφη, ούτε για πλουτοπαραγωγικές πηγές των Φινλανδών. Οι Τούρκοι, μεσομακροπρόθεσμα ενδιαφέρονται απολύτως για τα δικά μας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News