Ο κλέφτης του Πικάσο είναι ελαιοχρωματιστής. Κρατάει και αυτός πινέλο, το μάτι του είναι εκπαιδευμένο στα χρώματα και στις διαθλάσεις του φωτός. Κάνει και ο ίδιος τέχνη. Ο Πικάσο ήταν καλλιτέχνης. Ο ελαιοχρωματιστής είναι τεχνίτης που θα ήθελε να γίνει καλλιτέχνης.

Βλέπω τη φωτογραφία του, αυτή με το τσιγάρο στο στόμα. Φέρνει κάτι από Καμί και Μπόγκαρτ, αλλά είναι μάλλον η ιδέα μου. Εχει πάνω του ένα μποέμ στιλ, εκτός και αν δεν μπορούμε να δούμε αλλιώς κάποιον κακό που δηλώνει φιλότεχνος. Εξ όσων θυμάμαι, δεν έχουμε συναντήσει άλλον κακοποιό που να εγγράφεται ως εραστής της Μούσας. Όχι πως δεν υπάρχουν φιλότεχνα καθάρματα. Υπάρχουν και μάλιστα μεγάλα. Απλώς αυτοί φορούν λευκό κολάρο και εκθέτουν τη συλλογή τους σε μάτια που λάμπουν από θαυμασμό, φθόνο και βουλιμία.

Ναι, βέβαια, είναι μεγάλο έγκλημα να μπεις στην Εθνική Πινακοθήκη και να βουτήξεις πίνακες ανυπολόγιστης αξίας. Αυτό δεν το κάνει ο οποιοσδήποτε. Πρέπει να είσαι και έμπειρος και αδίστακτος. Έλα όμως που όλο αυτό σε πάει και σε κάτι ταινίες με τον κλέφτη να ανήκει στην καλή κοινωνία, ας πούμε όπως ο Ντέιβιντ Νίβεν στον πρώτο «Ροζ Πάνθηρα». Αν μπουκάρεις σε ένα διαμέρισμα και φύγεις με μετρητά είσαι κλεφτρόνι. Αν μπεις σαν σκιά στην Εθνική Πινακοθήκη και σουφρώσεις έναν Πικάσο, όπως και να το κάνουμε, είσαι μία ξεχωριστή κατηγορία από μόνος σου. Στον κόσμο του εγκλήματος, τουλάχιστον των διαρρηκτών, θεωρείσαι (και είσαι) καλλιτέχνης.

Ο τύπος ισχυρίζεται ότι δεν σκόπευε να πουλήσει τους πίνακες στο εξωτερικό, τους ήθελε για να τους θαυμάζει μόνος. Εντάξει, το πιθανότερο είναι να μην έβρισκε αγοραστές. Και αυτό μας επιτρέπει να κάνουμε ασφαλείς υποθέσεις για την ευθυκρισία του. Διότι από τη μια στήνει την τέλεια κλοπή και από την άλλη νομίζει ότι θα βρεθούν άνθρωποι να πληρώσουν για έργα τέχνης που δεν θα έπρεπε ποτέ να εμφανιστούν στο φως. Είναι και κάτι ακόμα που δεν στέκει: αν είναι στα αλήθεια φιλότεχνος, τότε πώς τόλμησε να στερήσει την τέχνη από τους υπόλοιπους ανθρώπους; Η τέχνη όταν δεν τη βλέπουν μάτια παύει να υφίσταται, το έργο εκπίπτει στην κατηγορία του αντικειμένου. Είσαι στο Λούβρο, αλλά σε απόλυτο σκοτάδι. Υπάρχει τέχνη τότε;

Υπάρχουν πολλοί με πλούσιες ιδιωτικές συλλογές που τις ανοίγουν μόνο σε λίγους. Τη ματαιοδοξία τους εκθέτουν. Οι πραγματικοί φιλότεχνοι δωρίζουν την τέχνη στους πολλούς και βάζουν το όνομά τους από δίπλα, μήπως και τους τραβήξει ο καλλιτέχνης στην αιωνιότητα. Αν ο κλέφτης του Πικάσο ήθελε τους πίνακες για τον εαυτό του, τότε δεν είναι φιλότεχνος. Και αν ήθελε να τους πουλήσει, τότε αναγνωρίζει το εμπόριο ως την πρώτη, την πιο αρχαία και πιο ισχυρή τέχνη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News