Η πρόληψη και η επίλυση κάθε είδους συγκρούσεων αποτελούν εδώ και αιώνες μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης.

Είναι άραγε η τέχνη απάντηση στις συγκρούσεις;

Οι Ευμενίδες του Αισχύλου, τελευταίο μέρος της τριλογίας της Ορέστειας, που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αθήνα το 458 π.Χ, είναι το πρώτο κείμενο αρχαίας ελληνικής γραμματείας που αφηγείται την επίλυση μίας σύγκρουσης μεγάλης κλίμακας. Η πολύτιμη αυτή πολιτιστική κληρονομιά μεταδόθηκε μέσα στους αιώνες μέσω του προνομιακού πεδίου του αρχαίου ελληνικού δράματος: τον μύθο και την σκηνική τέχνη. Το αρχαίο ελληνικό δράμα αποτέλεσε ένα πανίσχυρο εργαλείο με το οποίο οι πρόγονοί μας στοχάζονταν πάνω στην ανθρώπινη υπόσταση. Το θέατρο ήταν το σημείο κλειδί για την συνειδητοποίηση και την αυτογνωσία της κοινότητας, ενισχύοντας την ανάπτυξη αισθημάτων αλληλεγγύης. Η δημοκρατία και το θέατρο, και κατ’ επέκταση, κάθε πολιτιστική δημιουργία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους.

Παρότι σήμερα η απάντηση μοιάζει αυτονόητη, προξενεί εντύπωση πόσος χρόνος απαιτήθηκε μέχρι να αναγνωριστεί η σημασία του ρόλου της τέχνης και του πολιτισμού στην επίλυση των συγκρούσεων.

Η τέχνη είναι ένας μοναδικός τρόπος αντίληψης και έκφρασης του κόσμου, διακριτός από οποιοδήποτε εννοιολογικό ή επιστημονικό πλαίσιο. Η τέχνη επικοινωνεί και συνδιαλέγεται απευθείας με το νου μας, τα συναισθήματά μας, τα ένστικτά μας, τη μνήμη και τη φαντασία μας.

Η τέχνη μας συνδέει με το παρελθόν μας, ενώ ταυτόχρονα μας βοηθάει να οραματιστούμε και να σχεδιάσουμε το μέλλον μας, μετασχηματίζοντας ή και αναθεωρώντας τον τρόπο με τον οποίο αντικρύζουμε τον κόσμο.

Η τέχνη μας δίνει μία διαφορετική προοπτική καθώς έχει την ικανότητα να τοποθετεί σε εννοιολογικό πλαίσιο το κοινωνικό γίγνεσθαι. Επεξεργάζεται τα κοινωνικά δεδομένα μετουσιώνοντάς τα σε καλλιτεχνική δημιουργία. Αφυπνίζει τις αισθήσεις μας και αποκαθιστά την ανθρωπιά μας, μετασχηματίζοντάς μας σε ενεργούς πολίτες.

H τέχνη, είναι μία πληγή που μετατράπηκε σε φως, όπως εύγλωττα είπε ο Ζορζ Μπρακ.

Το διεθνές περιβάλλον σήμερα, χαρακτηρίζεται από αστάθεια και η τρέχουσα πραγματικότητα καταδεικνύει ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση των παγκόσμιων προβλημάτων απαιτεί έναν συνδυασμό πρωτοβουλιών και δράσεων βασισμένων κατά κύριο λόγο στην ήπια ισχύ.

Η τέχνη και ο πολιτισμός αποτελούν επιτομή της έννοιας της ήπιας ισχύος παρότι συχνά συνυπάρχουν με τις συγκρούσεις. Επιτυγχάνουν όμως, ανά τους αιώνες, να διασφαλίζουν τη διαχρονική σύνδεση μεταξύ κοινωνιών με διαφορετικά χαρακτηριστικά, ως εγγενή στοιχεία της ιστορικής μας συνέχειας, ως ουσιαστικά στοιχεία της ύπαρξής μας.

Η Σοφία Χηνιάδου Καμπάνη είναι νομικός, σύμβουλος πολιτιστικής διαχείρισης και υπεύθυνη πολιτιστικών θεμάτων της Προεδρίας της Δημοκρατίας

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News