Η ανάλυση του exit poll των ευρωεκλογών δείχνει ότι η μοναδική κατηγορία στην οποία ο ΣΥΡΙΖΑ προηγείται της Νέας Δημοκρατίας είναι οι άνεργοι. Πριν στηθούν οι κάλπες στο Μαξίμου και στην Κουμουνδούρου εκτιμούσαν ότι οι συνταξιούχοι θα επιβραβεύσουν την κυβέρνηση για τη «13η σύνταξη» και το μπόνους του κοινωνικού μερίσματος. Δεν συνέβη κάτι τέτοιο.

Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είπαν ότι η κοινή γνώμη δεν πρόλαβε να αντιληφθεί τα ευεργετικά μέτρα. Ανοησίες. Οι ψηφοφόροι επιλέγουν με βάση αυτό που περιμένουν, όχι με κριτήριο αυτό που έχουν ήδη στο χέρι. Άλλωστε ο δόλος της παροχής φαινόταν από μακριά, ήταν η αναξιοπρεπής πρόσκληση για συναλλαγή με μία κυβέρνηση που κατέρρεε.

Ήταν και κάτι που στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν αντιληφθεί ούτε τώρα. Το αίτημα για ανάπτυξη. Ακόμα και σήμερα ο Τσίπρας ουσιαστικά μιλάει υιοθετώντας λεξιλόγιο κρίσης. Λέει κάτι αόριστα για «δίκαιη ανάπτυξη» και τα επενδύει με κώδικες από τα ‘80ς, ποντάροντας στο αντιδεξιό σύνδρομο ή με υπονοούμενα για υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων – θα βγει ο Μητσοτάκης και θα καταργήσει το σύμφωνο συμβίωσης ομοφύλων. Ακόμα και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης βρέθηκε να ψεύδεται από το βήμα της γενικής συνέλευσης του ΣΕΒ, ισχυριζόμενος ότι σχέδιο της ΝΔ είναι η καθιέρωση της επταήμερης εργασίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ ξέμεινε από αφήγημα. Στην καλύτερη περίπτωση, είναι δέκα χρόνια πίσω. Ακόμα και με ψυχολογικούς όρους αν το εξετάσεις, τα πρόσωπα, η διαλεκτική και το ύφος του ΣΥΡΙΖΑ παραπέμπουν στα πιο σκοτεινά χρόνια της κρίσης και στην καταφυγή της οργής, σε μία επιλογή που έκανες όταν ήσουν θυμωμένος και απελπισμένος.

Ο Στράτος Φαναράς, της Metron Analysis, μιλώντας στο συνέδριο για τη μεσαία τάξη που οργανώθηκε από το think tank του Ευάγγελου Βενιζέλου, είπε ότι η ηγεμονία της Νέας Δημοκρατίας στα μεσαία στρώματα αναμένεται συντριπτική στις κάλπες του Ιουλίου. Πρώτον επειδή παραδοσιακά διατηρεί ικανά ερείσματα σε αυτόν τον χώρο και, δεύτερον, επειδή έχει στο οπλοστάσιό της το αίτημα της ανάπτυξης. Η «κοινωνική προστασία» που ευαγγελίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πλέον το πρόταγμα ή, τέλος πάντων, η κοινωνία έχει αντιληφθεί ότι πρόνοια και ανάπτυξη μπορούν να συμβαδίσουν. Ο Φαναράς το είπε καθαρά: δεν υποχωρεί μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, υποχωρούν συνολικά η Αριστερά και η Κεντροαριστερά. Και αυτό, τελικά, δεν έχει να κάνει μόνο με τα πρόσωπα, τα κόμματα και τις συμπεριφορές. Είναι ευρύτερο, αποτυπώνει κοινωνική στροφή, όχι απαραιτήτως προς τη συντήρηση, αλλά προς μία αναγκαιότητα για κάτι νέο και σύγχρονο.

Κάπως έτσι, μπαίνουν τα ερωτήματα της νέας τάξης πραγμάτων. Μπορεί η Νέα Δημοκρατία να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της κοινωνίας; Έχουν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ (πλέον…) τη βούληση και τη δυνατότητα να αναθεωρήσουν λόγο και ατζέντα; Μη βιαστείτε να απαντήσετε. Χρειάζεται χρόνος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News