Υπάρχει αυτή τη στιγμή μια έντονη παγκόσμια συζήτηση σχετικά με τους αρνητές του εμβολιασμού. Στην πράξη ο μη εμβολιασμός και η υγεία είναι δύο ασύμβατες μεταξύ τους έννοιες.

Η έρευνα του Ευρωβαρόμετρου Flash (Flash 494) που διεξήχθη στα τέλη Μαΐου 2021 δείχνει ότι το 75% των Ευρωπαίων που συμμετείχαν συμφωνεί ότι τα εμβόλια κατά  της COVID-19 είναι ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η πανδημία. Η έρευνα διεξήχθη σε μια εποχή που ο εμβολιασμός βρισκόταν σε πολύ υψηλό επίπεδο σε όλη την Ευρώπη.

Στην ανάλυση που ακολουθεί θα συνδυάσουμε την έρευνα του Μαΐου με μια προγενέστερη που διεξήχθη τον Φεβρουάριο του 2021 (Ευρωβαρόμετρο Standard 94.3) προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα το προφίλ των αρνητών του εμβολίου. Η έρευνα αυτή διεξήχθη στην αρχή του εμβολιασμού και περιλάμβανε ερωτήσεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων και τις πιθανές παρενέργειες.

Η ερώτηση που θα αναλύσουμε είναι παρόμοια και στις δύο έρευνες, οπότε είναι ευκολότερο να συγκρίνουμε τις απαντήσεις μεταξύ τους.

Ερώτηση: Πότε θα θέλατε να εμβολιαστείτε κατά της COVID-19;

Οι πιθανές απαντήσεις είναι: αμέσως, έχω ήδη εμβολιαστεί, το 2021, αργότερα, ποτέ.

Παραθέτουμε παρακάτω τα αποτελέσματα της έρευνας του Μαΐου 2021.

Από τον αριθμό των απαντήσεων ΔΕΝ ΘΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΩ ΠΟΤΕ στις διάφορες χώρες παρατηρούμε πως η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο συνιστούν το όριο μεταξύ πρώην κομμουνιστικών χωρών και  δυτικού τύπου δημοκρατίες.

Μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου δεν είχαμε ουσιαστική διαφοροποίηση όσον αφορά την άρνηση του εμβολιασμού. Υπήρξε μικρή μείωση της άρνησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο της τάξεως του 3%. Οι παρασχεθείσες πληροφορίες δεν βοήθησαν πραγματικά στο να πειστούν οι αρνητές. Ωστόσο, ορισμένες χώρες παρουσίασαν δραστική μείωση, όπως η Κύπρος (-13%), η Γαλλία (-11%) ή η Αυστρία (-6%). Όλες οι άλλες χώρες παρέμειναν σταθερές. Ο μαζικός εμβολιασμός δεν είχε σημαντικό αντίκτυπο στους πολίτες που αρνούνται να εμβολιαστούν. Η απόφασή τους βασίζεται πιθανώς σε πεποιθήσεις που η λογική δεν μπορεί να αντικρούσει.

Στην Ελλάδα οι πεποιθήσεις αυτές είναι εκτός των άλλων και πολιτικές.

Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας του Φεβρουαρίου όσον αφορά την Ελλάδα προσομοιάζει με αυτά της έρευνας του Μαΐου και δείχνει ότι στη χώρα μας, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, υπάρχει κάποια πολιτική απόχρωση στην άρνηση του εμβολιασμού.

Στο παρακάτω γράφημα βλέπουμε τη μεγάλη διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και του μέσου όρου της ΕΕ όσον αφορά τη στάση απέναντι στο εμβόλιο σε σχέση με τις πολιτικές πεποιθήσεις.

Είναι σαφές ότι στην Ελλάδα η Αριστερά είναι πολύ πιο αρνητική για το εμβόλιο από ό,τι η Αριστερά στην ΕΕ και αντίθετα η Δεξιά είναι πολύ πιο θετική από την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή. Δεν είναι στην ιδεολογία της Αριστεράς ο αντιεμβολιασμός. Μάλλον υπαγορεύεται από καθαρά αντιπολιτευτική νοοτροπία: «Αρνούμαστε το εμβόλιο γιατί μας το προτείνει η κυβέρνηση ακόμα και αν αυτό είναι εναντίον της υγείας μας». Η επίσημη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι σαφής, αλλά η θέση των μελών της είναι διφορούμενη, γεγονός που δημιουργεί κάποια σύγχυση. Το ίδιο ισχύει και για την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Τα άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά δείχνουν νέο-αγανακτισμένους. Στην Ελλάδα καταφέραμε να πολιτικοποιήσουμε (με τη λανθασμένη έννοια του όρου) ακόμη και το εμβόλιο.

Είναι δύσκολο για την κυβέρνηση να επικοινωνήσει με αυτό το κομμάτι του πληθυσμού. Η αντιπολίτευση αντίθετα μπορεί να παρέμβει για να πείσει ένα μέρος  των αρνητών.

Ας μην ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, οι πολιτικές συγκρούσεις βασίζονται στο θυμικό  και όχι στη λογική. Είναι δύσκολο να πρυτανεύσει η λογική. Δυστυχώς το συλλογικό DNA μας οδηγεί σε συγκρουσιακές καταστάσεις χωρίς να υπολογίζουμε τις μεσοπρόθεσμες συνέπειες.

Ας μην ξεχνάμε ότι η Ιλιάδα, το πρώτο σωζόμενο κείμενο της ελληνικής λογοτεχνίας, θέτει στο προοίμιό της το πλαίσιο της ελληνικής δράσης:

Ψάλλε, θεά, τον τρομερόν θυμόν του Αχιλλέως,

πώς έγινε στους Αχαιούς αρχή πολλών δακρύων·

Ας ελπίσουμε ότι δεν θα γίνει η στάση για το εμβόλιο αρχή πολλών δακρύων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News