Oσο κάθεται η σκόνη από την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών, τόσο θα αποκαλύπτεται η μεγάλη εικόνα.

Η Ελλάδα πορεύεται με αδύναμη οικονομία, χωρίς προσανατολισμό, εσωτερικά διχασμένη, με μια κυβέρνηση που παίζει τα ρέστα της εν όψει των εθνικών εκλογών. Σε ένα διεθνές περιβάλλον ολοένα πιο ρευστό και αβέβαιο και μια Ευρώπη που «δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει», όπως θα έλεγε ο Σαββόπουλος.

Και οι ευρωεκλογές του Μαΐου πλησιάζουν για να επικυρώσουν ότι οι ισορροπίες δυνάμεων αλλάζουν, νέοι πολιτικοί παίκτες δημιουργούν δύσκολα προβλέψιμα δεδομένα. Από τον Σαλβίνι στην Ιταλία και τον Ορμπαν στην Ουγγαρία μέχρι την πιο μπαρουτοκαπνισμένη Λεπέν στη Γαλλία πληθαίνουν εκείνοι που θέλουν στην πράξη να διαλύσουν την ΕΕ εκ των έσω.

Παρά το ότι το αποτυχημένο Brexit δημιούργησε νέες συσπειρώσεις γύρω από την Ένωση, όλα δείχνουν ότι οι δυνάμεις που θέλουν στροφή προς το έθνος κράτος όχι μόνο θα καταγράψουν μια ισχυρή πολιτική αποτύπωση, αλλά πιθανότατα θα είναι σε θέση να επιβραδύνουν την κοινή ευρωπαϊκή πορεία ή και να της αλλάξουν κατεύθυνση. Γίνεται πλέον σαφές ότι ο εθνολαϊκισμός ξαναήρθε για να μείνει. Δεν φαίνεται πως πρόκειται για ένα συγκυριακό φαινόμενο.

Κι αν το συνηθισμένο δημοσιογραφική κλισέ είναι ότι οι (κάθε) εκλογές είναι κρίσιμες, στη συγκεκριμένη περίπτωση οι ευρωεκλογές του Μαΐου θα έχουν υπαρξιακό χαρακτήρα για όλη την Ευρώπη. Θα καθορίσουν την εξέλιξή της.

Oμως για αυτές ακριβώς τις εκλογές κανένας δεν μιλά. Κανένας δεν ασχολείται. Και όσο θα πλησιάζει η ώρα, η συζήτηση θα περιστρέφεται περισσότερο γύρω από τις περσόνες υψηλής αναγνωρισιμότητας που θα ενταχθούν στα ψηφοδέλτια, παρά στην ουσία.

Ως αποτέλεσμα, θα οδηγηθούμε στην κάλπη με άγνοια για το διακύβευμα και με αδιαφορία για το αποτέλεσμα, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψιν τη σημασία της ψήφου ή την επικινδυνότητα της αποχής μας. Πάλι με πλασματικά εθνικά -πολιτικά διλήμματα όταν τα πραγματικά ερωτήματα που θα κληθούμε να απαντήσουμε μέσα στο παραβάν θα έχουν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα.

Oμως δεν είμαστε μόνοι. Στις περισσότερες χώρες το περιβάλλον είναι αντίστοιχο.

Hμουν προ ημερών συντονιστής σε μια δημόσια συζήτηση στην Κύπρο, που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου και το ΚΕΔΕΠΟΔ του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου για τη σημασία των ευρωεκλογών. Δεν ξαφνιάστηκα από τα εμπεδωμένα στερεότυπα για την Ευρώπη, τη στρεβλή αντίληψη για τη λειτουργία της Ενωσης και την περιορισμένη ενημέρωση του κοινού.

Το θολό και θεωρητικό επιχείρημα «θέλουμε μια άλλη Ευρώπη», χωρίς κανείς να προσδιορίζει ρεαλιστικά τι είδους Ευρώπη είναι αυτή, το είχα ξανακούσει.

Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες είχαν απορίες που ήθελαν ειλικρινά να ακούσουν απαντήσεις. Στο πάνελ των ομιλητών ήταν, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης ο οποίος με πραγματική ενσυναίσθηση άκουγε τις ερωτήσεις και επέμεινε με πάθος και απλά λόγια να εξηγεί την αξία της Ευρώπης για τον μέσο άνθρωπο αλλά και τη χώρα, ειδικά μια μικρή χώρα.

Επιασε έναν – έναν τους ευρωεπιφυλακτικούς συμμετέχοντες και τους μίλησε μετά το τέλος της εκδήλωσης.

Δεν ωραιοποίησε τα πράγματα, αλλά τα έβαλε στη σωστή τους διάσταση. Δεν διάβασε το ξύλινο κείμενο που του είχε ετοιμάσει η υπηρεσία του για το πόσο καλή είναι η Ευρώπη. Άφησε τα χαρτιά του στην άκρη.

Μίλησε από στήθους, αναγνωρίζοντας με ειλικρίνεια τα προβλήματα, τις αδυναμίες και τις δυσκολίες.

Μόνο μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να φέρει αποτέλεσμα. Δεν αρκεί να μιλά κάποιος για την Ευρώπη μόνο με τεκμηριωμένα στοιχεία και λεπτομερείς πίνακες, αλλά να μιλά από καρδιάς για τις αρχές και τις αξίες που έχουν ενώσει τις τελευταίες δεκαετίες την ήπειρό μας. Για τα ουσιαστικά επιτεύγματα αυτού του ιστορικού εγχειρήματος, τα μεγάλα και τα μικρά οφέλη. Από την ειρήνη μέχρι τα στάνταρτς ασφαλείας των παιδικών παιχνιδιών.

Απέχουμε μόλις τέσσερις μήνες από τις ευρωεκλογές. Ο χρόνος δεν είναι αρκετός. Πρέπει να συζητήσουμε τώρα για την Ευρώπη που θέλουμε. Πρώτα οι πολιτικοί μας. Με έμπνευση. Όχι με αόριστα ευχολόγια.

Η μάχη για την Ευρώπη θα πρέπει να δοθεί πόρτα – πόρτα. Εξω από ασφαλή περιβάλλοντα. Στον πραγματικό κόσμο που συνεχίζει να μην κατανοεί πολλά απ’ όσα συμβαίνουν.

Η επιστροφή στην Ευρώπη των εθνικισμών, που -όχι τόσο παλιά- προκάλεσαν εκατόμβες θυμάτων, δεν είναι μια θεωρητική απειλή αλλά ένα ενδεχόμενο ορατό στον ορίζοντα μας.

Κι αν οι δικές μας γενιές δεν έζησαν στη «Σκοτεινή ήπειρο» κατά Μαζάουερ, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι αυτή η ιστορική πολυτέλεια θα συνεχισθεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News