Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, είναι σε εξέλιξη ένα ενδιαφέρον πείραμα. Oλα ξεκίνησαν με μία, ή μάλλον δύο, αναρτήσεις στο facebook. Περνώντας με το ποδήλατο από τον ποδηλατόδρομο των Πετραλώνων (ανάσα για την πόλη μας, αλλά σ’ αυτό θα επανέλθω με άλλο κείμενο προσεχώς) έπεσα για πολλοστή φορά πάνω σε σταθμευμένο αυτοκίνητο. Αυτή τη φορά όμως, το φορτηγό ανήκε σε γνωστή εταιρεία chips, της οποίας το σήμα έφερε. Φτάνοντας λοιπόν στο γραφείο, αποφάσισα να αναρτήσω σχετική φωτογραφία στη σελίδα της εν λόγω εταιρείας με το σχόλιο «Αναρωτιέμαι αν σας ικανοποιεί αυτή η εικόνα. (Αυτοκίνητο της εταιρείας σας σταθμευμένο πάνω στον ποδηλατόδρομο των Πετραλώνων)». Αντίστοιχη ανάρτηση έκανα και στο χρονολόγιο του προφίλ μου.

Μέσα σε τρεις ώρες, ήρθαν κάποιες εκατοντάδες like και δεκάδες σχόλια, εκ διαμέτρου αντίθετα. Aλλοι συμφωνούσαν με την ανάδειξη του θέματος κι άλλοι, με βαρύγδουπες φράσεις του τύπου «Μόλις απέλυσες έναν άνθρωπο μεροκαματιάρη, οικογενειάρχη» ή «Έχεις αναρωτηθεί ποτέ πόσα παίρνει ο οδηγός του φορτηγού;», με κατηγορούσαν για επιπολαιότητα που θα καταστρέψει τη ζωή ενός ανθρώπου.

Aλλοι, λίγοι, έσπευσαν να ρίξουν το φταίξιμο στον ΣΥΡΙΖΑ, τη ΝΔ, τον Μητσοτάκη και τον Τσίπρα, ενώ υπήρξε κι ένας κύριος που μου συνέστησε να φάω κάνα πατατάκι γιατί με βλέπει γενικώς νηστική, υπονοώντας προφανώς πως η συμπεριφορά μου οφείλεται σε ελλιπή σεξουαλική δραστηριότητα.

Πάντα με προβλημάτιζε η έννοια της ρουφιανιάς. Πολλές φορές σε συνάρτηση και με την έννοια της συναδελφικότητας ή της ιδιότητας του γείτονα, του συμμαθητή, του συμπατριώτη, του συμπολίτη κτλ.

Αναρίθμητα τα παραδείγματα εργασίας…

– Τον συνάδελφό σου που κάνει ότι δουλεύει ή κλέβει τη δουλειά και τις ιδέες άλλου τον καλύπτεις ή όχι; (Πολύ περισσότερο, τον καλύπτεις σε μια χώρα με ενάμιση εκατομμύριο ανέργους;)

– Τον γείτονά σου που αποφασίζει να καταλάβει ολόκληρο το πεζοδρόμιο, παρκάροντας το αυτοκίνητό του, γιατί πήρε και δεύτερο και τώρα δεν τον χωράει η πιλοτή, αποκλείοντας πεζούς, αμαξίδια, καρότσια τον ανέχεσαι;

– Τον δημόσιο λειτουργό που κάνει σκουπίδι τη γριούλα που είναι μπροστά σου στην ουρά στην εφορία ή το ταμείο, τον αναφέρεις;

– Τον συμμαθητή σου που κάνει τη ζωή μαύρη στο εσωστρεφές παιδάκι της τάξης, τον «καρφώνεις»;

– Τον συμπολίτη σου που βλέπεις να μη μαζεύει τα κακά του σκύλου του τον αφήνεις να φύγει χωρίς να του ζητήσεις να καθαρίσει;

– Τον περιπτερά που έχει καταλάβει όλο το πεζοδρόμιο και μαζί του τον οδηγό όδευσης τυφλών, εξακολουθείς να τον επιβραβεύεις προτιμώντας τον για τις αγορές σου;

– Τον συγχωριανό σου που τσεπώνει επιδοτήσεις για κοπάδια-μαϊμού κι ανύπαρκτες καλλιέργειες και κυκλοφορεί με τζιπ των 70.000 ευρώ που εσύ θα κληθείς να πληρώσεις μεθαύριο εξακολουθείς να τον αντιμετωπίζεις φιλικά;

Oσο κι αν προσπαθώ, δεν μπορώ να αντιληφθώ τη λογική όσων στην ανάδειξη, την επισήμανση ή και την καταγγελία τέτοιων συμπεριφορών κρεμούν την ταμπέλα της ρουφιανιάς. Δεν καταλαβαίνω πόθεν απορρέει υποχρέωσή μας να ανεχόμαστε την προσβολή, την παρανομία και τον ωχαδερφισμό στην καθημερινότητά μας.

Επιστρέφοντας στο σημερινό περιστατικό με το φορτηγό στον ποδηλατόδρομο, ο προβληματισμός γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρων, αν πειράξεις λίγο τις παραμέτρους. Θα ξεσήκωνε τόσες αντιδράσεις φερ’ ειπείν μια κλήση από την Τροχαία στον οδηγό; Θα έσπευδε κανείς από τους περαστικούς να πει στους αστυνομικούς να μην κόψουν κλήση γιατί ο οδηγός θα χάσει τη δουλειά του;

Θα με κατηγορούσε κανείς πως σπρώχνω έναν άνθρωπο στην ανεργία, αν η φωτό που ανέβασα στο facebook είχε τραβηχτεί ένα δύο λεπτά αργότερα, όταν δηλαδή θα έφτανε στο σημείο ο ηλικιωμένος με το πι και τη νοσοκόμα του, που μόλις είχα προσπεράσει με το ποδήλατο;

Δεν το νομίζω.

Κοινωνιολόγος δεν είμαι για να το στηρίξω επιστημονικά, αλλά πολλές φορές νιώθω πως στην Ελλάδα έχουμε αναπτύξει μια λογική κουτοπόνηρης κοινωνικής συνενοχής. Σαν να χουμε συνάψει ένα συμβόλαιο κοινωνικής κατεργαριάς. Με λόγια δεν ξέρω να το περιγράψω καλύτερα. Αν έπρεπε όμως να δώσω μια εικόνα, θα ήταν το αυτοκίνητο στην Εθνική που παίζει τα φώτα στον απέναντι, άγνωστο οδηγό, για να τον προειδοποιήσει να κόψει ταχύτητα. Oχι για να μην σκοτωθεί ή σκοτώσει κανέναν, αλλά για να γλιτώσει την κλήση από την Τροχαία που έχει στήσει μπλόκο λίγο παρακάτω.

Μια χώρα που ταλαντεύεται ενοχικά μεταξύ «ρουφιανιάς» και «ομερτά».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News