Σε συζητήσεις με ευρωπαίους πολιτικούς, συνηθίζω να ρωτάω τι θα συμβεί με την ευρωπαϊκή συνείδηση. Αν τέλος πάντων, μπορεί να δημιουργηθεί κάποτε αυτό που θα αντικαταστήσει την εθνική σκέψη και θα αμβλύνει τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών.

Η απάντηση που παίρνω είναι σχεδόν πάντα η ίδια:  Υπάρχει το πρόγραμμα Erasmus και οι μετακινήσεις ευρωπαίων μαθητών και φοιτητών, προκειμένου να ανταλλάξουν εμπειρίες σε εκπαιδευτικό, επιστημονικό, ερευνητικό και ακαδημαϊκό περιβάλλον. Κάτι άλλο δεν μπορούμε να πούμε πέραν του ότι ο κόσμος προχωράει, οι μετακινήσεις πολλαπλασιάστηκαν και η Ευρώπη αλλάζει μέσα από τους νέους και τις σπουδές τους.

Ολα αυτά μου ήρθαν στο μυαλό με αφορμή τον θάνατο του Μανουέλ Μαρίν. Του ανθρώπου που θεωρείται ο πατέρας ενός από τους πιο επιτυχημένους θεσμούς της Ενωμένης Ευρώπης, του προγράμματος Εrasmus.  Και ταυτόχρονα του «πατέρα» πολλών χιλιάδων παιδιών που «γέννησε» το πρόγραμμα Erasmus!

Από το 1987, που ο ισπανός επίτροπος δημιούργησε το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών ξεκίνησε η εξωστρέφεια πολλών νέων των ευρωπαϊκών χωρών και δόθηκε μέχρι σήμερα, η δυνατότητα σε εκατομμύρια φοιτητές να ταξιδέψουν παντού. Εκτός λοιπόν, του ότι μπήκαν οι βάσεις για μία μελλοντική καλλιέργεια της ευρωπαϊκής συνείδησης, αναπτύχθηκαν και πάρα πολλές σχέσεις που απέφεραν γεννήσεις ευρωπαίων πολιτών!

Τα παιδιά αυτά μπορεί να μεγάλωσαν σε εθνικό περιβάλλον αλλά είναι και τα πρώτα που «γονιμοποίησε» μία συγκεκριμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για την δημιουργία της ενωμένης Ευρώπης.

Ο Μανουέλ Μαρίν πέθανε κάπως νωρίς (68 ετών) αλλά έκανε τέλος πάντων, μία αρχή. Μπορεί ο ίδιος να μην είδε την ιδέα του να ενώνει την Ευρώπη, de facto, αλλά ο ρόλος του ήταν καθοριστικός. Εκτός αυτού, συνέβαλε στην απαρχή μιας προσπάθειας που δημιουργεί δεσμεύσεις για τις επόμενες γενιές πολιτικών να προχωρήσουν περισσότερο στον πολιτισμό και στην Παιδεία της Ευρώπης.

Αλλά ίσως το πιο απτό και αληθινό όλων είναι ότι έχουν γεννηθεί πολλά παιδιά από τις σχέσεις που έκαναν οι φοιτητές και ερωτεύτηκαν. Από την υπερεθνική τους συνύπαρξη αλλά και την κοινή τους απόφαση να ζήσουν μαζί.

Ο Μαρίν, μαζί με τον Ζαν Μονέ (Ευρωπαϊκά σχολεία) ξεκίνησαν την Ευρώπη από την Παιδεία και όχι από την Οικονομία. Κι αν είχαν την δυνατότητα να την πιάσουν από την αρχή, πάλι τα ίδια θα έκαναν.

Το έργο τους όμως, έμεινε ανολοκλήρωτο, δίνοντας αφορμή στην «εργαλειακή λογική» του χρήματος να υπερκεράσει το εγχείρημα. Υπολογίζεται ότι γεννήθηκαν περί το 1 εκατ. μωρά από «ευρωπαίους» γονείς τα οποία όμως, δεν μετείχαν της ευρωπαϊκής παιδείας αλλά της εθνικής. Δεν μεγάλωσαν με ευρωπαϊκές αναφορές αλλά με τοπικές αξίες και εθνικά χαρακτηριστικά, υποδεέστερα ίσως από τα ευρωπαϊκά.

Τα παιδιά αυτά «γεννήθηκαν» από τον Μαρίν αλλά μεταλλάχθηκαν σε «εθνικά άτομα» επειδή δεν υπήρξε η συνέχεια που θα τους έδινε την δυνατότητα να εξελιχθούν ως πολίτες μιας τεράστιας και δυνατής χώρας.

Κι εδώ ακριβώς θα έπαιζε τον ρόλο του ο Μονέ, ο οραματιστής και ιδρυτής των ευρωπαϊκών σχολείων, αν η λειτουργία τους είχε επεκταθεί σε όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δυστυχώς είναι λίγοι έως ελάχιστοι αυτοί που επένδυσαν στην ευρωπαϊκή συνείδηση. Και ακόμα χειρότερα, πεθαίνουν και πολύ νέοι…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News