Γράφω αυτά τα λόγια μόλις γύρισα από το εκλογικό κέντρο όπου ψήφισα σήμερα, 25 Ιανουαρίου του 2015. Για μένα και τη γενιά μου, οι πρώτες εκογές που ψηφίσαμε ήταν και οι πρώτες μεταδικτατορικές. Ήταν μια πραγματική γιορτή δημοκρατίας, το έβλεπες στα πρόσωπα, στα χαμόγελα, στη δίψα με την οποία προσέρχονταν οι ψηφοφόροι, μεγάλοι και μικροί, στις κάλπες. Και ίσως και γι’ αυτό από τότε, αν και η έκφραση «γιορτή της δημοκρατίας» για τη μέρα των εκλογών, όπως και οι ίδιες οι εκλογές, μέσα στη συνήθεια και την επανάληψη έχασε κάτι από την πρώτη λάμψη της, κάθε φορά που πάω να ψηφίσω, ξανανιώθω, κάθε φορά, είτε μπαίνοντας στο κέντρο, είτε στο παραβάν, είτε στην κάλπη, και πάλι ένα μικρό ρίγος από εκείνη την πρώτη συγκίνηση, του 1974.
Σήμερα ξαναψήφισα. Εγώ, κι οι συνομηλικοί μου είμαστε σαράντα χρόνια μεγαλύτεροι από την πρώτη μας φορά. Κάποιοι νέοι άνθρωποι ψήφισαν για πρώτη τους φορά, κάποιοι μεγαλύτεροι για πολλοστή, κάποιοι, μοιραία, για τελευταία. Γενιές έρχονται και γενιές φεύγουν. Ο τόπος μένει. Στην ταραγμένη μας ιστορία, τα τελευταία σαράντα χρόνια ήταν η πιο μακριά και πιο ουσιαστική συνεχής περίοδος δημοκρατίας. Κι αυτό όχι μόνο γιατί για πρώτη φορά στον εικοστό, και μπαίνοντας στον εικοστό πρώτο, αιώνα, η ομαλή λειτουργία των θεσμών δεν διακόπηκε από εκτροπές, πολέμους, εμφύλιους ή δικτατορίες, αλλά γιατί ήταν και η περίοδος που μπήκαμε στην Ευρώπη. Κι έτσι, οι θεσμοί που συγκροτούν και εγγυώνται τη δημοκρατία μας, εφ’ όσον λειτουργούν εύρυθμα, μεγάλωσαν, πλούτισαν, ανοίχτηκαν. Έγιναν πιο στέρεοι. Για τη γενιά μου, αλλά και τις παλιότερες, που είχαμε άλλοι μια, άλλοι περισσότερες εμπειρίες πολιτικής ανωμαλίας, η είσοδος στην Ευρώπη έφερε πρώτα από όλα ένα μεγάλο αναστεναγμό ανακούφισης. Η ένταξή μας στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια ήταν για όλους μας, πάνω από κάθε τι άλλο, η εγγύηση ότι η δημοκρατία μας θα αντέξει. Θα μακροημερεύσει. Δεν θα κινδυνεύσει από καμιάς λογής επιβουλή.
Οι σημερινές εκλογές ήταν κάπως αλλιώτικες. Ήταν οι δεύτερες στα σαράντα χρόνια που ψηφίζω όπου το κλίμα όξυνσης, πόλωσης και φόβου, ξεπέρασε τα συνηθισμένα όρια του προηγούμενου δικομματισμού. Πρώτα στις εκλογές του Ιουνίου του 2012 και πάλι τώρα, στις σημερινές, η εκλογική πόλωση περιέλαβε για πρώτη φορά και διλήμματα γύρω από την ευρωπαϊκή μας προοπτική, διλήμματα που θέλω να πιστεύω ότι ο κάθε σώφρων πολίτης αυτής της χώρας, όπου κι αν ανήκει κομματικά, τα έχει λύσει από πολλά χρόνια: είμαστε και θέλουμε να είμαστε στην Ευρώπη. Κι αυτό όχι μόνο γιατί μας το λέει η ιστορία μας, η συνείδησή μας, ή η οικονομία μας. Αλλά γιατί μας το λέει η ίδια μας η πίστη στη δημοκρατία και τους θεσμούς της, την ομαλότητα και τη δικαιοσύνη. Θέλουμε να είμαστε στην Ευρώπη γιατί σε έναν κόσμο που τα τελευταία χρόνια γίνεται ολοένα και περισσότερο απρόβλεπτος κι επικίνδυνος, με μεγάλα προβλήματα στη γεωγραφική μας περιοχή αλλά και μακρύτερα στον κόσμο, πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, η δημοκρατία μας δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερο σπίτι, καλύτερο καταφύγιο, από την Ευρώπη.
Απόψε το βράδι θα ξέρουμε τα αποτελέσματα, αν και όσοι από εμάς έχουμε κάποια εμπιστοσύνη στις δημοσκοπήσεις τα ξέρουμε πάνω κάτω από καιρό. Ξέρουμε ποιο θα είναι το πρώτο κόμμα. Ξέρουμε ότι θα το χωρίζει μεγάλη διαφορά από το δεύτερο. Δεν ξέρουμε με σιγουριά το τρίτο και το τέταρτο ή τα ποσοστά των μικρότερων, και άρα δεν ξέρουμε ποιος θα είναι ο πήχυς της αυτοδυναμίας. Θα κυβερνήσει μόνο του το πρώτο κόμμα, πράγμα πιθανότατο, ή με κάποιο άλλο ή άλλα; Αυτά θα τα ξέρουμε σύντομα, απόψε ή το αργότερο τις επόμενες μέρες.
Ένα είναι βέβαιο, και το λέω εκφράζοντας πιστεύω αρκετούς της δικής μου γενιάς: ότι στις μέρες, τους βδομάδες, τους μήνες που έρχονται, πρέπει να προφυλάξουμε με κάθε τρόπο τη δημοκρατία μας. Και αυτό πρέπει να το κάνουμε όλοι μας με σεβασμό στους θεσμούς, σεβασμό στη νομιμότητα, ελληνική και ευρωπαϊκή. Η κυβέρνηση θα πάρει τις αποφάσεις της και θα κριθεί γι’ αυτές, θετικά ή αρνητικά, όπως κρίνεται κάθε κυβέρνηση. Μακάρι να είναι οι σωστές αποφάσεις. Αλλά κι εμείς οι υπόλοιποι, που σήμερα ψηφίσαμε, και από αύριο θα ζούμε σε αυτή τη χώρα, θα παίρνουμε συνεχώς ο καθένας τις αποφάσεις του, κάθε μέρα που περνάει, για το πώς θα συμβάλλουμε, ο καθένας στα μέτρα του, στον κύκλο του και στην κλίμακά του, στην κοινή μας ζωή. Μακάρι κι αυτές να είναι σωστές, όσο γίνεται.
Ένα μονάχα νιώθω την ανάγκη να γράψω τώρα, σήμερα, έχοντας μόλις ρίξει την ψήφο μου στην κάλπη, με έντονη πάλι την ανάμνηση εκείνων, των πρώτων μου εκλογών, του 1974. Εύχομαι σε νικητές και νικημένους, κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενους, πολιτικούς και πολίτες, να αναζητούμε τον επόμενο καιρό όλοι, όσο το μπορούμε, με κάθε τρόπο, πέρα από τις φυσικές στην πολιτική διαφορές, αντιλόγους και διαμάχες, τα κοινά σημεία, το έδαφος της συνεννόησης, της συνεργασίας, της καλής πίστης, αυτά που μας ενώνουν παρά αυτά που μας χωρίζουν. Αυτά είναι σε τελευταία ανάλυση η δύναμή μας, ως πολιτών ετούτης της χώρας και ετούτης της ηπείρου, με τη μεγάλη της πολιτική οικογένεια.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News