Πέρασα τέσσερις μέρες στην Κύπρο ετοιμάζοντας μια δουλειά για την έξοδο του νησιού από το Μνημόνιο. Κάθε βράδυ συζητάγαμε οι Ελλαδίτες: «Καλά, εδώ τα καταφέρνουν, εμείς τι θα κάνουμε;» Απάντηση δεν βρίσκαμε.

Γιατί όμως η Κύπρος είναι διαφορετική:

– Πρώτα απ’ όλα γιατί οι πολιτικοί που κυβερνούν το νησί αποφάσισαν ότι θα εφαρμόσουν όσα συμφωνούν υπερασπιζόμενοι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, πχ τους χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Η Κύπρος μάλιστα έφθασε – αφού είχε πιάσει τους δημοσιονομικούς της στόχους τον Ιούλιο -, να περάσει νέο φορολογικό νομοσχέδιο με το οποίο απαλλάσσονται από τη φορολογία όσοι χρηματοδοτούν start ups ή μικρές εταιρείες που δεν έχουν πρόσβαση στο επίσημο πιστωτικό σύστημα (Business angels).

– Αρκετοί από τους έλληνες επιχειρηματίες που έχασαν χρήματα στο bail in του 2013 όχι μόνο άφησαν τα χρήματά τους στο νησί αλλά πήραν μέρος στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Κύπρου. Τους ρώτησα γιατί το κάνουν και μου απάντησαν απλά: «Εχασαν την εμπιστοσύνη μας αλλά την ξανακέρδισαν». Ανάμεσα στα μέτρα που πήραν, ήταν να καλέσουν για να τοποθετήσουν επικεφαλής της μεγαλύτερης κυπριακής τράπεζας, της Τράπεζας Κύπρου, τον Ιρλανδό Τζόν Χούρικαν, έναν άνθρωπο που δεν γνώριζε προσωπικά τους πελάτες του, τους μεγάλους κατασκευαστές που απορροφούσαν τις μεγαλύτερες πιστώσεις από το σύστημα, αλλά είχε σπουδαία καριέρα πίσω του στην αναδιάρθρωση της RBS και της ING. Τον περασμένο μήνα ο Χούρικαν και η ομάδα του αναδιάρθρωσαν δάνεια, μειώνοντας τα μη εξυπηρετούμενα κατά 649 εκατομμύρια, κατέβασαν τον ELA κατά 62% και αύξησαν τις καταθέσεις κατά 527 εκατομμύρια. Η τράπεζα έχει δημιουργήσει τμήμα καθυστερούμενων οφειλών και για πρώτη φορά ενοχλεί τους «untouchables» της κυπριακής κοινωνίας. Συνήθως τα δάνεια που δίνει μια τράπεζα είναι σε ένα βαθμό από το equity της μετά σε ένα μεγαλύτερο βαθμό από τις καταθέσεις, στην Κύπρο μετά το κούρεμα ό,τι δίνεται ως δάνειο είναι από τις καταθέσεις. Ο,τι δεν «γυρίσει» στην τράπεζα θα το πληρώσουν οι καταθέτες ή οι φορολογούμενοι.

– Η χώρα προστάτευσε τους πραγματικά φτωχούς της επιδοτώντας νέες θέσεις εργασίας, επεκτείνοντας το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Πρόβλημα είναι το σύστημα υγείας. Η χαμηλή φορολογία στην Κύπρο δεν επέτρεπε την δημιουργία ενός ΕΣΥ. Στα καλά χρόνια, όλοι ήταν ασφαλισμένοι στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Οταν κατέρρευσε το τραπεζικό της σύστημα ο κόσμος δεν ήταν σε θέση να πληρώσει τις ιδιωτικές ασφαλίσεις και έτρεξε σε ό,τι υπήρχε από το κρατικό σύστημα υγείας. Αυτό δημιούργησε μεγάλη πίεση στις υφιστάμενες κρατικές δομές (προσωπικό, μηχανήματα, δομή) και μια κυβέρνηση που πρέπει να βρει χρήματα να φτιάξει ένα σύστημα υγείας. Σχεδόν ακατόρθωτο.

– Ομως αυτή η κυβέρνηση έχει και αντίστοιχο εκλογικό σώμα. «Υπομονετικό, έτοιμο για τη δική του συμβολή με βάση την κοινή λογική», όπως μου είπε ένας κύπριος συνάδελφος.

Το περασμένο Σάββατο έψαχνα μια ταράτσα στο κέντρο της Λευκωσίας για να κάνουμε κάποιες εικόνες του κτιρίου μιας μεγάλης ελεγκτικής εταιρείας. Κάποιοι υπάλληλοι του κτηματολογίου – στην Κύπρο λειτουργεί εδώ και δεκαετίες – μου άνοιξαν την πόρτα της υπηρεσίας τους για να πάω στην ταράτσα. Στο ασανσέρ ο οπερατέρ τους ρώτησε αν πληρώνονται υπερωρίες ενώ δουλεύουν Σάββατο. «Οχι αλλά η δουλειά είναι δουλειά και πρέπει να βγει», ήταν η κοφτή απάντηση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News