«Κάθε ημέρα που περνά – χωρίς τελική απόφαση – επιβαρύνει την οικονομία, την ψυχολογία, τις αγορές και πλήττει και το φιλότιμο του ελληνικού λαού». Αυτό δήλωσε ο κ. Σαμαράς – την Πέμπτη, 22 Νοεμβρίου – προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, στις Βρυξέλλες.

Πολλοί είναι εκείνοι που λένε ότι «ο φιλότιμος» δεν μεταφράζεται επακριβώς. Στα αγγλικά, για παράδειγμα. Λένε «earnest», «observant», «conscientious», «dutiful», αλλά δεν αποδίδουν το πλήρες νόημα της λέξης, αφού μιλάμε όχι μόνο για τον φιλότιμο, αλλά και για τον ειλικρινή, και τον πραγματικό, και τον ένθερμο, και τον ευσυνείδητο.

Κάπου εκεί αναφέρουν κι ένα «pride». Η (ελληνική) υπερηφάνεια, άλλωστε, πάντα πουλούσε. Το φιλότιμο, επίσης λένε ότι δεν μεταφράζεται επακριβώς στους ξένους και κάποιοι θυμίζουν με έπαρση ότι «όταν εμείς είχαμε φιλότιμο, εκείνοι έτρωγαν βελανίδια». Ή μπέικον, δεν είμαι βέβαιος.

Στα ελληνικά, όμως, μπορούμε να κάνουμε… μεταφράσεις.
Φιλότιμο είναι η συναίσθηση της τιμής και της προσωπικής αξιοπρέπειας. Φιλότιμος είναι εκείνος που καταβάλλει ευσυνείδητες προσπάθειες να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του ή να διακριθεί σε κάτι, εκείνος που έχει ψηλά τη συναίσθηση της τιμής και της προσωπικής αξιοπρέπειας.

Εμείς, εδώ και καιρό, έχουμε κάνει την ανάγκη-φιλοτιμία, καταβάλλοντας «ευσυνείδητες προσπάθειες». Αυτό λέμε στους ξένους, όταν μας ρωτούν πώς περνάμε. Μεταξύ μας ξέρουμε ότι, απλώς, βρωμάνε τα χνώτα μας απ’ την πείνα.
Η δική μας αξιοπιστία, λοιπόν, δεν θίγεται τώρα, δεν της λείπει η τελική απόφαση των Βρυξελλών, δεν «μουτζουρώνεται» το φιλότιμό μας στην περίπτωση που δεν πάρουμε τα λεφτά. Σίγουρα, όμως, σείστηκε πολύ η ζωή μας όταν μας ζήτησαν – επανειλημμένως – αλλά «για τελευταία φορά», να σφίξουμε κι άλλο τη ζώνη στη μέση μας. Αλλά και πάλι δεν χάσαμε το φιλότιμό μας, όσες «τελευταίες φορές» κι αν ήρθαν.

Έτσι, είναι δεδομένο ότι το φιλότιμό μας δεν παθαίνει κάτι, επειδή δεν παίρνουμε τη δόση. Η προσωπική μας αξιοπρέπεια δεν χάνεται από μια (χαμένη) δόση, η αξιοπρέπεια και το φιλότιμό μας δεν κινδυνεύουν, αυτά μπορούν να υπάρχουν και με λιγότερα υπάρχοντα. Καμία καλή μάρκα δεν υπάρχει για να αγοράσει κάποιος «μισό κιλό φιλότιμο, παρακαλώ», δεν κοστολογείται η αξιοπρέπεια. Είναι αξία ανεκτίμητη η συναίσθηση της τιμής, δεν έχει να κάνει με ευρώ, με χρήματα.

Δεν είμαι καθόλου βέβαιος, λοιπόν, για το κατά πόσο οι δανειστές μας θα κατανοήσουν τα περί φιλότιμου, άντε να τους το μεταφράσεις κιόλας.

Όμως, από όλη την ιστορία που είναι τώρα σε εξέλιξη, μένει το «πού έφταιξα και τα τραβάω όλα αυτά, όσα μου ζήτησαν τα έκανα, για να σωθούμε». Τώρα βλέπεις ότι έκανες τόσα, θυσίασες άλλα τόσα – κι όμως… Παραμένει μετέωρο το αν θα σωθούμε.

Τελικά, μένει ένα διαρκές «γαμώτο» για όλα αυτά που ζούμε καθημερινά, με όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο καθένας από εμάς. Άλλος λιγότερες, άλλος περισσότερες.
Όχι μόνο δεν θα χάσουμε την αξιοπρέπειά μας λοιπόν, όχι μόνο δεν πλήττεται το φιλότιμό μας, αλλά το έχουμε και ενισχυμένο: Με το «γαμώτο του φιλότιμου».
Για όσα – πλειοψηφικά – πιστέψαμε, για όσα – πλειοψηφικά – ψηφίσαμε, για όσα – πλειοψηφικά – κάναμε ως χώρα και προσωπικά ο καθένας μας.
Για όλα όσα δεσμεύτηκαν να κάνουν οι δανειστές μας…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News