Γεννήθηκε στη Νιγηρία, η πρώτη επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό έγινε με την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή στα αγγλικά και τη δεκαετία του '80 αποφάσισε να έρθει στην Ελλάδα για να μάθει την ελληνική γλώσσα και να σπουδάσει Οδοντιατρική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κατόπιν, μετανάστευσε στην Αμερική όπου ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Seaburn Publications, ο οποίος εκδίδει 12-15 ελληνικούς τίτλους κάθε χρόνο. Λίγο αργότερα, ήρθε και το βιβλιοπωλείο στην Αστόρια, το οποίο, λόγω των υψηλών ενοικίων, μεταφέρθηκε στο Λονγκ Άιλαντ πριν τρία χρόνια. To 2004 τιμήθηκε από το ελληνικό κράτος με τον τίτλο του πρεσβευτή του Ελληνισμού. Για όποιον δεν κατάλαβε, αναφέρομαι στον Sam Chekwas.

Όλα τα ανωτέρω τα είχα διαβάσει σε διάφορα ρεπορτάζ κι έτσι όταν συστηθήκαμε, αποφάσισα να παραλείψω την «τυπική παρουσίαση». Δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Την ημέρα της συνάντησης είχε αποκλειστεί στα Καλάβρυτα λόγω κακοκαιρίας και αναγκαστικά, την επόμενη μέρα, στριμώξαμε στο φορτωμένο πρόγραμμά του τη σύντομη συνομιλία μας. Τι να πρωτορωτήσεις λοιπόν σε 30 λεπτά;

Όταν του ζήτησα να μου πει κάτι που δεν γνωρίζουμε για αυτόν, κάτι που δεν έχουμε διαβάσει στα αφιερώματα που έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς, με αιφνιδίασε. Περίμενα να ακούσω να αναφέρεται στην ελληνική γλώσσα και στις προσπάθειές του να την προωθήσει. «Είμαι ερωτευμένος με τη γυναίκα μου. Είμαστε 18 χρόνια μαζί κι έχουμε τρία παιδιά. Αυτή με στηρίζει, έχει ψυχή Ελληνίδας. Αν και στην αρχή δεν καταλάβαινε τόσο την αγάπη μου για την Ελλάδα. “Καλά όλα αυτά, αλλά πρέπει κάπως να επιβιώσουμε”. Τώρα πια καταλαβαίνει».

Θυμήθηκα τη φωτογραφία που κυκλοφορεί στο internet με τον κ. Πάγκαλο στο βιβλιοπωλείο του Sam, προ ετών. «Μετά την βράβευσή σου το 2004, σε προσέγγισε κάποιο υπουργείο;», τον ρώτησα. Χωρίς να χάνει το χαμόγελό του, μου απάντησε: «Είχα πολλές ιδέες για το πώς μπορεί να προωθηθεί ο ελληνισμός, αλλά όχι, κανένα υπουργείο δεν με προσέγγισε μετά. Αυτό κάτι λέει για την πατρίδα σου, για το πώς λειτουργεί, είναι μυστήριο, αλλά δεν πειράζει. Εγώ έχω υιοθετήσει την Ελλάδα, αγαπάω την κουλτούρα και τους ανθρώπους της, αλλά πιο πολύ αγαπάω την γλώσσα της».

Η αλήθεια είναι πως η συνέντευξη πήρε γρήγορα τον ρυθμό χαλαρής συζήτησης. Μου έλεγε για τα παιδικά βιβλία που έχει γράψει στα ελληνικά και πώς προσπαθεί να τα προωθήσει σε σχολεία της Αμερικής, τα λεγόμενα charter schools, δηλαδή σχολεία που χρηματοδοτούνται από το κράτος, αλλά λειτουργούν αυτόνομα. «Οι δάσκαλοι στα ελληνικά σχολεία της Αμερικής κάνουν αγώνα για να κρατήσουν την ελληνική γλώσσα, όμως ο ελληνισμός δεν είναι μόνο για τους Έλληνες. Προσπαθούμε να βάλουμε τα ελληνικά βιβλία στα charter schools. Ευτυχώς στην Αμερική μπορείς να πειραματίζεσαι στην διδασκαλία. Στο Λονγκ Άιλαντ, υπάρχει ένα αμερικάνικο σχολείο όπου λειτουργεί τμήμα εκμάθησης ελληνικής γλώσσας, αλλά λόγω μεγάλης ζήτησης θα πρέπει να φύγει από εκεί και να μεταφερθεί αλλού. Ψάχνουμε λοιπόν χώρο για να γίνει το Hellenic Center».

Έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια από τότε που ξεκίνησε αυτήν την εκστρατεία υπέρ του ελληνισμού και όταν τον ρώτησα ποιο είναι το μεγαλύτερο πράγμα που έχει καταφέρει, μετά το βιβλιοπωλείο και τον εκδοτικό οίκο, δυσκολεύτηκε να ξεχωρίσει κάτι συγκεκριμένο. «Καταφέρνουμε πολλά μικρά. Για παράδειγμα, τις προάλλες με σταμάτησε ένας αστυνομικός να μου κόψει πρόστιμο. Όταν πήρε την ταυτότητά μου για να δει τα στοιχεία μου, με ρώτησε: “Μήπως πήγαινες στο St. Basil Academy και δίδασκες ελληνικά;”. Του είπα “ναι”, ξαφνιασμένος. “Σε θυμάμαι. Ήμουν μαθητής σου!”, μου απάντησε».

«Αν ερχόταν τώρα κάποιος κρατικός φορέας και σου έλεγε “Sam, πες μας πώς θες να βοηθήσουμε”, τι θα τους ζητούσες;», τον διέκοψα. Δεν χρειάστηκε καν να σκεφτεί τι θα απαντήσει: «Θα ζητούσα να δώσει έμφαση στην ελληνική παιδεία στους ομογενείς και να στηρίξει τους συλλόγους και τους φορείς που πιστεύουν πως η ελληνική γλώσσα πρέπει να διδάσκεται, ξεκινώντας από τα charter schools».

Ομολογώ πως δεν κατάλαβα πώς πέρασε η ώρα. Σε λίγο έπρεπε να φύγει, ενώ τα τηλέφωνα δεν σταμάτησαν να χτυπούν καθόλη τη διάρκεια της συζήτησής μας. Το καλύτερο όμως, μου το φύλαγε για το τέλος: «Σε προσκαλώ να έρθεις ως εθελοντής ένα μήνα να διδάξεις ελληνικά». Τον κοίταξα με απορία κι εκείνος αμέσως συνέχισε: «Με τη γυναίκα μου, έχουμε ένα σχολείο στη Νιγηρία. Λειτουργεί πέντε χρόνια και παρακολουθούν μαθήματα 142 παιδιά. Από αυτόν τον Σεπτέμβριο θα ξεκινήσουμε και μαθήματα ελληνικών. Καλώ όποιον θέλει να έρθει και να διδάξει. Σε λίγο καιρό θα υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες για δηλώσεις συμμετοχής στη σελίδα μου στο facebook. Απλώς, να είσαι προετοιμασμένη για τα κουνούπια».

Καθώς ετοιμαζόμασταν για αποχώρηση, προσπαθούσα να προλάβω όσες περισσότερες ερωτήσεις μπορούσα. «Το βιβλίο που διάβασες τελευταία και σου άρεσε πολύ;». «Το “Χορεύοντας στη σιωπή”, του Γιώργου Πολυράκη». Με διέκοψε, ενώ είχα έτοιμη και δεύτερη ερώτηση: «Κοίτα, για μένα Έλληνας σημαίνει δάσκαλος, αυτός που έχει να σου διδάξει την ιστορία του, τη γλώσσα του, τον πολιτισμό του». Καθώς τον φωτογράφιζα έξω από το Free Thinking Zone, σκέφτηκα πως ενδεχομένως καλύτερα που δεν έθεσα ποτέ την ερώτηση αν θα γυρνούσε στην Ελλάδα μόνιμα κάποτε. Ναι, καλύτερα έτσι. Γιατί ίσως τελικά συνειδητοποιούσε τότε την απόσταση από την αγάπη που έχει για την Ελλάδα με το τι πραγματικά είναι η χώρα σήμερα.

*Ο Sam Chekwas θα υπογράψει το καινούργιο βιβλίο του, "To θαύμα να νοιώθεις Έλληνας", στο Free Thinking Zone (Σκουφά 64 & Γριβαίων), το Σάββατο 3 Μαΐου στις 6μ.μ..

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News