Πόσο άδικο είναι να σας γράψω, για μια παράσταση που παρακολούθησα, στην τελευταία της όμως μέρα; Πόσο νόημα άραγε έχει, να σας μεταδώσω τον ενθουσιασμό μου για κάτι, που δεν θα έχετε όμως την ευκαιρία να δείτε και εσείς; Εκτός κι αν, όπως ήδη φημολογείται, συνεχίσει να παίζετε για ακόμα μια χρονιά. Τρίτη χρονιά «Κατερίνα». Από την άλλη, όλα αυτά τα ανάμεικτα συναισθήματα, ενός τεράστιου εφήμερου, δεν ορίζουν εν τέλει το «Θέατρο»; Αυτή η φρικτή και συγχρόνως λάγνα γοητεία της στιγμής που περνά και χάνεται κι όμως μέσα σου δε χάνεται. Η στιγμή που σε δόνησε αλλά δεν έχεις τ΄αποδεικτικά των λόγων σου. Μιλάς για παράδειγμα, για μια κινηματογραφική ταινία «Δες την/κατέβασέ την και θα με δικαιώσεις» παροτρύνεις. Για το θέατρο; Πώς να σας αποδείξω τη μαγεία εκείνης της τελευταίας σκηνής του «Ντα» με τον Κατράκη; Πώς να σας αποδείξω τη μαγεία εκείνης της τελευταίας σκηνής, στους «Αγροίκους», καθώς ο Λευτέρης Βογιατζής έσβηνε ένα ένα τα κεριά μιας τραπεζαρίας, σε κείνο το «ξωκλήσι» της οδού Κυκλάδων. Πώς να σας αποδείξω τη ματιά της Λαμπέτη στο «Δεσποινίς Μαργαρίτα»; Πώς να σας… Θέατρο και θάνατος… Ενα τσιγάρο δρόμος.

Παρακολούθησα την «Κατερίνα» που βασίζεται στο βιβλίο του Αύγουστου Κορτώ. Ενός βιβλίου που σημείωσε τεράστια εμπορική επιτυχία. Τη θεατρική του απόδοση και  σκηνοθεσία ανέλαβε ο Γιώργος Νανούρης. Και έκτισε έναν μονόλογο 70 λεπτών, που έδωσε ακόμα μια ευκαιρία, στη Λένα Παπαληγούρα να καταγραφεί στις σημαντικότερες ελληνίδες ηθοποιούς της νέας γενιάς. Να σας αποκαλύψω κάτι; Ανέκαθεν, με διασκεδάζει διαβολεμένα, το γεγονός της υπεροχής του βιβλίου. Η εκδίκηση του γραφιά! Ετσι έχω βαφτίσει τη συγγραφή. Να εξηγηθώ. Οσο σπουδαία και να είναι η εικόνα, όσα εφέ να επιστρατευθούν, όσα τοπία να επιλέξουνε, όση ηθοποιία, όσοι συντελεστές ν΄αναλάβουν το εγχείρημα της μεταφοράς ενός βιβλίου στον κόσμο του όποιου θεάματος… Ανίκητο το βιβλίο! Ανίκητη η διαδικασία της ανάγνωσης και του κτισίματος ιστορίας-πάνω στην ιστορία, από τον κάθε αναγνώστη ξεχωριστά.

Πρώτη φορά, στο θεατρικό «Κατερίνα», συνέβη κάτι αξιοθαύμαστα αξιομνημόνευτο. Μέσα από τον δεξιοτεχνικό χειρισμό του σκηνοθέτη Γιώργου Νανούρη και της θεατρικής μεταφοράς του κειμένου, φάνηκε στα μάτια μου η παράσταση, ως ο ενήλικος εαυτός του βιβλίου. Ισως γιατί, η αναγκαστική οικονομία που επιβάλει το θέατρο, ανέδειξε με όπλο τον σεβασμό, την κυριολεξία της ιστορίας. Το καθάρισε, από την αναγκαστικά βαθιά συναισθηματική εμπλοκή του συγγραφέα (αυτοβιογραφία), που μπορεί και να παράσερνε σε μονοπάτια αδιακρισίας τον αναγνώστη… Για παράδειγμα. Είναι ιερός ο τρόπος που εμφανίζεται στο θεατρικό η εμπλοκή των συγγενών. Μόνο ως μέλη μιας άδικης, αδυσώπητης αλυσίδας ίσως κληρονομικότητας μιας αρρώστιας. (Ευφυέστατο το τέχνασμα των ονομάτων τους πάνω σε κόλλες Α3). Γιατί, κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι βαθιά ηθικό να επιτρέψεις στον άλλο ν΄αναζητήσει, να δει ή και όχι, την αλήθεια του, με τους δικούς του και μόνο χρόνους «αφομοίωσης» της αλήθειας του. Στο βιβλίο του Κορτώ, αυτή η παράμετρος με είχε προβληματίσει. Οι συγγενείς εξαναγκάζονταν να βγουν στη «σέντρα» της ιστορίας. Στο θεατρικό όχι. Η Λένα Παπαληγούρα, έχει πραγματικά μια καθηλωτική παρουσία-ερμηνεία. Λέξη, λέξη ερμηνεία. Δουλεύει, αναδεικνύει στο ρόλο της Κατερίνας κάθε εργαλείο που μακάρι να διαθέτει ένας ηθοποιός. Φωνή, τόνο, έκφραση, κίνηση. Μεγαλουργεί ακόμα και σε άβολες στάσεις χωρίς να χάνει τα εφόδια του ταλέντου της. Και η παρουσία του σκηνοθέτη επί σκηνής, καθ΄όλη τη διάρκεια στο πλευρό της, με έναν φακό να σημαδεύει και να τονίζει, αυτό το «λέξη λέξη», «λεπτό λεπτό» και έμμεσα να σε καθοδηγεί στην  αναγνώριση της σημασίας της σχέσης ηθοποιού-σκηνοθέτη σαν σε ερωτική πράξη.

Το θέμα της ιστορίας, όπως ίσως γνωρίζετε, έχει να κάνει με τη ζωή της Κατερίνας και τον αγώνα της με την ψυχική νόσο της διπολικής διαταραχής. Από την αυτοκτονία της ξεκινάει η παράσταση και με τρομακτική ένταση σε παίρνει στη δύνη της. Στα 70 λεπτά της, ξετυλίγεται η σχέση μάνας-παιδιού. Συζύγου-πατέρα. Η πολυμέτωπη μάχη της ασθενούς και ο αγώνας του περίγυρού της. Ο έρωτας, η ομοφυλοφιλία, η εσωτερική μοναξιά, το τεντωμένο σκοινί των συναισθημάτων, η βουλιμία κάθε είδους, οι διέξοδοι και τ΄αδιέξοδα, ο αργός θάνατος και ο οριστικός. Η Λένα Παπαληγούρα καταφέρνει…Πώς να σας το πω ακριβώς; Οχι ν΄ακολουθήσεις τη ζωή της Κατερίνας αλλά κάτι πιο πολύ. Καταφέρνει να σε κάνει ν΄ακολουθήσεις τη συμπεριφορά της σκέψης της Κατερίνας. Να τη δεις. Να την νοιώσεις. Οσο. Οσο… Μοναχική η άτιμη, η διαδρομή της ζωής.

Εκείνο το βράδυ, χειροκροτώντας μια εξαιρετική παράσταση, έπιασα τον εαυτό μου να μονολογεί… Ιερή υπόθεση το θέατρο και οι ηθοποιοί που ποιούν ήθος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News