Θεωρητικά το δικαιότερο εκλογικό σύστημα είναι αυτό της απλής αναλογικής και μάλιστα όχι με όριο εισόδου το 3%, αλλά απλή αναλογική χωρίς κανένα όριο. Δεν χωράει καμία αμφιβολία ότι η απλή αναλογική κατανέμει τις έδρες της Βουλής ακριβώς όπως αποφάσισε ο λαός στην κάλπη. Δεδομένου όμως ότι στις τελευταίες εκλογές η απλή αναλογική χωρίς όριο εισόδου θα οδηγούσε 15 κόμματα στη Βουλή, δημιουργούνται εύλογα αμφιβολίες αν το δικαιότερο είναι και επαρκώς λειτουργικό.

Η απλή αναλογική με όριο εισόδου 3%, δηλαδή ο εκλογικός νόμος που θα εφαρμοστεί στις επόμενες εκλογές αν εν τω μεταξύ δεν ψηφιστεί άλλος εκλογικός νόμος με αυξημένη πλειοψηφία είναι επίσης ένα πολύ δίκαιο σύστημα. Στις τελευταίες εκλογές αυτό το εκλογικό σύστημα θα οδηγούσε πιθανότατα σε μια κυβέρνηση ΝΔ-ΚΙΝΑΛ με 152 έδρες ( 125 + 27 ) και στο μέλλον ίσως μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝΑΛ ή πάλι ΝΔ-ΚΙΝΑΛ , αφού κάτι άλλο με τα τωρινά δεδομένα δεν φαίνεται πιθανό. Αν όμως το άθροισμα αντί για 152 είναι 148;

Ο κίνδυνος της ακυβερνησίας οδηγεί κάποιους στο συμπέρασμα ότι ένα εκλογικό σύστημα σαν αυτό που εφαρμόστηκε στις τελευταίες εκλογές, που δίνει μπόνους 50 εδρών στο πρώτο κόμμα είναι καλύτερο. Από την άλλη μεριά, αν αναλογιστεί κανείς ότι το μπόνους των 50 εδρών θα το έπαιρνε το πρώτο κόμμα ακόμα κι αν είχε ποσοστό 30% ή αν είχε μόλις 1% διαφορά από το δεύτερο κόμμα, είναι ξεκάθαρο ότι ο τελευταίος εκλογικός νόμος είναι ένας νόμος από το παρελθόν και ένα αναλογικότερο σύστημα που θα ενθάρρυνε τις συνεργασίες μεταξύ κομμάτων εκτός από πιο δίκαιο είναι ίσως και αυτό που επιθυμούν πραγματικά οι πολίτες.

Μέχρι να καλλιεργηθεί η κουλτούρα συνεργασίας που απαιτεί η απλή αναλογική ίσως μεταβατικά ένας εκλογικός νόμος που το μπόνους στο πρώτο κόμμα δεν είναι τόσο υπερβολικό όσο αυτό των 50 εδρών είναι προτιμότερος. Αν μάλιστα αυτός προβλέπει πως το μπόνους θα εξαρτάται από την διαφορά πρώτου και δεύτερου κόμματος και σε καμία περίπτωση δεν θα υπερβαίνει τις 30 με 35 έδρες τότε αυτός σίγουρα είναι ένας αρκετά καλός εκλογικός νόμος.

Δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι το φθινόπωρο θα συζητηθεί το θέμα του επόμενου εκλογικού νόμου στη Βουλή. Θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η στάση των κομμάτων σε αυτό το θέμα. Γιατί αυτό ίσως είναι ένα καλό πεδίο για να δημιουργηθούν συγκλίσεις αφού διαφορετικά οι αντιφάσεις θα είναι σίγουρα εκκωφαντικές. Για παράδειγμα αν η αξιωματική αντιπολίτευση δεν δείξει διάθεση να συνεννοηθεί τότε θα είναι αντιφατικό από τη μια μεριά να επιμείνει στην απλή αναλογική που είναι κατεξοχήν το σύστημα που απαιτεί συναινέσεις και από την άλλη μεριά να μην δείξει ότι επιθυμεί την σύγκλιση σε ένα τέτοιο ζήτημα.

Αλλά και η κυβέρνηση, θα είναι αντιφατικό αν από τη μια μεριά επιμένει ότι η απλή αναλογική δεν πρέπει να εφαρμοστεί αφού είναι καταστροφική γιατί οδηγεί σε ακυβερνησία και από την άλλη μεριά δεν δείξει, έμπρακτα και μάλιστα στον υπερθετικό βαθμό, την διάθεσή της να υπάρξει συναίνεση στο θέμα αυτό ώστε να προκύψει τελικά ένας νόμος που θα ψηφιστεί με αυξημένη πλειοψηφία. Το γεγονός αυτό μάλιστα ίσως αυξήσει τις πιθανότητες να βρεθεί η χρυσή τομή και ο επόμενος εκλογικός νόμος να ψηφιστεί με πρωτοφανή πλειοψηφία.

* Ο Νίκος Καστόρας είναι εκπαιδευτικός

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News