Η σύγχρονη ευρωπαϊκή πραγματικότητα είναι πλέον βέβαιο, ότι παρουσιάζει εμφανή

δείγματα πολιτικής ρευστότητας. Ισχυρής δηλαδή τάσης, όχι απλώς αποσταθεροποίησης της σύγχρονης κοινωνικής κατάστασης στο πλαίσιο της εξελισσόμενης παγκοσμιοποίησης, αλλά καθολικής ανατροπής, δομών και παγιωμένων αξιών, που για δεκαετίες αποτελούσαν θεμελιώδεις πυλώνες ισχυρών κρατών, κοινωνιών με κομβική σημασία στη διαμόρφωση, ενός κοινού «πολιτικού οικοσυστήματος», δημιουργίας, διάδρασης και κοινωνικής έκφρασης. Παρά τις όποιες επιμέρους διαφορές, που σχετίζονται με τη γεωπολιτική θέση κάθε

χώρας και την οικονομική της ισχύ, σε γενικές γραμμές τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και του σκληρού πυρήνα της ευρωζώνης, κινούνται έστω και με σχετική καθυστέρηση, προς μια κεντρομόλο τροχιά εξουσίας. Στην απώτατη περιφέρεια της οποίας βρίσκονται οι πιο αδύναμες χώρες, ενώ στην εγγύτητά της κινούνται οι πιο ισχυρές, που δημιουργούν το αντίστοιχο βαρυτικό πεδίο οικονομικής και γεωπολιτικής ισχύος. Ετσι ώστε να διατηρείται η σχετική δυναμική εντροπία του φιλόδοξου αυτού εγχειρήματος της Ε.Ε που εξελίσσεται εδώ και κάποιες δεκαετίες, μέσα από κλυδωνισμούς, κρίσεις, εσωτερικές συγκρούσεις, εθνικά συμφέροντα και διαγκωνισμούς.

Όσο και αν οι πολιτικοί ηγέτες της Ενωσης αντιμετωπίζουν αυτά τα συνεχώς εντεινόμενα φαινόμενα ‒τουλάχιστον έτσι διατείνονται‒ ως την υποτιθέμενη πεμπτουσία, της πολυφωνίας και κοινοτικής σύνθεσης, η πραγματικότητα δεν μπορεί να είναι παρά εντελώς διαφορετική. Ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας τη βέβαιη πλέον αποχώρηση από το σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου, την ανάπτυξη ισχυρών φυγόκεντρων, διασπαστικών τάσεων σε άλλες μεγάλες ή και μεσαίες χώρες της Ενωσης (Ιταλία, Γαλλία κλπ.), την ανισοκατανομή ισχύος, άρα και επιρροής, καθώς και το δυσανάλογο ειδικό βάρος ορισμένων κρατών-μελλών, εις βάρος άλλων.

Σε αυτή τη νέα φυσική των ιδεών, θα πρέπει να λάβει υπόψη του κανείς, είτε ως ρυθμιστικό παρονομαστή, είτε ως πολλαπλασιαστικό παράγοντα, ένα ευρύτερο πλαίσιο, μια μεγαλύτερη εικόνα, στην οποία εντάσσεται ως ένα μικρό, ουσιαστικά τμήμα ολόκληρη η Ε.Ε.

Αυτό που μάλλον αδόκιμα καλούμε παγκοσμιοποίηση δεν αποτελεί τίποτα άλλο παρά μια συνεχή και αδιάκοπη προσπάθεια, μέσα στην πορεία των ιστορικών χρόνων, ελέγχου σε όσο μεγαλύτερο γεωγραφικό εύρος, διαφορετικών σφαιρών επιρροής, νομής και διαχείρισης της εξουσίας, των πλουτοπαραγωγικών πόρων, των πηγών ενέργειας και εν τέλει του ανθρώπινου ενεργού δυναμικού.

Η διαφορά στη σύγχρονη φυσική των ιδεών, είναι ότι πλέον οι παράγοντες αυτοί δεν αρκούν για τον πλήρη έλεγχο λαών και κυβερνήσεων.

Παρά την υποτιθέμενη ελευθερία της έκφρασης, της πολιτικής, κοινωνικής, θρησκευτικής, ακόμη και σεξουαλικής έκφανσής της, ειδικά στην εποχή του διαδικτύου και της επικράτησης των μέσω κοινωνικής δικτύωσης, παρά την ολοένα αυξανόμενη σε ταχύτητα και όγκο μετάδοση της πληροφορίας, παρά τη δυνατότητα έκφρασης με άμεσο και επαναστατικό τρόπο, οι πολίτες χειραγωγούνται περισσότερο από ποτέ.

Βρισκόμαστε στην εποχή της μετα-αλήθειας και της υπερ-πληροφόρησης που ουσιαστικά λειτουργούν ανασταλτικά, τόσο στην κριτική έκφραση και σκέψη, όσο και στην πραγματική κατανόηση και επιλογή του αληθινού γεγονότος.

Οι πολίτες άγονται και φέρονται, ανάλογα με τη βούληση των κέντρων ελέγχου, της εκάστοτε υποτιθέμενης κεντρικής εξουσίας, που πλέον διαδραματίζει τον ρόλο απλού και μάλιστα υποβαθμισμένου τοποτηρητή ή καλύτερα ελεγχόμενου διαχειριστή αποφάσεων που συνήθως λαμβάνονται ερήμην του.

Η συλλογική προσπάθεια για δημιουργία και διακίνηση ενός ενιαίου και ανταγωνιστικού νομίσματος, έναντι του δολαρίου, μιας κοινής οικονομίας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα χαμηλά δημοσιονομικά ελλείμματα, τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, τους ισοσκελισμένους ετήσιους προϋπολογισμούς με έμφαση στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, τις διαθρωτικές αλλαγές, το ενιαίο φορολογικό σύστημα, η προσπάθεια για χάραξη μιας ξεκάθαρης εξωτερικής πολιτικής ειδικά σε θέματα ασφαλείας, διαχείρισης κρίσεων όπως για παράδειγμα το εκρηκτικό προσφυγικό, καθώς και η θέσπιση κοινών κανόνων λειτουργίας της κρατικής μηχανής μέσω γενναίων μεταρρυθμίσεων… Οι προσπάθειες αυτές είναι καταδικασμένες να βρεθούν σε αδιέξοδο και τελικώς να αποτύχουν, όσο αντιμετωπίζονται αποσπασματικά και χωρίς να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη στον γενικό σχεδιασμό, θέματα, χαμηλότερης οικονομικής διαβάθμισης και κοινωνικής έντασης.

Σ’ αυτό το κενό που δημιουργείται μεταξύ της νέας ευρωπαϊκής ελίτ (τεχνοκρατών, επιχειρηματιών, διανόησης) και της καθημερινότητας του μέσου πολίτη, βρίσκουν πεδίο ανάπτυξης και δράσης οι παράγοντες εκείνοι που ελαχιστοποιούν τα δεκαδικά ψηφία, στον αριθμό που εκφράζει τον βαθμό ανταπόκρισής τους σε ευρύτερες κοινωνικές μάζες, δημιουργώντας δυνάμεις ανατροπής και ριζοσπαστισμού, δυσπιστίας και αντίδρασης, δημαγωγίας και λαϊκισμού.

Από την άλλη πλευρά ακριβώς εξαιτίας των ασύλληπτων τεχνολογικών αλμάτων ειδικά σε ότι αφορά την επικοινωνία, θα ήταν αδύνατος, αν όχι καταστροφικός, ο απομονωτισμός αλλά και η εσωστρέφεια στη διαχείριση θεμάτων οικουμενικού ενδιαφέροντος. Θεμάτων όπως είναι η κλιματική αλλαγή, οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας, οι μαζικές και ανεξέλεγκτες μετακινήσεις πληθυσμών, η προώθηση κοινών παγκόσμιων κανόνων εμπορίου και κοινού χρηματοοικονομικού μηχανισμού. Θεμάτων που απαιτούν συλλογικότητα και διακρατική συνεργασία.

Δεν αρκεί λοιπόν να καθορίσουμε το νέο πλαίσιο οικονομικών, πολιτικοκοινωνικών ιδεών. Θα πρέπει πλέον να αντιμετωπίσουμε αυτή τη νέα φυσική των ιδεών με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο αντίληψης.

Χώρες με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μειωμένου ειδικού βάρους, όπως η Ελλάδα, θα είναι εσαεί καταδικασμένες να δεσμεύονται στο συντριπτικό βαρυτικό πεδίο των κεντρικών χωρών, χωρίς να αφήνουν τελικά κάποιο σύγχρονο ιστορικό ίχνος, εάν δεν αναπροσαρμόσουν άμεσα τη δομή της μάζας τους, εάν δεν επαναπροσδιορίσουν τη θέση τους στο σύστημα και δεν τολμήσουν αναγκαίες ρίξεις και αναπόφευκτες συμμαχίες.

Στη νέα φυσική των ιδεών, αν δεν θέλουμε να αποτελούμε μόνιμο αρνητικό υπολειπόμενο ή αμελητέο μέγεθος, στα όρια του στατιστικού λάθους θα πρέπει ατομικά και συλλογικά να αποφασίσουμε τη φύση της πολιτισμικής μας συνέχειας.

Θα συνεχίσουμε να αντιγράφουμε στείρα και μη παραγωγικά νοοτροπίες και ρεύματα απλώς μιμούμενοι ή θα αποφασίσουμε να διεκδικήσουμε τον ιστορικό χώρο που μας αναλογεί και πιθανόν μας αξίζει; Χωρίς να περιμένουμε την επικουρία του ενδόξου αρχαίου μας παρελθόντος, αλλά και δίχως να ελπίζουμε σε Μεσσίες, αυτόκλητους σωτήρες εθνάρχες και ασήμαντους ηγετίσκους.

Αν δεν το επιχειρήσουμε εμείς για τον εαυτό μας, δεν θα το κάνει κανείς για μας ή ακόμη χειρότερα θα μας επιβάλουν άλλοι χαρακτηριστικά εντελώς παράταιρα και ακατάλληλα για το φυσικό μας γίγνεσθαι.

Όσο παραμένουμε παθητικοί αποδέκτες ιδεών, αγνοώντας την ιστορική μας ταυτότητα, εν αναμονή αξιολογήσεων, δόσεων, αποφάσεων και μηχανισμών, που ούτε πιστεύουμε, ούτε και έχουμε καμιά πρόθεση να υπερασπιστούμε, θα περιφέρουμε σκυθρωποί τη μοίρα μας, στον θλιβερό επιτάφιο της ιστορίας, χωρίς καμιά ελπίδα ανάστασης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News