Οι 100 μετανάστες – απεργοί πείνας που μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία από την Υπατία και το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και οι 49 μετανάστες από το Μπαγκλαντές, που επιχείρησαν το άλμα στο κενό από το κατάστρωμα του πλοίου Ionian King το βράδυ του Σαββάτου έξω από την Σούδα, είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ομως, δεν πρόκειται για ένα “καμπανάκι”. Πρόκειται για πλήρη επιβεβαίωση ενός σεναρίου που γνωρίζαμε εδώ και πολύ καιρό. 

Εκατοντάδες χιλιάδες, που αργότερα έγιναν εκατομμύρια μετανάστες, συρρέουν εδώ και χρόνια στις χώρες που συνορεύουν με την Ευρωπαϊκή Ενωση, από την Τουρκία μέχρι το δυτικότερο άκρο της Βόρειας Αφρικής. Ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας Ρομπέρτο Μαρόνι, αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα σε μία κοινοβουλευτική επιτροπή ότι υπάρχουν 1,5 – ίσως και 2,5 εκατομμύρια – παράνομοι μετανάστες στην Λιβύη. Είχαν συγκεντρωθεί εκεί, επειδή η φύλαξη των νοτίων συνόρων στην Σαχάρα, ήταν ανύπαρκτη.

Στις 15 Φεβρουαρίου, η Ιταλία υπέβαλε επισήμως αίτημα στην ΕΕ για έκτακτη βοήθεια ύψους 100 εκ.ευρώ, ώστε να αντιμετωπίσει μία ανθρωπιστική κρίση στο νησάκι Λαμπεντούσα. Πρόκειται για το νοτιότερο σημείο της Ιταλίας, απέχει 300 χιλιόμετρα από την Τυνησία (το ένα τέταρτο της απόστασης που χωρίζει την Αλεξάνδρεια από την Κρήτη).  Την ίδια ημέρα, η γερμανική εφημερίδα Berliner Zeitung σχολίαζε, ότι “το δράμα που εκτυλίσσεται στην Μεσόγειο δεν είναι αμιγώς ιταλικό, αλλά ευρωπαϊκό”.

Δύο ημέρες αργότερα (17 Φεβρουαρίου) το German Marshall Fund εξηγούσε σε μία ανάλυσή του, γιατί η Λαμπεντούσα έγινε ξαφνικά τόσο διάσημη: η Λαμπεντούσα έγινε μέσα σε χρόνο “μηδέν” το νησί-προορισμός για πολλές χιλιάδες παράνομων μεταναστών από την Τυνησία (αρχικά) και στην συνέχεια από την Αίγυπτο. “Αυτό θέτει την ΕΕ προ δύο προκλήσεων. Πρώτον, με την ανάγκη να επαναξιολογήσει η ΕΕ το πώς μεταχειρίζεται τους πρόσφυγες και τους αιτούντες πολιτικό άσυλο, καθώς το πρόβλημα αναδεικνύεται από το ελληνικό δυσλειτουργικό σύστημα χορήγησης ασύλου. Δεύτερο, τίθεται το ερώτημα πώς θα μπορέσει η ΕΕ να ελέγξει την ροή μεταναστών στην Μεσόγειο, αντιμετωπίζοντας τις ρίζες των προβλημάτων που προκαλούν την μετανάστευση”.  

Στις 21 Φεβρουαρίου, το γερμανικό περιοδικό Spiegel έγραψε ότι η Καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ απέρριψε το αίτημα της Επιτρόπου αρμόδιας για τις Εσωτερικές Υποθέσεις της ΕΕ, Σεσίλια Μάλστρομ, να κατανεμηθούν μεταξύ όλων των χωρών της Ενωσης οι παράνομοι μετανάστες της Λαμπεντούσα, εφόσον εκδηλωθεί μαζικό κύμα. Η Γερμανία κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της. Για την ακρίβεια, οχυρώνεται πίσω από την συμφωνία “Δουβλίνο ΙΙ” που αναφέρει ότι ένας παράνομος μετανάστης που εισέρχεται στο ευρωπαϊκό έδαφος πρέπει να συμπληρώσει και να καταθέσει το αίτημά του για άσυλο στην χώρα εισόδου. Αυτό σημαίνει για την συντριπτική πλειοψηφία, Ελλάδα ή Ιταλία.

Ωστόσο, η κρίση στη Μέση Ανατολή και στην Βόρεια Αφρική έχει ανατρέψει προσωρινά τα αριθμητικά δεδομένα της παράνομης μετανάστευσης. Οι αριθμοί λένε ότι, με την βοήθεια της Frontex, η Ελλάδα βλέπει τη ροή από τα ανατολικά της σύνορα να περιορίζεται σημαντικά (από 250, σε 100 παράνομους μετανάστες ημερησίως), ενώ στην Ιταλία συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Αυτό αποδεικνύει ότι το πρόβλημα γίνεται όλο και πιο απρόβλεπτο, αλλά και πιο “ευρωπαϊκό”. Η αποσταθεροποίηση της Τυνησίας, της Αιγύπτου και της Λιβύης ίσως είναι το “κλειδί” αυτής της ιστορίας. Γιατί αυτές οι δύο χώρες δεν είναι μόνο χώρες προέλευσης και διέλευσης παράνομων μεταναστών, αλλά και ο μεγαλύτερος ίσως προορισμός για μετανάστες από την Υποσαχάρια Αφρική.

Ευρωπαίοι και Αμερικανοί δηλώνουν ότι θέλουν να βοηθήσουν αυτές τις χώρες – και άλλες στην ευρύτερη περιοχή – να επιτύχουν μία ομαλή μετάβαση στην δημοκρατία και να ξαναβρούν το δρόμο για την οικονομική ανάπτυξη. Δεν το λένε από συμπόνοια, ούτε επειδή ξεχειλίζουν από αίσθημα δικαίου. Το λένε και, σε κάποιο βαθμό, θα αναγκαστούν να το πράξουν από ανάγκη. Γιατί ήδη υφίστανται τις πρώτες παρενέργειες της κρίσης (βλέπε πετρέλαιο και κραδασμοί στην Μέση Ανατολή). Τα αστυνομικά μέτρα και οι περιπολίες της Frontex στα ευρωπαϊκά σύνορα, όσο και αν αυξηθούν, δεν είναι λύση. Χιλιάδες παράνομοι μετανάστες θα έρχονται και θα ξανάρχονται. Θα ριψοκινδυνεύουν στα φουσκωμένα νερά του Εβρου, στα κύματα του Αιγαίου και στα ανοιχτά της Λαμπεντούσα, όπως και στο Γιβραλτάρ. Θα προτιμούν το άλμα στο κενό, μέχρι να αντιληφθεί η “πολιτισμένη” Δύση ότι το πρόβλημα δεν βρίσκεται εδώ, αλλά στις χώρες και στις κοινωνίες που δεν γνωρίζουν τί σημαίνει δημοκρατία, ούτε ανάπτυξη. Είναι καιρός, η Ευρώπη να ανοίξει τα μάτια της.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News