Ο κ. Φου είναι Έπαρχος σε μια ανερχόμενη οικονομική ζώνη δυτικά της Σενζέν. Είναι τριάντα χρονών απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, έξυπνος, τίμιος και φιλόδοξος. Ο διορισμός του στη θέση του Έπαρχου τον γέμισε με ενθουσιασμό αλλά και τον φόρτωσε με ευθύνες και αγωνίες. Η επαρχία του έχει 15 εκατομμύρια κατοίκους με βιοτικό επίπεδο πολύ κάτω του μέσου όρου της ευρύτερης περιοχής. Οι κάτοικοι διψούν για ανάπτυξη που θα τους κρατήσει στον τόπο τους, βοηθώντας τους να αποφύγουν την μετανάστευση στην Σενζεν, στην απρόσωπη πόλη των 20 εκατομμυρίων που θα τους αποξενώσει από όλα αυτά που δίνουν νόημα στην ζωή τους. Ο κ. Φου τους νιώθει αυτούς τους ανθρώπους. Οι δικοί του ήταν από εκεί και για αυτό χαίρει γενικής αποδοχής. Η αγωνία του να πετύχει είναι μεγάλη. Στόχος του είναι να ελκύσει μεγάλες εταιρείες στην επαρχία ώστε να φέρει θέσεις εργασίας στον τόπο του. Η περηφάνια των γονιών του του δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερο άγχος για το αν θα καταφέρει να ανταποκριθεί.

Για να τα καταφέρει χρειάζεται να παράσχει στις πολυεθνικές και μεγάλες ντόπιες επιχειρήσεις καλές υποδομές: δρόμους, σύγχρονα τρένα, τηλεπικοινωνίες, αρκετή ηλεκτρική ενέργεια. Όμως όλα αυτά χρειάζονται κονδύλια. Τα χρήματα που του δίνει η κεντρική κυβέρνηση δεν αρκούν γενικά και ιδίως δεν αρκούν για να χτιστούν υποδομές καλύτερες από εκείνες που διαθέτουν οι ήδη αναπτυγμένες περιοχές με τις οποίες ανταγωνίζεται η επαρχία του. Όσο για τους φόρους που αντλεί από τους φτωχούς κατοίκους της επαρχίας, είναι πολύ λίγοι για να χρηματοδοτήσουν τα απαιτούμενα αναπτυξιακά έργα. Το να τους αυξήσει και δεν θα οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των εσόδων και θα αποτρέψει νέες επενδύσεις. Λύση υπάρχει μόνο μία: η πώληση γης!

Πράγματι, το βασικό περιουσιακό στοιχείο της επαρχίας του είναι η δημόσια γη την οποία μπορεί να  διαχειριστεί όπως θέλει. Το πρόβλημα είναι όμως ότι, και πάλι, η γη αυτή δεν έχει και πολύ μεγάλη αξία. Το πρώτο που πρέπει να κάνει είναι να ανεβάσει την αξία της. Με αυτό τον σκοπό κατά νου, δημιουργεί ειδικές οικοδομικές ζώνες στις οποίες αίρει για 40 χρόνια τα δημοτικά τέλη, δίνει την δυνατότητα σε αγοραστές υπό κατασκευή διαμερισμάτων το δικαίωμα να προαγοράσουν διαμερίσματα δανειζόμενοι έως και το 95% της τιμής του διαμερίσματος, εκχωρεί στους εργολάβους το δικαίωμα να χτίσουν εμπορικά κέντρα χωρίς να προπληρώσουν την γη κλπ. Έτσι αρχίζει η οικοδομική δραστηριότητα, οι ντόπιοι βρίσκουν θέσεις εργασίας, ανεβαίνουν οι αξίες της γης και η επαρχία του κ. Φου καταφέρνει να γεμίσει τα ταμεία της. Με τα χρήματα αυτά ξεκινά έργα υποδομών τα οποία ελκύουν τις μεγάλες βιομηχανίες. Οι βιομηχανίες αυτές με την σειρά τους καταβροχθίζουν όλο και πιο πολλές πρώτες ύλες και, βέβαια, ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται κυρίως με άνθρακα. Κι από που έρχονται όλες αυτές οι πρώτες ύλες; Ως επί το πλείστον από την Αυστραλία.

CUT στο λιμάνι του Newcastle της Αυστραλίας, περίπου 100 χλμ βόρεια του Sydney. Σήμερα το πρωί, βρέθηκα σε μια παραλία του Sydney, πάνω σε έναν βράχο, πριν την ανατολή του ήλιου. Με το που εμφανίστηκαν οι πρώτες ηλιαχτίδες μέσα από τον Ειρηνικό, τα είδα. Πρέπει να ήταν πάνω από 120 φορτηγά πλοία. Μια αχνή γραμμή στον ωκεανό που έλεγε την πιο δυνατή οικονομική ιστορία για αυτή την μεριά του πλανήτη. Τα καράβια αυτά (στην πλειοψηφία τους ελλήνων εφοπλιστών) σχηματίζουν ουρά τουλάχιστον 100 ναυτικών μιλίων, περιμένοντας υπομονετικά μέσα στον φουρτουνιασμένο Ειρηνικό να δέσουν στο Newcastle, να φορτώσουν κάρβουνο, σιδηρομετάλλευμα και λογιών-λογιών μεταλλεύματα, πριν σαλπάρουν για την Σαγκάη ή την Σενζέν.

Το 2010 η Αυστραλία εισέπραξε περίπου $200 δις από τις εξαγωγές πρώτων υλών στην Ανατολική Ασία. Πάνω από το μισό δημόσιο χρέος της Ελλάδας! Το ζεστό αυτό χρήμα διατήρησε την οικονομία της Αυστραλίας σε μια κατάσταση ευφορίας εντελώς δυσανάλογη με όσα συμβαίνουν στην διεθνή οικονομία. Και επειδή αυτού του είδους η πρωτόγονη ανάπτυξη δεν απαιτεί ιδιαίτερες επενδύσεις, αντίθετα με εκείνη της Κίνας, τα εισαγόμενα κεφάλαια διανέμονται ως κέρδη μεταξύ των Αυστραλών ιδιοκτητών των ορυχείων αλλά και (σε μικρότερο βαθμό) ως υψηλοί μισθοί για τους καλά οργανωμένους (σε ισχυρά συνδικάτα) εργαζόμενους. Σε συνδυασμό με την αγγλοσαξονική ιδεολογία της ιδιοκτησίας ακινήτων (όσοι νοικιάζουν σπίτι στην Αυστραλία θεωρούνται τουλάχιστον παρακατιανοί), όλο αυτό το εισαγόμενο χρήμα αυξάνει την ζήτηση ακινήτων και, αναγκαστικά, ωθεί τις τιμές των σπιτιών σε ύψη επιπέδου Ιμαλαΐων! Και σαν να μην έφτανε αυτό, συμβαίνει και το εξής: Οι κινέζοι εργολάβοι που αγοράζουν και χτίζουν την κινεζική γη (την αξία της οποίας προσπαθεί να μεγιστοποιήσει ο κάθε κ. Φου) εξάγουν ποσοστό των κερδών τους στην Αυστραλία όπου αγοράζουν όσο-όσο γη, σπίτια, αγροκτήματα. Έτσι αυξάνονται κι άλλο οι τιμές των Αυστραλέζικων ακινήτων. [Να φανταστείτε ότι το παλαιό μου πανεπιστήμιο προσφέρει σε αμερικανούς συναδέλφους πλουσιοπάροχους μισθούς (πάνω από $200 χιλιάδες τον χρόνο) αλλά εκείνοι, μόλις μάθουν τι θα πρέπει πληρώσουν για να αγοράσουν ένα σπίτι της προκοπής, λακίζουν!]

Στο μεταξύ, πίσω στην επαρχία του κ. Φου, τουλάχιστον τα μισά νεόδμητα διαμερίσματα είναι άδεια. Αν και έχουν αγοραστεί, κανείς δεν περνά το κατώφλι τους. Βλέπετε τα αγόρασαν  'πρωτευουσιάνοι' οικογενειάρχες που δεν έχουν αρκετά χρήματα να επενδύσουν σε ακίνητα στις μεγάλες πόλεις που ζουν. Παρακολουθώντας όμως τις τιμές των ακινήτων να ανεβαίνουν 20% κάθε χρόνο ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες επαρχίες, δανείζονται χρήματα από τις τράπεζες για να αγοράσουν διαμερίσματα ως επένδυση, ελπίζοντας ότι σε 4 ή 5 χρόνια θα τα μοσχοπουλήσουν σε τιμή διπλάσια της αρχικής. Για αυτό και δεν τα νοικιάζουν: Για να μην χάσουν την καινουργίλα τους…

Ο κ. Φου παρακολουθεί τις εξελίξεις με αγωνία. Το δίλημμα του απάνθρωπο. Από την μια βλέπει ότι η επαρχία του αναπτύσσεται στην βάση της σπέκουλας των 'πρωτευουσιάνων'. Κατανοεί, λόγω και της καλής του παιδείας, ότι δεν μπορεί να διατηρηθεί μια ανάπτυξη που βασίζεται στον όλο και αυξανόμενο δανεισμό εκείνων που προσδοκούν ες αει αυξήσεις των τιμών αδειών διαμερισμάτων στην μέση του πουθενά. Γνωρίζει ότι φούσκα είναι και θα σκάσει. Από την άλλη όμως, όλο το μοντέλο ανάπτυξης της επαρχίας του βασίζεται στην διόγκωση αυτής ακριβώς της φούσκας! Δηλαδή στην συνεχή και ασταμάτητη αύξηση της αξίας της γης, της μοναδικής πηγής εσόδων από τα οποία μπορεί να επενδύσει στις απαιτούμενες υποδομές. Με το που θα σταματήσει να αυξάνεται η αξία της (πόσο μάλιστα αν αρχίσει να μειώνεται), η δυνατότητα χρηματοδότησης των έργων υποδομής στην επαρχία του ακυρώνεται εν μια νυχτί.

Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Ιδανικά ο κ. Φου θα ήθελε να επιβραδυνθεί ο ρυθμός αύξησης των τιμών των ακινήτων στην επαρχία του ώστε να διατηρηθεί η ανοδική πορεία για περισσότερο καιρό και να αποφευχθεί το αναπόφευκτο σπάσιμο της φούσκας. Όμως, ο κ. Φου καταλαβαίνει ότι, όπως και με τις φούσκες από σαπουνόνερο, έτσι και με τις τιμές των ακινήτων: είναι αδύνατον να σταθεροποιηθούν σε ένα σταθερό μέγεθος. Ή μεγαλώνουν συνεχώς (ώσπου να σκάσουν) ή ξεφουσκώνουν. Για αυτό ο κ. Φου συνεχίζει να την φουσκώνει, να κάνει (με βαριά καρδιά) ό,τι μπορεί για να συνεχίζουν να κτίζονται στοιχειωμένες πολυκατοικίες και να γεμίζουν τα ταμεία της επαρχίας του από τις πωλήσεις γης. Το μόνο που εύχεται, όσο και να αγαπά τον τόπο του και να θέλει να τον υπηρετήσει, είναι η φούσκα να μην σκάσει πριν αυτός πάρει μια προαγωγή και την σίγουρη μετάθεση σε κάποια πιο 'ασφαλή' επαρχία.

Κι όσο τον κ. Φου τον τρώνε τα φίδια, στην Αυστραλία ζουν τον μύθο τους. Τον μύθο της Τυχερής Χώρας που κάθεται πάνω σε βουνά άνθρακα, φυσικού αερίου, χρυσού, σιδήρου, ουρανίου κλπ. Πίσω όμως από την επίφαση της 'καλής χαράς', οι Αυστραλοί που ξέρουν έχουν τις αντένες τους στραμμένες στην επαρχία του κ. Φου. Ξέρουν ότι μόλις σκάσει η φούσκα της αγοράς γης εκεί, θα αρχίσει μια αλυσιδωτή αντίδραση: πρώτα θα σταματήσει η εκεί οικοδομική δραστηριότητα, αμέσως μετά ο κ. Φου, ή ο αντικαταστάτης του, θα δώσει οδηγίες να σταματήσει η κατασκευή υποδομών, κατόπιν η αυξημένη ανεργία θα μειώσει την ζήτηση και, τέλος, τα εργοστάσια θα αρχίσουν να υπολειτουργούν. Σε ανύποπτο χρόνο, οι παραγγελίες πρώτων υλών από την Αυστραλία μειωθούν και πολλοί Κινέζοι επενδυτές, που τώρα πια θα βρίσκονται σε δύσκολη θέση, θα θελήσουν να πουλήσουν τα ακίνητα τους στην Αυστραλία, μπας και πληρώσουν κάποια από τα συσσωρευόμενα (για πρώτη φορά) χρέη τους. Έτσι, την ίδια ώρα, η ζήτηση ακινήτων στην Αυστραλία θα έχει μειωθεί (καθώς μειώνονται τα εισοδήματα από εξαγωγές) και η προσφορά τους θα έχει αυξηθεί (καθώς σπίτια που στο παρελθόν είχαν περάσει σε κινεζικά χέρια θα πουλιούνται). Να πως το σπάσιμο της φούσκας στην επαρχία του κ. Φου φαντάζει στους νοήμονες Αυστραλούς όπως η πινέζα σε ένα παραφουσκωμένο μπαλόνι.

ΥΓ. Η επόμενη μακρόσυρτη επιστολή μου θα σας έρθει από την Ν. Κορέα.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News