Αν όλα πάνε κατ’ ευχήν και βρισκόμαστε κάποια μόνο βήματα πριν από το τέλος της πανδημίας, είναι πολύ πιθανό η χώρα μας να αποτελέσει το νέο τίγρη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Για να θυμηθούμε τα χαρακτηριστικά αυτού του overdated αλλά όχι και τόσο παλιού όρου που χρησιμοποιείται κυρίως για τις οικονομίες του Ασιατικού club, αρκεί μια αναδρομή στην Ελλάδα των δεκαετιών 1950-70: μία φτωχή χώρα με ανεκμετάλλευτο δυναμικό τόσο σε έμψυχο υλικό όσο και σε τεχνητές πηγές πλούτου, που μεταμορφώθηκε σε χώρα ευδαιμονίας. Ο όρος τότε ήταν ανύπαρκτος και η σύνδεση εκείνης της Ελλάδας με την σημερινή μπορεί να μην είναι απόλυτη, έχει όμως πολλά κοινά στοιχεία. Οικονομίες τίγρεις λοιπόν είναι εκείνες των οποίων η οικονομία γνωρίζει ένα εντυπωσιακό άλμα οικονομικής ανάπτυξης ακολουθούμενης από σημαντική άνοδο του βιοτικού επιπέδου.

Αν θεωρήσουμε ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες – αν όχι γενικότερα οι δυτικές- αντιμετωπίζουν τα τελευταία δύο χρόνια κοινά προβλήματα στασιμότητας σε μεγάλο βαθμό λόγω της πανδημίας, η Ελλάδα ξεχωρίζει για δύο κυρίως λόγους: ότι τώρα διαθέτει πολλά χαρακτηριστικά για προσέλκυση νέων επενδύσεων και ότι υπάρχουν ανέγγιχτες πηγές πλούτου με μεγάλα περιθώρια εκμετάλλευσης.

Παρά το οξύμωρο ότι χρειαζόταν μία καταστροφή για να αναπτυχθούν βασικές κρατικές λειτουργίες, η αλήθεια είναι ότι η πρόοδος που επιτελέσθηκε τα πανδημικά χρόνια είναι μεγάλη. Αυτό που όσο απλό κι αν γίνεται με τη χρήση της τεχνολογίας, τόσο πολύπλοκο ήταν για την ελληνική πραγματικότητα, η οργάνωση και λειτουργία κρατικών υπηρεσιών με αποτελεσματικότητα, ταχύτητα και συνέπεια, έγινε πράξη πρόσφατα και υπάρχουν ενθαρρυντικά δείγματα ότι θα συνεχίσει να γίνεται και στο μέλλον. Το χτίσιμο των υποδομών λοιπόν είναι ένας καταλυτικός παράγοντας όχι μόνο για την πιο απρόσκοπτη εσωτερική κρατική λειτουργία, εξοικονόμηση πόρων και συμβολή στο ατομικό εισόδημα, αλλά και σαφής ένδειξη ενός φερέγγυου κράτους, ικανού να αντεπεξέλθει, κάτι που αποτελεί θεμελιώδη πόλο έλξης επενδύσεων.

Η οικονομική πολιτική που εφαρμόσθηκε λόγω της πανδημίας και τα οικονομικά μέτρα που λήφθηκαν είναι ένα άλλο δείγμα της εύρυθμης και δίκαιης σε ένα βαθμό οικονομικής λειτουργίας της χώρας σε συσχέτιση βέβαια με ό,τι συνέβαινε πανευρωπαϊκά. Κάτι που επιβεβαιώνει τις δυνατότητές της για ένα boost ανάπτυξης.

Ως προς τα μεγαλύτερα απόνερα της έλευσης της Covid, αυτά που προκαλεί ο πληθωρισμός, μάλλον είναι ένα επιπλέον στοιχείο που μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία ανάπτυξη. Ο πληθωρισμός ήρθε για να μείνει και η μείωση στα εισοδήματα δεν θα είναι προσωρινή. Στη νέα οικονομική πραγματικότητα και σε μία μετά- covid καθημερινότητα, η οποία έχει ενσωματώσει τις αλλαγές που επέφερε η πανδημία, η παλιά οικονομία παραμένει ακριβή (τρόφιμα, ενέργεια), ενώ η νέα (τεχνολογία και ό,τι συνδέεται με αυτή) καθίσταται φθηνή. ’Ίσως η σωστή αντιμετώπιση του πληθωρισμού να αποτελέσει ένα επιπρόσθετο πεδίο βελτίωσης σε οικονομικές πολιτικές και λήψης ρηξικέλευθων μέτρων.

Η Ελλάδα αναμφισβήτητα γνώρισε εντυπωσιακή αύξηση στους δείκτες του τουρισμού την περίοδο 2017-2019, η οποία όμως ανακόπηκε από την έλευση της πανδημίας. Ο τουρισμός ανέκαθεν αποτελούσε τη βαριά βιομηχανία μας. Ίσως αυτή τη φορά να χάσει τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην εγχώρια οικονομία καθώς είναι ήδη εμφανές το πόσες ανεκμετάλλευτες πηγές υπάρχουν στον τόπο και ποιες είναι αυτές. Υπάρχει βέβαια μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης και στον τουρισμό κι αυτό θα μπορούσε ίσως αυτή τη φορά να παίξει το ρόλο υποδείγματος ως προς την ταχεία προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα που δημιούργησε η κρίση. Οι μεταρρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν την ασφάλεια και η ταχύτητα προσαρμογής και η καινοτομία που αναγκαστικά θα εφαρμοστούν στον κλάδο, θα αποτελέσουν παραδείγματα και για πολλούς άλλους.

Σε μία παγκοσμιότητα τέλματος και ένα πληθωριστικό περιβάλλον λοιπόν, δε θα ήταν καθόλου απίθανο να αποκτήσει και η Ευρώπη τον τίγρη της οικονομίας της. Χρειάζεται συνέπεια και κάποιες τολμηρές μετασχηματιστικές κινήσεις που θα μάς δώσουν την ώθηση για αυτό, αν βέβαια οδεύουμε προς το τέλος της πανδημίας.

---

Ο Γιώργος Κατοστάρης έχει MBA, Msc in International Business

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News