Από την αρχή της επιδημίας μού ζητήθηκε πολλές φορές να τοποθετηθώ, φυσικά κυρίως γύρω από το στενό γνωστικό αντικείμενό μου, το οποίο είναι τα φάρμακα (χημικά μέσα για πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία νόσου).

Τα δεδομένα σε σχέση με τα φάρμακα για την «εξουδετέρωση» του ιού, αλλά και για την ανάπτυξη εμβολίου, αποτελεσματικού και ασφαλούς, φάνταζαν μέχρι και το καλοκαίρι του 2020, όνειρο για τη φαρμακολογία, ενώ οι προσπάθειες για off label χρήση διαφόρων μέσων ήταν περισσότερο επικίνδυνες, παρά επωφελείς.

Η απάντησή μου λοιπόν, πάντα και απαρέγκλιτα, ήταν να σταματήσουν τα ΜΜΕ να αναφέρονται σε φάρμακα και εμβόλια, πρώτον διότι δεν είναι σωστό να αναφέρονται φάρμακα και φαρμακοβιομηχανίες, αλλά κυρίως δεν υπήρχε προηγούμενο ανάπτυξης τέτοιου προϊόντος, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το πλέον δύσκολο ήταν ότι οι διαδικασίες των Ρυθμιστικών Οργανισμών χρειάζονται ένα περίπου έτος για να καταλήξουν.

Η πρότασή μου ήταν και παραμένει να δομηθεί ταχύτατα πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας που μπορεί να αποτελέσει το σημαντικότερο φράγμα για την αντιμετώπιση βιολογικών απειλών.

Σήμερα όμως, τελείως και πέρα από κάθε προσδοκία, αλλά όχι χωρίς λόγο, η έρευνα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο σε ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.

Το αποτέλεσμα της έρευνας ήταν να προκύψουν αποτελεσματικά και ασφαλή θεραπευτικά μέσα, (εξουδετερωτικά αντισώματα του SARS-COV-2), και εξαιρετικά εμβόλια (mRNA, αλλά και παλαιότερης τεχνολογίας).

Οσον αφορά στα εμβόλια, αυτό που φαίνεται ότι πήρε σαφές προβάδισμα ήταν το mRNA εμβόλιο της συνεργασίας της κολοσσιαίας φαρμακοβιομηχανίας Pfizer και της νέας γερμανικής εταιρείας βιοτεχνολογίας BioNTech.

To mRNA είναι ένα μόριο που μεταφέρει την πληροφορία του DNA από τον πυρήνα του κυττάρου μας στο κυτταρόπλασμα, προκειμένου να αποτελέσει το «καλούπι» σύνθεσης των πρωτεϊνών.

Η ταχύτητα της ανάπτυξης εμβολίου με τέτοια υπερκαινοφανή τεχνολογία προκάλεσε εύλογες, αλλά και παράλογες αντιδράσεις.

Στις εύλογες περιλαμβάνονται απορίες του τύπου προστασίας και εισόδου του μορίου στο κύτταρο, ο έλεγχος της πρωτεϊνοσύνθεσης, η παρουσίαση των αντιγόνων, η ειδικότητα και εκλεκτικότητα των νέων αντισωμάτων κλπ.

Στις παράλογες αντιδράσεις συγκαταλέγονται οι φόβοι αλλοίωσης του DNA, η εμπλοκή με το 5G δίκτυο της κινητής τηλεφωνίας, η είσοδος μικροκυκλωμάτων στον οργανισμό μας και άλλα υπερβολικά, ενώ δεν λείπουν και κάποιες θρησκευτικές, τελεολογικές ανησυχίες, οι οποίες όμως χαρακτηρίζουν κάθε έκθεση της ανθρωπότητας σε αόρατο κίνδυνο.

Ασφάλεια και δραστικότητα

Ο ενδελεχής έλεγχος που έλαβε χώρα όμως, από τους ρυθμιστικούς οργανισμούς και η εξαιρετικά εκτενής παράθεση των δεδομένων ανάπτυξης και ελέγχου του εμβολίου, έπεισε και τους πλέον δύσπιστους για την ασφάλεια και για την μέχρι τώρα μελετημένη δραστικότητά του. Η δυνατότητα, που μας δίδεται για πρώτη φορά, ανάπτυξης εμβολίων βασισμένων στην τεχνολογία mRNA, είναι μια νέα τεράστια ελπίδα για την θεραπεία και πρόληψη πάρα πολλών καταστάσεων για τις οποίες μέχρι σήμερα αδυνατούσαμε να φανταστούμε φαρμακευτική θεραπεία.

Τα φάρμακα που αναπτύχθηκαν και αδειοδοτήθηκαν, τα αντισώματα εξουδετέρωσης του ιού, επίσης είναι δύο εξαιρετικής σημασίας προϊόντα, διότι πρώτη φορά αντιμετωπίζεται με αυτόν τον τρόπο ένας ιός. Με τη συγκεκριμένη τεχνολογία, είμαστε σε θέση να ελπίζουμε στη θεραπεία, όχι μόνον όσων νοσούν με ήπια και μέσης βαρύτητας συμπτωματολογία της λοίμωξης COVID-19, αλλά και σε χιλιάδες άλλες ιώσεις και βακτηριακές, μυκητιασικές ή και παρασιτικές λοιμώξεις, που μέχρι τώρα δεν έχουν θεραπεία και αποτελούν τεράστια πληγή για την ανθρωπότητα.

Ετσι λοιπόν, παρ’ όλους τους ενδοιασμούς και τις επιφυλάξεις των ειδικών στα φάρμακα, και παρά το ότι η χώρα μας δεν προέβη στην θεσμοθέτηση μιας βιώσιμης και λειτουργικής Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που να βασίζεται στον οικογενειακό γιατρό, και στις ομάδες υγείας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το αποτέλεσμα του εν λόγω πολέμου ήταν δύο τεράστιας σημασίας ερευνητικά αποτελέσματα, όπως τα αδρανοποιητικά αντισώματα και τα φαρμακευτικά προϊόντα που βασίζουν το μηχανισμό δράσης τους στην τεχνολογία mRNA.

Ελπίζω ότι σύντομα και παράλληλα με την πρόοδο του εμβολιασμού θα γίνει και εισαγωγή των αντισωμάτων προκειμένου να ανασταλεί η καθημερινή εκατόμβη θυμάτων του κορονοϊού.

---

* O Δημήτριος Κούβελας είναι καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας, στο Τμήμα Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News