Το 2016 ο σουηδός πρωθυπουργός Στέφαν Λέβεν, σχολιάζοντας την αδυναμία των αρμόδιων αρχών της πατρίδας του να εντοπίσουν τον δολοφόνο του Ούλοφ Πάλμε, είχε κάνει λόγο για μια «ανοιχτή πληγή» στην κοινωνία της Σουηδίας. Αλλά μετά την παρουσίαση από τις εισαγγελικές αρχές του πορίσματος της πολυετούς έρευνας όσον αφορά την ταυτότητα του δράστη, παρά πολλοί Σουηδοί αισθάνονται τώρα τουλάχιστον απογοητευμένοι, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι βασικά ερωτήματα όσον αφορά τη δολοφονία του πιο χαρισματικού και φημισμένου σε ολόκληρο τον κόσμο πολιτικού ανδρός της σύγχρονης Σουηδίας παραμένουν αναπάντητα.

Γιατί ο άνθρωπος που σύμφωνα με το εν λόγω πόρισμα δολοφόνησε εν ψυχρώ τον Ούλοφ Πάλμε τον Φεβρουάριο του 1986 σε έναν από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της Στοκχόλμης εγκατέλειψε τα εγκόσμια πριν από μία εικοσαετία. Κυρίως, όμως, επειδή ήταν ένας από τους βασικούς μάρτυρες της υπόθεσης, σχεδόν από την έναρξη των ερευνών για τη διαλεύκανση της δολοφονίας του σοσιαλδημοκράτη ηγέτη, ο οποίος, μάλιστα, προέβη σε ψευδείς δηλώσεις κατά τις πολλές αρχικές του καταθέσεις.

Πάντως, επίσημα τουλάχιστον, το μυστήριο επιτέλους λύθηκε. Το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου, μερικά λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, καθώς ο ιστορικός σουηδός πρωθυπουργός επέστρεφε στο σπίτι του από τον κινηματογράφο μαζί με τη σύζυγό του Λίσμπετ Πάλμε, πισώπλατα από κοντινή απόσταση τον πυροβόλησε σύμφωνα με τους σουηδούς εισαγγελείς ο Στιγκ Ενγκστρομ, ένας γραφίστας γνωστός ως «Skandia Man», ο οποίος αυτοκτόνησε το 2000.

Δεδομένου ότι δεν μπορεί να του απαγγείλει κατηγορία για φόνο, ο επικεφαλής εισαγγελέας Κρίστερ Πέτερσον ανακοίνωσε την ολοκλήρωση των ερευνών. Μιλώντας στη σουηδική ραδιοφωνία ο Μάρτεν Πάλμε, γιος του δολοφονημένου πρωθυπουργού, υπεραμύνθηκε και του πορίσματος των εισαγγελικών αρχών και της απόφασής τους να κλείσουν την υπόθεση οριστικά.

Στο πλαίσιο των ερευνών για τον εντοπισμό του εκτελεστή του Ούλοφ Πάλμε ανακρίθηκαν χιλιάδες άνθρωποι, ενώ τον Ιούλιο του 1989 καταδικάστηκε ένας αλκοολικός ο οποίος έφερε ήδη μια καταδίκη στην πλάτη του για ανθρωποκτονία αλλά στη συνέχεια η απόφαση ακυρώθηκε. Το όπλο του εγκλήματος δεν βρέθηκε ποτέ, ενώ κατά τα τελευταία χρόνια δεν προέκυψαν νέα αποδεικτικά στοιχεία. Οι εισαγγελείς, ωστόσο, διαπίστωσαν πως ο Στιγκ Ενγκστρομ είχε προβεί σε αντιφατικές καταθέσεις στην αστυνομία.

«Αντέδρασε όπως πιστεύουμε πως θα αντιδρούσε ο δολοφόνος», εξήγησε ο εισαγγελέας Πέτερσον, αναφέροντας πως δεν συγκαταλεγόταν μεταξύ των πιθανών υπόπτων έως τη στιγμή που προέκυψε πως είχε εκπαιδευτεί στη χρήση όπλων και ότι αντιπαθούσε τον Πάλμε, σύμφωνα με μαρτυρίες συγγενών του, για πολιτικούς λόγους. Την περίοδο της δολοφονίας αντιμετώπιζε επίσης προβλήματα οικονομικά, ενώ κατέληξε να πάσχει και από αλκοολισμό, αλλά οι εισαγγελείς αναγνώρισαν πως δεν είχαν μια «καθαρή εικόνα» όσον αφορά τους λόγους που τον ώθησαν να δολοφονήσει τον Πάλμε.

O Στιγκ Ενγκστρομ εργαζόταν στα κεντρικά γραφεία της ασφαλιστικής εταιρείας Skandia (εξού και η προσωνυμία «Skandia Man») όταν διεπράχθη η ανθρωποκτονία και ήταν ένας από τους περίπου 20 βασικούς μάρτυρες του τραγικού συμβάντος. Αργότερα αποδείχτηκε ότι είπε ψέματα για τα πρώτα λεπτά μετά τη δολοφονία, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι προσπάθησε να κρατήσει στη ζωή τον Πάλμε.

Πάντως, δεν ήταν η αστυνομία που κατέληξε στον Ενγκστρομ, αλλά ο δημοσιογράφος Τόμας Πέτερσον, με τις εισαγγελικές αρχές να στρέφονται προς τον άνθρωπο που υποστηρίζουν πλέον πως δολοφόνησε τον Πάλμε μόλις πριν από μία διετία, 18 χρόνια μετά τον θάνατό του. Το 2018 η πρώην σύζυγος του αυτόχειρος φερόμενου ως δολοφόνου, μιλώντας στη σουηδική εφημερίδα Expressen, είχε αναφέρει πως ο Στιγκ Ενγκστρομ «ήταν πολύ δειλός, δεν θα μπορούσε να πειράξει ούτε μια μύγα».

Οι εισαγγελείς, ωστόσο, αποφάνθηκαν διαφορετικά. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως έκλεισε η «ανοιχτή πληγή» για τη οποία έκανε λόγο ο πρωθυπουργός Λέβεν. Δεδομένου ότι δεν βρέθηκε το όπλο του εγκλήματος, ούτε προέκυψαν νέα αποδεικτικά στοιχεία, πολλοί Σουηδοί διερωτώνται γιατί άργησαν τόσες δεκαετίες οι εισαγγελείς και οι ερευνητές της αστυνομίας να καταλήξουν στα συμπεράσματα που κοινοποίησαν αυτές τις ημέρες ενώ άλλοι εμφανίζονται οργισμένοι επειδή ο φερόμενος ως δράστης του εγκλήματος δεν θα κληθεί ποτέ να λογοδοτήσει ενώπιον της Δικαιοσύνης.

Δεδομένης της απογοήτευσης των πολιτών αλλά και των δημοσιογράφων για το άδοξο και αδιάφορο τέλος μιας πολυετούς έρευνας, ο εισαγγελέας Πέτερσον θέλησε να επισημάνει πως δεν είναι «τόσο χαζός» ούτως ώστε να πιστεύει πως τα συμπεράσματά του θα βάλουν τέλος στις διάφορες θεωρίες συνωμοσίας που ακόμα κυκλοφορούν.

Πάντως και ο Πιερ Σόρι, σουηδός διπλωμάτης και πολιτικός που διετέλεσε κατά το παρελθόν σύμβουλος του Ούλοφ Πάλμε, μιλώντας στο BBC υποστήριξε πως τα τελικά συμπεράσματα των εισαγγελικών αρχών είναι απολύτως πιστευτά. «Θεωρώ πως ο εισαγγελέας Πέτερσον έκανε εξαιρετική δουλειά. Είναι ένας σοβαρός άνθρωπος. Κατέθεσα και εγώ στην ομάδα του και είναι επίσης ιδιαίτερα επικριτικός προς τους προκατόχους του, οι οποίοι επί περισσότερα από τριάντα χρόνια αγνοούσαν μάρτυρες-κλειδιά και προφανείς πληροφορίες. Οπότε πιστεύω πως το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο».

Κατά τη διάρκεια της πορείας του στη σουηδική και τη διεθνή πολιτική σκηνή ο Ούλοφ Πάλμε κατάφερε πέρα από το να συγκινήσει τα πλήθη, τόσο εντός όσο και εκτός της Σουηδίας, να δημιουργήσει και πολλούς εχθρούς λόγω των απόψεων και των θέσεών του.

Στην πατρίδα του εξόργισε καταρχάς τους πιο επιφανείς (και συντηρητικούς) βιομηχάνους και επιχειρηματίες λόγω των μεταρρυθμίσεων στις οποίες προέβη και της εναντίωσης του στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Στη διεθνή σκηνή αρκεί να αναφερθεί πως είχε καταφερθεί κατά των Σοβιετικών μετά την εισβολή τους στην πρώην Τσεχοσλοβακία το 1968 και κατά των Αμερικανών μετά τον βομβαρδισμό του Βόρειου Βιετνάμ ενώ στο στόχαστρό του είχε βάλει και την «φριχτή» κυβέρνηση του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής, συνδράμοντας, συγχρόνως, οικονομικά το Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο, τον κύριο πολιτικό εκφραστή του αγώνα των μαύρων της Νοτίου Αφρικής κατά του απαρτχάιντ. Επειδή η κυβέρνηση του Πάλμε είχε χαρακτηρίσει το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν τρομοκρατική οργάνωση, κάποιοι είχαν υποστηρίξει πως έπεσε νεκρός από τα πυρά μελών του PKK.

Λόγω της αδυναμίας των αρχών να βρουν τον ένοχο, εδώ και 34 χρόνια η ενασχόληση με την υπόθεση κατέληξε να αποτελεί τρόπον τινά εθνικό σπορ της Σουηδίας. Μανιακός με τη δολοφονία του Πάλμε κατέληξε να είναι έως τον θάνατό του και Στιγκ Λάρσον, ο διάσημος σουηδός συγγραφέας της τριλογίας «Millenium». Ολα αυτά τα χρόνια περισσότεροι από 130 άνθρωποι διεκδίκησαν την ευθύνη της δολοφονίας. Η Λισμπέτ Πάλμε, η οποία κατά την επίθεση εναντίον του συζύγου της τραυματίστηκε ελαφρά, απεβίωσε το 2018 δίχως να έχει μάθει ποιος δολοφόνησε τον άνδρα της.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News