Δεν είναι μυστικό. Ο δήμαρχος της Αθήνας Κώστας Μπακογιάννης, στον γάμο του με την Σία Κοσιώνη, διάλεξε ένα κομμάτι του Σταμάτη Κραουνάκη για τον γαμήλιο χορό. Ο δε Σταμάτης Κραουνάκης – κι αυτό δεν είναι μυστικό – έδωσε μόλις προ ημερών τα ορχηστρικά «Καινούργια φτερά» του, σε μια συντομότερη, δουλεμένη εκδοχή, για τα εγκαίνια του σιντριβανιού στην πλατεία Ομονοίας.

Τότε, θα μου πείτε, προς τι ο σπαραγμός στις ειδησεογραφικές και μη ιστοσελίδες, περί δικαιωμάτων και εξωδίκων; Προς τι τόσα πικρά και πικρόχολα σχόλια και προς τις δύο κατευθύνσεις. Αφού δεν είχαν (και δεν έχουν, όπως δείχνει το ρεπορτάζ) να χωρίσουν τίποτα; Αν επιμείνετε για απάντηση στα παραπάνω ρητορικά ερωτήματα, θα σας απαντήσω ότι απλά άλλοι θέλουν μια κόντρα για να ασχολούνται να ξελαρυγγιάζονται σε τηλεοράσεις και ίντερνετ. Για να ερίζουν και να αναλώνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τι συνέβη, λοιπόν, και φτάσαμε εδώ; Το Protagon μίλησε με όλες τις «ενδιαφερόμενες πλευρές» και προσπάθησε να καταλάβει το πώς φτάσαμε σε αυτό. Και ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του, δίχως φόβο και πάθος.

Όλα ξεκίνησαν με την καρότσα. Στην οποία ανέβηκε, από την Τεχνόπολη (ουσιαστικό διοργανωτή της περιφοράς), μαζί με τους μουσικούς της, η Αλκηστη Πρωτοψάλτη. Και περιέφερε τραγούδια, εν ώρα εγκλεισμού λόγω κορονοϊού, στο κέντρο της Αθήνας. Σταματώντας και στο Μέγαρο Μαξίμου για να τραγουδήσει – και να συζητήσει μαζί του – στον πρωθυπουργό Κυριάκο  Μητσοτάκη.

Όπως συμβαίνει στις περισσότερες συναυλίες της Άλκηστης Πρωτοψάλτη τα περισσότερα από τα τραγούδια της περιφοράς ανήκαν στο ένδοξο παρελθόν της με τον Σταμάτη Κραουνάκη (και τη Λίνα Νικολακοπούλου). Σε προηγούμενη μικροκόντρα περί των τραγουδιών (εσωτερική υπόθεση), όπως μαθαίνω τώρα, ο Σταμάτης Κραουνάκης είχαν συμφωνήσει, στο αίσιο φινάλε, να ενημερώνεται ο συνθέτης από την ερμηνεύτρια για την χρήση και την μουσική «μορφή» των τραγουδιών του, σε συναυλίες και ηχογραφήσεις.

Ακόμη και όταν ξέσπασε η – των μέσων κοινωνικής δίκτυωσης και των σάιτ – κόντρα περί της καρότσας, ο Κραουνάκης ανέβασε τους τόνους αλλά σύντομα χαμήλωσε τη φωνή του. Δεν βγήκε να την ψέξει στις συνεντεύξεις του που ακολούθησαν.

Μεσολάβησε η κόντρα των δημιουργών του τραγουδιού περί της τακτικής του υπουργείου Πολιτισμού απέναντι στους έντονα πληττόμενους από το «κλείσιμο» του κορονοϊού καλλιτέχνες και κυρίως τους μουσικούς, κατά μία άποψη, αλλά και με την καθυστέρηση ολοκλήρωσης των διαδικασιών για να λειτουργήσει, επιτέλους, η ψηφισμένη και με άδεια πλέον ΕΔΕΜ: ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης για τα πνευματικά δικαιώματα.

Μέχρι στιγμής, ύστερα από την αποκάλυψη του οικονομικού σκανδάλου της ΑΕΠΙ, που οδεύει για τα δικαστήρια με κακουργηματικές κατηγορίες, την διαχείριση έχει η υπηρεσία έκτακτης διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων, ΕΥΕΔ, που είχε δημιουργηθεί το 2018 με την ψήφιση ενός διατάγματος.

Η ΕΥΕΔ υποτίθεται ότι θα λειτουργεί μέχρι το τέλος Μαΐου, όπως προβλέπεται από τον νόμο, κατά πως το έχει θέσει ο Χρήστος Νικολόπουλος. Εισέπραξε δε πάνω από 10.000.000 ευρώ για πνευματικά δικαιώματα, πληρώνοντας και 2.500.000 ΦΠΑ και έκανε δύο διανομές. Η επόμενη θα δινόταν τον Μάρτιο. Όταν δηλαδή μας «έκλεισε» ο κορονοϊός.

Αφουγκραζόμενος την απελπισία του κόσμου του τραγουδιού, όπως υποστήριξε και σε εξώδικό του, ο Κραουνάκης αποφάσισε να δράσει. Και με αφορμή την περίφημη καρότσα να δηλώσει: «Με ενδιαφέρει μόνο η συνολική αποζημίωση των ελλήνων δημιουργών, μέσω επιδομάτων και όχι η προσωπική αποζημίωση για τη χρήση του τραγουδιού, όπως είχε επισημανθεί και στο εξώδικο». Το οποίο έστειλε προς τον Δήμο Αθηναίων.

Κάποιοι έσπευσαν να «δουν» στο εξώδικο και στις δηλώσεις την πρόθεσή του να… εισπράξει ο ίδιος. Κάποιοι άλλοι θεώρησαν πως ζητά 120.000 ευρώ. Όταν από την πλευρά του υποστηρίζεται ότι μιλούσε μόνον για τους 120.000 καλλιτέχνες, τους οποίους έχει πλήξει άγρια η καραντίνα.

Ο δήμαρχος Αθηναίων συνάντησε σε τρεις διαδοχικές συσκέψεις την πληρεξούσια δικηγόρο του συνθέτη, σύμφωνα με πληροφορίες. Για συνεννόηση. Ενώ στο μεταξύ οι αρμόδιοι του Δήμου είχαν ρωτήσει τον ΟΠΙ, Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας, τι γίνεται με τα πνευματικά δικαιώματα.

Ας κάνουμε μια παρένθεση εδώ για να καταλάβουμε τι συνέβαινε και τι συμβαίνει με αυτά, τα παραπάνω. Επί περιόδου (αμαρτωλής) ΑΕΠΙ, άνθρωποι της εταιρείας ζητούσαν στις συναυλίες (ή και στα κέντρα) τις λίστες με τα τραγούδια που θα ακούγονταν, ώστε με βάση ειδικούς αλγόριθμους να πληρώσουν στη συνέχεια, αναλογικά, τα πνευματικά δικαιώματα στους δημιουργούς των τραγουδιών. Η δε πεπατημένη περί πνευματικών δικαιωμάτων όριζε να υπάρχει αντίστοιχη άδεια χρήσης από τους δημιουργούς. Ή έστω να μην υπάρχει από πλευράς δημιουργών προσφυγή για, προσωρινή ή μη, απαγόρευση χρήσης των τραγουδιών από συγκεκριμένους ερμηνευτές.

Τώρα πλέον, με την πολυδιάσπαση των φορέων πνευματικών δικαιωμάτων και την μείωση προσωπικού, δεν υπάρχει η φυσική παρουσία αρμόδιων υπαλλήλων, αλλά μόνον παράδοση της λίστας των τραγουδιών. Η οποία δεν είθισται σε συναυλίες, όπως της Άλκηστης Πρωτοψάλτη, να δίνεται πριν τη συναυλία, αλλά μετά, διότι με βάση το κλίμα του κοινού και της βραδιάς, άλλαζαν τα τραγούδια.

Η τελική λίστα για την «επίμαχη» περιφορά των τραγουδιών στην Αθήνα δόθηκε στους «παραγωγούς» του Δήμου Αθηναίων. Εκταμιεύθηκε το ποσό, στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, και κατατέθηκαν 797 και κάτι ευρώ (με τον ΦΠΑ) από το Δήμο στον ΟΠΙ και όχι, τελικά, στην ΕΥΕΔ. Ούτε φυσικά στην ΕΔΕΜ, που θα υποκαταστήσει όλο αυτό το πολυδιασπασμένο τοπίο, όταν τελικά φτάσει να λειτουργήσει, με το τέλος των διαδικασιών.

Ο Σταμάτης Κραουνάκης έγραψε στο διαδικτυακό προφίλ του ότι δεν έχει εισπράξει χρήματα για τα δικαιώματα. Ο δε δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης ξέρει ότι ο Δήμος έχει καταθέσει, «τυπικά, ως όφειλε, σύμφωνα με το νόμο και ηθικά τα πνευματικά δικαιώματα».

Πού το πρόβλημα; Είναι φυσικό και να μην έχει εισπράξει τα 797 ευρώ για τα πνευματικά δικαιώματα των δικών του τραγουδιών, που ακούστηκαν από καρότσας, ο συνθέτης. Καθώς βρίσκονται στον οργανισμό πνευματικής ιδιοκτησίας που δεν έχει κάνει διανομή ακόμη, ώστε με τη σειρά του ο Σταμάτης Κραουνάκης να τα προσφέρει υπέρ των δοκιμαζόμενων και δίχως ανάλογη μέριμνα μουσικών, όπως έχει πει.

Άλλωστε, ο συνθέτης παραπέμπει στο εξώδικό του, που δημοσιεύθηκε με εμφανή τον αριθμό πρωτοκόλλου παραλαβής από το Δήμο Αθηναίων, όπου δεν αναφέρει τίποτα περί προσωπικής του αμοιβής, παρά μόνον το αίτημα περί «συνολικής αποζημίωσης των ελλήνων δημιουργών, μέσω επιδομάτων για τη χρήση του τραγουδιού».

Πού «είδαν», λοιπόν κάποιοι την κόντρα; Μάλλον στις ευχές (τους). Καμία από τις πλευρές, που προσέγγισε το Protagon, δεν έδειξε πρόθεση να δημιουργηθεί ή να κρατηθεί μια κόντρα. «Καμία διάθεση για αντιπαράθεση», ήταν το σύνθημα από κάθε πλευρά.

Ο Σταμάτης Κραουνάκης δεν θέλησε να δηλώσει τίποτα σε σχέση με την θεωρούμενη ως «κόντρα», παραπέμποντας μόνον στο (δημοσιευμένο πλέον) εξώδικό του, όπου εξηγεί. «Απαντάμε πάντα με τραγούδι», ήταν η μόνη σιβυλλική φράση που πήρα από το στόμα του.

Όσο για την κόντρα, που έχει ανάψει «φωτιές» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ένθεν και ένθεν (μέχρι κάποιοι βρήκαν να πουν ότι η «Σωτηρία της ψυχής» κοστίζει 800 ευρώ!) και έφτασε να παίρνει, κατ’ άλλους, πολιτικές διαστάσεις, μάλλον θα πρέπει κάποιος να ρωτήσει περισσότερα εκείνους που την «είδαν» και που την συντηρούν, με πυροτεχνικές δημοσιεύσεις. Εκείνοι ξέρουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News