Ο φόβος ότι ο κορονοϊός μπορεί να εισβάλει στα σπίτια μας, φωλιασμένος στα ρούχα και στα παπούτσια μας, στο ταχυδρομείο ή ακόμη και στις εφημερίδες που φέρνουμε από το περίπτερο, είναι κοινός σε πολλούς ανθρώπους αυτόν τον καιρό από τη μια άκρη του πλανήτη μέχρι την άλλη.

Η Τάρα Πάρκερ-Πόουπ επικοινώνησε με εμπειρογνώμονες μολυσματικών ασθενειών, χημικούς και μικροβιολόγους θέτοντάς τους ερωτήσεις σχετικά με τους κινδύνους της επαφής με τον ιό κατά τη διάρκεια εξόδων από το σπίτι, και από το delivery. Οι απαντήσεις τους δημοσιεύονται στους New York Times και είναι καθησυχαστικές, εφόσον φυσικά παίρνουμε τις απαραίτητες προφυλάξεις.

Πρέπει να αλλάζουμε ρούχα και να κάνουμε ντους μετά τα ψώνια;

Για τους περισσότερους από εμάς, που εφαρμόζουμε την κοινωνική απόσταση και περιστασιακά μόνο πηγαίνουμε στο μανάβικο, το μπακάλικο, τον φούρνο ή το φαρμακείο, οι ειδικοί συμφωνούν ότι δεν είναι απαραίτητο να αλλάζουμε ρούχα ή να κάνουμε ντους όταν επιστρέφουμε στο σπίτι. Ωστόσο, το πλύσιμο των χεριών είναι απαραίτητο. Ενώ είναι αλήθεια ότι ένα φτέρνισμα ή το βήξιμο μολυσμένου ατόμου μπορεί να μεταδώσει ιογενή σταγονίδια και μικρότερα σωματίδια μέσω του αέρα, τα περισσότερα από αυτά θα πέσουν στο έδαφος.

Μελέτες δείχνουν ότι μερικά μικρά ιογενή σωματίδια μπορούν να αιωρούνται στον αέρα για περίπου μισή ώρα, αλλά δεν πετούν ούτε επιτίθενται, όπως τα κουνούπια και είναι απίθανο να «συγκρουστούν» με τα ρούχα σας. «Ένα σταγονίδιο που είναι αρκετά μικρό ώστε να αιωρείται για λίγο στον αέρα, είναι επίσης απίθανο να εναποτεθεί στα ρούχα λόγω της αεροδυναμικής», δήλωσε η Λίνζεϊ Μαρ, ειδική επιστήμονας στα αεροζόλ στο πανεπιστήμιο Virginia Tech. «Τα σταγονίδια είναι αρκετά μικρά ώστε να κινούνται στον αέρα γύρω από το σώμα και τα ρούχα σας», επισημαίνει.

Γιατί τα σταγονίδια και τα σωματίδια των ιών συνήθως δεν προσγειώνονται στα ρούχα μας;

«Ο καλύτερος τρόπος για να το περιγράψουμε είναι ότι ακολουθούν τα ρεύματα ή τη ροή του αέρα γύρω από ένα άτομο, όταν κινούμαστε σχετικά αργά. Είναι σαν μικρά έντομα και σωματίδια σκόνης, τα οποία αιωρούνται στα ρεύματα γύρω από ένα αυτοκίνητο που κινείται με μικρή ταχύτητα, αλλά δυνητικά χτυπούν στο παρμπρίζ όταν το αυτοκίνητο πηγαίνει πολύ γρήγορα», απαντάει η δρ Μαρ, κάνοντας ένα «μικρό» μάθημα αεροδυναμικής.

«Οι άνθρωποι συνήθως δεν κινούνται τόσο γρήγορα ώστε να συμβεί κάτι τέτοιο», εξηγεί η Λίνζεϊ Μαρ,  «Καθώς κινούμαστε, σπρώχνουμε τον αέρα έξω από τον δρόμο μας και τα περισσότερα σταγονίδια και σωματίδια ωθούνται επίσης μακριά. Θα έπρεπε να ψεκάζει κανείς μεγάλα σταγονίδια ενώ μιλάει, βήχει ή φτερνίζεται ώστε να προσγειωθούν στα ρούχα μας. Τα σταγονίδια θα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλα ώστε να μην ακολουθούν τη ροή των ρευμάτων», λέει.

Οταν, λοιπόν, ψωνίζετε και κάποιος φτερνιστεί δίπλα σας, ίσως θέλετε να πάτε αμέσως σπίτι, να αλλάξετε και να κάνετε ντους. Χαλαρώστε με τη σκέψη ότι το σώμα σας, που κινείται αργά, απομακρύνει τον αέρα και τα σωματίδια του ιού από τα ρούχα σας. Είναι απλώς θέμα φυσικής.

Υπάρχει κίνδυνος ο ιός να βρίσκεται στα μαλλιά ή στα γένια;

Για όλους τους λόγους που περιγράφονται παραπάνω, δεν πρέπει να ανησυχεί κανείς για μόλυνση των μαλλιών ή της γενειάδας, εφόσον κρατάει την κοινωνική απόσταση. Ακόμα κι αν κάποιος φτερνίστηκε στο πίσω μέρος του κεφαλιού σας, είναι μάλλον απίθανο να μολυνθείτε από τυχόν σταγονίδια που προσγειώθηκαν στα μαλλιά σας.

«Σκεφτείτε τι θα πρέπει να συμβεί για να μολυνθεί κάποιος», δήλωσε ο δρ Αντριου Γιανόφσκι, ειδικός παιδιατρικών μολυσματικών ασθενειών στο νοσοκομείο παίδων St. Louis της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, περιγράφοντας τη διαδικασία:  Όταν κάποιος φτερνίζεται και υπάρχει X ποσότητα ιού στο φτέρνισμα, τότε θα πέσουν πολλά σταγονίδια επάνω σας. Στη συνέχεια, θα πρέπει να αγγίξει κανείς το μέρος των μαλλιών ή των ρούχων του, που έχει αυτά τα σταγονίδια, τα οποία έχουν ήδη υποστεί σημαντική μείωση σε ιικά σωματίδια, σύμφωνα με τον δρα Γιανόφσκι. «Και μετά θα πρέπει να αγγίξει οποιοδήποτε μέρος του προσώπου του, για να έρθει σε επαφή με τον ιό». Οπότε ο κίνδυνος μειώνεται.

Πρέπει να ανησυχούμε για το πλύσιμο των ρούχων; Όταν τινάζουμε τα ρούχα μπορεί να στείλουμε σωματίδια ιού στον αέρα;

Η απάντηση εξαρτάται από το εάν πρόκειται για τη συνηθισμένη μπουγάδα ή το καθάρισμα των ρούχων ενός άρρωστου ανθρώπου.

Το συνηθισμένο πλύσιμο των ρούχων δεν θα πρέπει να προκαλεί ανησυχία. Πλύντε τα όπως θα το κάνατε κανονικά. Ενώ ορισμένοι τύποι ιών, όπως ο νοροϊός, μπορεί να είναι δύσκολο να καθαριστούν, ο νέος κορονοϊός, όπως και ο ιός της γρίπης, περιβάλλεται από μια λιπαρή μεμβράνη ευάλωτη στο σαπούνι. Το πλύσιμο των ρούχων με κοινό απορρυπαντικό πλυντηρίου, ακολουθώντας τις οδηγίες του υφάσματος, και το στέγνωμα όπως συνήθως, είναι κάτι παραπάνω από αρκετό για να απομακρυνθεί ο ιός, εάν υποτεθεί ότι ήταν εκεί.

«Γνωρίζουμε ότι οι ιοί μπορούν να εναποτίθενται σε ρούχα (από σταγονίδια) και στη συνέχεια να αιωρούνται στον αέρα, αλλά μόνο μια μεγάλη ποσότητα ιικών σωματιδίων θα ήταν ανησυχητική, πολύ περισσότερη από εκείνη με την οποία θα μπορούσε να έρθει σε επαφή κάποιος που πάει βόλτα έξω ή σε ένα μπακάλικο», διευκρίνισε η δρ Μαρ.

Αποτελεί εξαίρεση η στενή επαφή με ένα άρρωστο άτομο. Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων στις ΗΠΑ συνιστούν να φοράτε γάντια όταν καθαρίζετε κάποιον άρρωστο και να προσέχετε να μην τινάζετε τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματά του. Πλύντε τα σε πρόγραμμα με τη μεγαλύτερη δυνατή θερμοκρασία και στεγνώστε τα εντελώς. Μπορείτε να πλύνετε μαζί ρούχα αρρώστου ατόμου με των υπολοίπων, αλλά αφήνοντάς τα να μείνουν για λίγο μειώνεται επίσης ο κίνδυνος, γιατί ο ιός θα στεγνώσει και θα αποσυντεθεί: «Γνωρίζουμε ότι αυτοί οι τύποι ιών τείνουν να αποσυντίθενται γρηγορότερα στο ύφασμα παρά σε σκληρές, συμπαγείς επιφάνειες όπως το ατσάλι ή το πλαστικό», δήλωσε η Λίνζεϊ Μαρ.

Πόσο καιρό μπορεί να ζήσει ο ιός σε υφάσματα και άλλες επιφάνειες;

Τα περισσότερα από όσα γνωρίζουμε σχετικά με τον νέο κορανοϊό προέρχονται από μια σημαντική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The New England Journal of Medicine τον Μάρτιο. Η μελέτη διαπίστωσε ότι κάτω από ιδανικές συνθήκες, ο ιός μπορεί να επιβιώσει, έως και τρεις ημέρες σε σκληρές μεταλλικές επιφάνειες και πλαστικό, και έως και 24 ώρες σε χαρτόνι.

Αλλά το ύφασμα δεν εξετάστηκε. Ωστόσο, οι περισσότεροι λοιμωξιολόγοι πιστεύουν ότι η έρευνα σε χαρτόνι προσφέρει ενδείξεις για το πώς συμπεριφέρεται ο ιός και στο ύφασμα. Οι απορροφητικές, φυσικές ίνες στο χαρτόνι φαίνεται ότι κάνουν τον ιό να στεγνώνει πιο γρήγορα από ό,τι σε σκληρές επιφάνειες. Οι ίνες στο ύφασμα είναι πιθανό να παράγουν παρόμοιο αποτέλεσμα.

Μια μελέτη του 2005 για το πόσο παραμένει ο ιός του SARS (επίσης κορονοϊός) σε χαρτί και σε βαμβακερό ύφασμα, το επιβεβαιώνει. Ανάλογα με τη συγκέντρωση του ιού, χρειάστηκαν πέντε λεπτά, τρεις ώρες ή 24 ώρες για να καταστεί ανενεργός. «Ακόμη και με σχετικά υψηλό φορτίο ιών στο σταγονίδιο, παρατηρήθηκε ταχεία απώλεια μολυσματικότητας σε χάρτινα και βαμβακερά υλικά», κατέληξαν οι ερευνητές.

Πρέπει να ανησυχούμε για το ταχυδρομείο, τα πακέτα ή τις εφημερίδες;

Ο κίνδυνος να αρρωστήσετε πιάνοντας αλληλογραφία ή πακέτα είναι εξαιρετικά χαμηλός και, σε αυτό το σημείο, μόνο θεωρητικός. Δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες περιπτώσεις ανθρώπων που αρρώστησαν από το άνοιγμα ενός πακέτου ή την ανάγνωση μιας εφημερίδας.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να παίρνετε προφυλάξεις. Αφού πιάσετε την αλληλογραφία σας ή πακέτα ή διαβάσετε την εφημερίδα σας, πετάξτε τις συσκευασίες και πλύνετε τα χέρια σας. Εάν παρόλα αυτά ανησυχείτε, αφήστε το ταχυδρομείο και τα πακέτα να μείνουν για 24 ώρες πριν τα πιάσετε.

Πόσο πρέπει να ανησυχώ εάν πάω για να περπάτημα με το σκυλί ή για να ασκηθώ;

Οι πιθανότητες να κολλήσετε τον ιό όταν είστε σε εξωτερικούς χώρους είναι εξαιρετικά χαμηλές, υπό την προϋπόθεση ότι διατηρείτε μια ασφαλή απόσταση από άλλους.

«Οι εξωτερικοί χώροι είναι ασφαλείς και σίγουρα δεν υπάρχουν σύννεφα σταγονιδίων φορτωμένα με ιούς που αιωρούνται τριγύρω», δήλωσε η Λίντια Μοράβσκα, καθηγήτρια και διευθύντρια του Διεθνούς Εργαστηρίου Ποιότητας και Υγείας του Αέρα στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Κουίνσλαντ στο Μπρίσμπεϊν της Αυστραλίας.

«Πρώτον, τυχόν μολυσματικά σταγονίδια που εκπνέονται σε εξωτερικούς χώρους αραιώνονται γρήγορα από τον αέρα, οπότε οι συγκεντρώσεις τους γίνονται γρήγορα ασήμαντες», δήλωσε η δρ Μοράβκα, «Επιπλέον, η σταθερότητα του ιού έξω είναι σημαντικά μικρότερη από ότι σε εσωτερικούς χώρους. Επομένως, το να βρισκόμαστε έξω δεν είναι πρόβλημα, εκτός κι αν είμαστε σε μέρος με πολυκοσμία, κάτι που δεν επιτρέπεται πλέον. Είναι ασφαλές να περπατάτε και να κάνετε τζόκινγκ χωρίς να ανησυχείτε για τον ιό στον αέρα, και δεν υπάρχει ανάγκη για άμεσο πλύσιμο των ρούχων».

Οταν γυρίζω σπίτι πρέπει να βγάλω τα παπούτσια μου και να τα καθαρίσω σπαταλώντας τα πολύτιμα απολυμαντικά μαντιλάκια μου;

Τα παπούτσια μπορούν να φιλοξενήσουν βακτήρια και ιούς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποτελούν συνηθισμένη πηγή μόλυνσης. Μια μελέτη του 2008 βρήκε πολλές ακαθαρσίες στα πέλματα των παπουτσιών, μεταξύ άλλων και βακτήρια από κόπρανα. Μια πρόσφατη μελέτη από την Κίνα σε νοσηλευτικό προσωπικό αναφέρει ότι στα παπούτσια των μισών από αυτούς εντοπίστηκε κορονοϊός, κάτι που δεν είναι απροσδόκητο, δεδομένου ότι δούλευαν σε νοσοκομεία με μολυσμένους ασθενείς.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε για τα παπούτσια μας; Εάν τα παπούτσια σας πλένονται, μπορείτε να τα πλένετε. Οι σόλες δεν χρειάζεται να καθαρίζονται όχι μόνο γιατί είναι σπατάλη (τα απολυμαντικά εξακολουθούν να διατίθενται σε μικρές ποσότητες), αλλά και γιατί μικρόβια που θα έμεναν στο πέλμα του παπουτσιού ή στο έδαφος έρχονται  απευθείας σε επαφή με τα χέρια σας.

Προσπαθήσετε να μη σκέφτεστε τι κρύβεται στα παπούτσια σας ή μπορείτε να κυκλοφορείτε μέσα στο σπίτι χωρίς παπούτσια, ιδέα πολύ καλή για την υγιεινή ειδικά όταν υπάρχουν μωρά που μπουσουλάνε, αλλεργικά άτομα ή κάποιος με μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Ο δρ Αντριου Γιανόφσκι είπε ότι τα παπούτσια δεν είναι ανησυχητικός παράγοντας για μόλυνση από κορονοϊό, αλλά για βακτήρια, που τους αρέσει να ζουν στα παπούτσια, «Ποτέ δεν ξέρεις που πάτησες», τόνισε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News