Την ώρα που στην Λιβύη μαίνονται οι εχθροπραξίες μεταξύ των δυνάμεων της κυβέρνησης της Τρίπολης υπό τον Φαγιέζ αλ Σαράζ και εκείνων υπό τον στρατάρχη Χαφτάρ, με ενεργό συμμετοχή πολεμικών πλοίων της Τουρκίας (σύμφωνα με μαρτυρίες από τα μέτωπα των μαχών), η ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ειρήνη» για την αεροναυτική επιτήρηση του εμπάργκο όπλων στη βορειοαφρικανική χώρα, φαίνεται να… «σκοντάφτει» σε κρίσιμες λεπτομέρειες, όπως αυτή για το ποιος θα έχει τη διοίκηση της επιχείρησης υπό τη σημαία της ΕΕ.
Οπως προκύπτει από τις διαβουλεύσεις σε επίπεδο στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων, η Ιταλία δεν δέχεται την πρόταση της Ελλάδας να έχει ρόλο στη διοίκηση της επιχείρησης «Ειρήνη» (τουλάχιστον τη ναυτική διοίκηση), διεκδικώντας τη εξ ολοκλήρου.
Το θέμα έχει παραπεμφθεί πλέον σε υπηρεσιακό επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, η επιμονή της Ρώμης ωστόσο εγείρει ερωτήματα.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», ένα από τα σενάρια που εξετάζονται -με δεδομένο ότι η ελληνική διπλωματία έχει επενδύσει πολλά στην «Ειρήνη», παραχωρώντας μάλιστα το λιμάνι της Σούδας, πλωτά και εναέρια μέσα- είναι η εναλλαγή ανά έξι μήνες Αθήνας – Ρώμης στη διοίκηση της επιχείρησης.
Η Γαλλία δεν έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον, ωστόσο αναμένεται να παραχωρήσει κάποια μέσα.
Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα της «Καθημερινής», η εμπλοκή σημειώθηκε διότι η Ιταλία επιθυμεί τον έλεγχο τόσο της χερσαίας διοίκησης (στη Ρώμη) όσο και της ναυτικής, σε κάποιο από τα ελικοπτεροφόρα πλοία που διαθέτει.
Και ενώ από ελληνικής πλευράς δεν υπάρχει άρνηση για τη διατήρηση της χερσαίας διοίκησης από την Ιταλία, σοβαρότατες ενστάσεις προβάλλονται για την παραχώρηση και της ναυτικής διοίκησης.
Οπως προαναφέρθηκε, η Αθήνα έχει θέσει στη διάθεση της επιχείρησης τον Ναύσταθμο της Σούδας στην Κρήτη, ο οποίος προσδοκάται να έχει κεντρικό ρόλο στον συντονισμό της επιχείρησης, καθώς και μία φρεγάτα. Επιπλέον, εάν χρειαστεί, μπορεί να συνδράμει με αεροσκάφος Ναυτικής Συνεργασίας.
Στην αρνητική προς τις ελληνικές διεκδικήσεις για την επιχείρηση «Ειρήνη», στάση της Ιταλίας έρχεται να προστεθεί και η επιλογή του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ να συμπεριλάβει στη δεκαμελή επιτροπή που θα συζητήσει για το μέλλον του Συμμαχίας, τούρκο διπλωμάτη και να αγνοήσει πλήρως την πρόταση που είχε καταθέσει η Αθήνα, στη λογική της ισοβαρούς και δίκαιης εκπροσώπησης όλων των κρατών-μελών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Πάντως, μετά και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 31 Μαρτίου (δηλ. την πολιτική συμφωνία) για την έναρξη της Επιχείρησης «Ειρήνη» από την EUNAVFOR MED, με βασικό στόχο την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ στη Λιβύη, η πρόεδρος της υποεπιτροπής Ασφάλειας και Αμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ναταλί Λουαζό (Nathalie Loiseau / Renew Europe) εκτίμησε πως η Ευρωπαϊκή Ενωση αποδεικνύει ότι η σταθεροποίηση της Λιβύης αποτελεί προτεραιότητα και στέλνει μήνυμα ενότητας.
«Η νέα αυτή στρατιωτική επιχείρηση στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Αμυνας αποσκοπεί στην ενίσχυση των προσπαθειών της ΕΕ να εφαρμόσει το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ, το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για τον τερματισμό της σύγκρουσης στη Λιβύη.
»Χαιρετίζουμε την απόφαση για την έναρξη της επιχείρησης ‘IRINI’, η οποία πάρθηκε σε μια περίοδο κατά την οποία η κατάσταση στη Λιβύη παραμένει βαθιά ανησυχητική. Οι συγκρούσεις συνεχίζονται και οι αντιμαχόμενες πλευρές συνεχίζουν επίσης να προμηθεύονται όπλα από το εξωτερικό της χώρας, ενώ τρίτες δυνάμεις στέλνουν μισθοφόρους στη Λιβύη, υποδαυλίζοντας τη σύγκρουση αντί να εργάζονται για τον τερματισμό της.
»Με την απόφαση για την έναρξη της ναυτικής επιχείρησης αυτής, τα κράτη μέλη στηρίζουν την πολιτική διαδικασία ειρήνευσης που ξεκίνησε με τη Διάσκεψη του Βερολίνου και καλούν τις αντιμαχόμενες πλευρές να τερματίσουν πλήρως τις εχθροπραξίες», ανέφερε στη σχετική δήλωσή της η γαλλίδα πρόεδρος της υποεπιτροπής Ασφάλειας και Αμυνας του ΕΚ, για να καταλήξει με ακόλουθο μήνυμα:
«Οσο ολόκληρος ο κόσμος βρίσκεται αντιμέτωπος με την κρίση που προκαλεί η πανδημία, είναι ώρα να εισακουστεί η έκκληση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τον τερματισμό των συγκρούσεων παγκόσμια».
Η απόφαση του Συμβουλίου
Κατά τη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη στις 19 Ιανουαρίου του 2020, οι συμμετέχοντες δεσμεύτηκαν να σεβαστούν και να εφαρμόσουν στο σύνολό τους τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 1970 (2011), 2292 (2016) και 2473 (2019) για το εμπάργκο όπλων.
Σε συνέχεια αυτής της συμφωνίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έφτασε σε πολιτική συμφωνία για την έναρξη μιας νέας επιχείρησης στη Μεσόγειο, με στόχο την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη με χρήση αεροπορικών, δορυφορικών και ναυτικών μέσων στις 17 Φεβρουαρίου 2020.
Πέρα από την παρακολούθηση του εμπάργκο όπλων, η αποστολή θα καταπολεμήσει και την εμπορία ανθρώπων στην περιοχή.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News