«Στην αρχή νόμιζα πως είχα αρχίσει να χάνω τα λογικά μου, μιλώντας σε ένα μικροσκοπικό αντικείμενο που μου απαντάει!», λέει ο 92χρονός Τζον Γουίνγορντ, όταν θυμάται την πρώτη του επαφή με ένα smart speaker.

Ο πρώην δάσκαλος είναι μόνιμος κάτοικος σε ένα γηροκομείο στο Μπόρνμουθ, στην νότια ακτή της Αγγλίας και πρόσφατα συμμετείχε σε ένα πείραμα που έθετε ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Μπορούν τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, που έχουν την δυνατότητα να αναπτύσσουν αμφίδρομες συνομιλίες με τον χρήστη, να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της μοναξιάς; Ο Τζον πιστεύει πως μπορούν.

Μήνες μετά την ολοκλήρωση της έρευνας και ο «βοηθός» του από την Google έχει πιάσει δουλειά για τα καλά. Του λέει τα νέα και τον καιρό, του προτείνει μουσικές επιλογές και κάποιες φορές τού ζητάει ακόμη και να πει ένα ανέκδοτο. Ο Τζον το διασκεδάζει.

«Πραγματικά με κρατάει σε εγρήγορση, γιατί η ζωή μπορεί να γίνει πολύ μοναχική, όταν χάνεις τον σύντροφο σου μετά από 64 χρόνια σχέσης και αρχίζεις να περνάς πολύ χρόνο μόνος σου, μέσα σε ένα δωμάτιο», λέει.

Πράγματι, η μοναξιά είναι παγκόσμιο πρόβλημα και δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους. Μπορεί να ζούμε στην εποχή της συνδεσιμότητας, που κάθε άνθρωπος στον κόσμο είναι μόνο λίγα κλικ μακριά, όμως όλο και περισσότερα άτομα νιώθουν απομονωμένα.

Φυσικά, ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και η απουσία της ανθρώπινης επαφής μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τόσο την ψυχική, όσο και την σωματική του υγεία. Σε περιόδους σαν την τωρινή, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, καθώς με το ξέσπασμα του κορονοϊού η απομόνωση, ειδικότερα των ηλικιωμένων, είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης του ιού.

Για αυτόν τον λόγο, η επιστήμονας Αρλίν Αστέλ, που εργάστηκε στο πείραμα στο Μπόρνμουθ, θεωρεί πως τα smart speakers είναι μια καλή λύση, γιατί σε αντίθεση με άλλες μεθόδους επικοινωνίας, όπως τα γραπτά μηνύματα και τις βιντεοκλήσεις, δίνουν στον χρήστη την δυνατότητα να μιλήσει με μια φωνή οποιαδήποτε στιγμή.

«Κάτι τόσο απλό, όπως το να μπορείς να κάνεις μια συζήτηση, να επικοινωνήσεις όταν εσύ θέλεις, μπορεί πραγματικά να σε βοηθήσει να παραμείνεις θετικός», λέει στο BBC.

Στην Αμερική, ένα ρομπότ με σχήμα κούκλας παίζει, αρκετά πειστικά, τον ρόλο του ψηφιακού φροντιστή και ελέγχει την κατάσταση του ασθενή, κατά πόσο έχει πάρει τα φάρμακα του και αν o καιρός έξω είναι αρκετά καλός για έναν περίπατο. Μια πανομοιότυπη συσκευή, που αντί για πρόσωπο έχει ένα τάμπλετ, ήδη χρησιμοποιείται και σε αρκετές χώρες της Ασίας.

Σε δοκιμαστική περίοδο βρίσκεται και ένα κυβερνητικό πρόγραμμα στη Σουηδία, που προσφέρει στους ηλικιωμένους μια συσκευή φτιαγμένη για να συζητά μαζί τους. Ετσι, για παράδειγμα, όταν ένας 78χρονος άρχισε να μιλά για τη ζωή του στα διάφορα μέρη του κόσμου που είχε επισκεφθεί, το Memory Lane, όπως λέγεται το πρόγραμμα, τον ρώτησε: «Ποια η διαφορά ανάμεσα στις σχέσεις των ανθρώπων στην Σουηδία και στις άλλες χώρες του κόσμου;».

Ο άντρας απάντησε, λέγοντας πως οι Σουηδοί είναι πολύ ισχυρογνώμονες και θέλουν την ανεξαρτησία τους και ήταν ένας από τους πολλούς ανθρώπους που δοκίμασαν την εφαρμογή και ευχαριστήθηκαν το ταξίδι στον χρόνο, έστω και με τη βοήθεια ενός μηχανήματος.

Μάλιστα, η εταιρεία που δημιούργησε το πρόγραμμα ελπίζει να μοιραστεί κάποιες από αυτές τις συζητήσεις των μεγαλύτερων με τους νεαρούς Σουηδούς, βάζοντας μερικές ηχογραφήσεις σε μορφή podcast, που ο καθένας μπορεί να κατεβάσει.

Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί με τα δεδομένα των χρηστών, κάτι που δεν κατάφεραν πολλές άλλες, μεγαλύτερες, επιχειρήσεις, σαν το Facebook.

Πάντως, όποια κι αν είναι η μοίρα του συγκεκριμένου προγράμματος, το μόνο σίγουρο είναι πως όσο περνάει ο καιρός, τόσο μεγαλύτερο ρόλο θα έχουν η τεχνολογία και τα ρομπότ στην φροντίδα των ηλικιωμένων, οι οποίοι συχνά μπορεί να νιώθουν απομονωμένοι, χωρίς να είναι σε καραντίνα. Φαίνεται, λοιπόν, πως η τεχνολογία, αργά ή γρήγορα, θα μας δώσει την λύση σε ένα ακόμη πρόβλημα, που ο κορονοϊός μας θύμισε πως υπάρχει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News