«Η Ευρώπη και ειδικά η Ελλάδα, ασκούν πιέσεις στην Ιταλία ούτως ώστε να μας αναγκάσει να ακυρώσουμε το μνημόνιο κατανόησης με την Τουρκία. Προφανώς και μιλήσαμε εκτενώς με τον (ιταλό υπουργό Εξωτερικών) Ντι Μάιο. Ηταν το κύριο θέμα της συζήτησής μας. Αλλά οι σχέσεις μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας αφορούν μόνον την Τρίπολη και την Αγκυρα. Κανένας δεν μπορεί να παρέμβει».

Ο Μοχάμεντ Ταχέρ Σιάλα, ο 76χρονος υπουργός Εξωτερικών της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ Κυβέρνησης Εθνικής Συμφιλίωσης (GNA) της Λιβύης που εδρεύει στην Τρίπολη, δεν κρύβει ότι η κατάσταση στη χώρα του είναι εξαιρετικά κρίσιμη.

Λίγα λεπτά μετά την ολοκλήρωση της συνάντησής του με τον ιταλό ομόλογό του Λουίτζι ντι Μάιο στη Ρώμη, ο λίβυος πολιτικός βρήκε τον χρόνο να μιλήσει και στον Λορέντσο Κρεμονέζι της Corriere della Sera. «Οι Ιταλοί ανησυχούν. Μας λένε – δεδομένου ότι παραμένουν οι ιστορικοί σύμμαχοί μας – ότι θα ήθελαν να ενημερώνονται για τις ενέργειές μας, ειδικά για την πιο πρόσφατη με την Τουρκία. Ο πρέσβης τους στην Τρίπολη συνομιλεί διαρκώς μαζί μας. Γνωρίζουν, όμως, ότι δεν μπορούσαμε να περιμένουμε: οι ρώσοι μισθοφόροι συνδράμουν ολοένα περισσότερο τις δυνάμεις του Χαφτάρ στην εκστρατεία κατά της Τρίπολης» .

Το τι ανησυχεί ιδιαίτερα την ομάδα που κυβερνάει στην Τρίπολη και την ώθησε στην υπογραφή του μνημονίου κατανόησης με την Τουρκία είναι ξεκάθαρο, κατά τον ιταλό δημοσιογράφο. Η πρόσφατη άφιξη ρώσων στρατιωτών στην Κυρηναϊκή διαταράσσει της ήδη εύθραυστες ισορροπίες στην περιοχή. Ο επικεφαλής του Εθνικού Στρατού της Λιβύης (LNA), Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος χαρακτηρίζει άκυρη τη συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας, μπορεί ανά πάσα στιγμή να εισβάλει στην Τρίπολη. Οι δυνάμεις που στηρίζουν τον επικεφαλής της κυβέρνησης της Τρίπολης Φαγιέζ Ες Σαράζ χρειάζονται απεγνωσμένα την στρατιωτική αρωγή της Τουρκίας, εξ ου και το μοίρασμα των θαλάσσιων οικοπέδων.

«Πλέον ο Χαφτάρ είναι απόλυτα ικανός να κερδίσει μια μάχη, όχι απαραίτητα αποφασιστική, η οποία θα μπορούσε να επιφέρει την πτώση της κυβέρνησης Σαράζ, ακόμη και δίχως την κατάληψη της Τρίπολης», ανέφεραν αναλυτές της ιταλικής κυβέρνησης στην La Repubblica, διατηρώντας την ανωνυμία τους. «Πέρα από την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ο Χαφτάρ έχει πλέον και τη στήριξη εκατοντάδων ρώσων μισθοφόρων οι οποίοι, όντας εξουσιοδοτημένοι από τον Πούτιν, βρίσκονται πίσω από την κατάρριψη των δύο μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ενός αμερικανικού και ενός ιταλικού, πριν από δύο εβδομάδες». Σύμφωνα με τους ιταλούς αξιωματούχους, οι Ρώσοι, μαζί με την Αίγυπτο, έχουν συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της επιχειρησιακής ετοιμότητας των δυνάμεων του στρατηγού της Κυρηναϊκής. «Επί μήνες λεγόταν πως ο Χαφτάρ δεν μπορεί να καταλάβει μια πόλη 4 εκατομμυρίων κατοίκων. Αλλά ο Χαφτάρ δεν θέλει να κατακτήσει την Τρίπολη, θέλει να διαλύσει την κυβέρνηση Σαράζ, να την εξαναγκάσει σε φυγή».

Πηγές από το ιταλικό υπουργείο Αμυνας επιβεβαίωσαν στην Repubblica ότι έχουν ήδη καταστρωθεί σχέδια για τη φυγάδευση, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, όχι μόνο του προσωπικού της ιταλικής πρεσβείας στην Τρίπολη, αλλά και του ίδιου του προέδρου της χώρας καθώς και των βασικών στελεχών της Κυβέρνησης Εθνικής Συμμαχίας εάν βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο. «Η Πολεμική Αεροπορία είναι προετοιμασμένη και ελέγχει διαρκώς με drones το μέτωπο γύρω από την Τρίπολη», σημείωναν.

Ο πρώτος που σήμανε συναγερμό για την κάθοδο των Ρώσων στην Κυρηναϊκή ήταν ο Φατχί Μπασάγκα, υπουργός Εσωτερικών της κυβέρνησης της Τρίπολης. «Υπάρχουν πολλοί ρώσοι στρατιωτικοί που βοηθούν τον Χαφτάρ, ελεύθεροι σκοπευτές και εκπαιδευτές», δήλωσε τον προηγούμενο μήνα. Οι ιταλικές μυστικές υπηρεσίες κάνουν λόγο για χίλιους άνδρες ενώ σύμφωνα με το Bloomberg οι Ρώσοι στο πλευρό του Χαφτάρ είναι τουλάχιστον δύο χιλιάδες. Αλλά σε αυτήν την αντιπαράθεση με την Κυβέρνηση Εθνικής Συμμαχίας, ακόμη και μερικές εκατοντάδες άνδρες της διαβόητης ρωσικής παραστρατιωτικής οργάνωσης «Ομάδα Βάγκνερ» του επιχειρηματία Γεβγκένι Πριγκοζίν, ενός εκ των πιο στενών συνεργατών του Βλαντίμιρ Πούτιν, αρκούν για να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων στη Λιβύη.

Ο Φαγιέζ Ες Σαράζ βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση και λόγω της αδυναμίας της Γερμανίας, η οποία στηρίζει την κυβέρνησή του, να προβεί στις απαραίτητες διπλωματικές ενέργειες με στόχο την εξεύρεση μιας λύσης. Δεν της το επιτρέπουν οι χώρες που στηρίζουν τον στρατηγό Χαφτάρ. Το Βερολίνο εργάζεται εδώ και μήνες για τη διεξαγωγή μιας διάσκεψης η οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί αρχικά τον Οκτώβριο, στη συνέχεια τον Νοέμβριο ενώ τώρα διαφαίνεται ότι δεν θα διεξαχθεί ούτε τον Ιανουάριο. Προβλέπεται η συμμετοχή όλων των περιφερειακών δυνάμεων. Αλλά οι εμπλεκόμενες πλευρές δεν αποκαλύπτουν πλήρως τις προθέσεις τους, θεωρώντας πως μπορεί να βρεθεί τελικά μια διέξοδος με τα όπλα.

Οι τρεις διεθνείς παρατάξεις

Οι εμπλεκόμενες παρατάξεις είναι τρεις. Στην πρώτη συμμετέχουν η Ρωσία, η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία. Δηλώνουν πως διαπραγματεύονται με την κυβέρνηση της Τρίπολης αλλά οπλίζουν τον Χαφτάρ. Η Ρωσία κινείται πιο διακριτικά αλλά έχει μεγάλες βλέψεις: να διεισδύσει στη Λιβύη ώστε να μετακινηθεί στη συνέχεια στις χώρες της περιοχής του Σαχέλ, στον Νίγηρα, στο Μάλι ακόμα και στη Μπουρκίνα Φάσο, οι πολίτες των οποίων κάθε άλλο παρά με καλό μάτι βλέπουν τους γάλλους στρατιώτες που επιχειρούν κατά ένοπλων ισλαμιστικών ομάδων εκεί.

Οσον αφορά την Αίγυπτο, πέρα από το ζήτημα της ασφάλειας των δυτικών συνόρων της, ο Σίσι και οι στρατηγοί του λαμβάνουν σίγουρα υπόψη πως η Λιβύη διαθέτει το πετρέλαιο που χρειάζεται η χώρα τους. Στηρίζουν, οπότε, τον Χαφτάρ ευελπιστώντας σε μελλοντικά ανταλλάγματα, καθώς ο τελευταίος ελέγχει τις πετρελαιοπηγές και ολόκληρη την ανατολική Λιβύη. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία έχουν πιο χαλαρούς δεσμούς με τον Χαφτάρ και ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν να αποσύρουν τη στήριξή τους. Αλλά από τη στιγμή που ο στρατηγός κερδίζει συνεχώς έδαφος, συνεχίζουν να τον χρηματοδοτούν.

Στη μέση βρίσκονται οι ΗΠΑ. Το Πεντάγωνο και το αμερικανικό ΥΠΕΞ συμμερίζονται τις ανησυχίες όλων όσοι βλέπουν τους Ρώσους να προχωρούν στη Λιβύη και την υπόλοιπη Αφρική. Δεν μπορούν, ωστόσο, να ελέγξουν τον πρόεδρό τους. Γιατί ο Τραμπ εξακολουθεί να ακούει περισσότερο τα Εμιράτα και την Αίγυπτο. Ο Αλ Σίσι, ο «αγαπημένος δικτάτορας» του αμερικανού προέδρου, φέρεται να τον καθησύχασε, λέγοντάς του πως ο Χαφτάρ «είναι ο άνθρωπός μας». Ενδέχεται, ωστόσο, η κινητικότητα των Ρώσων να αναγκάσει τους Αμερικανούς να αλλάξουν τη στάση τους.

Στην τρίτη παράταξη ανήκουν οι… εταίροι της Ελλάδας στην ΕΕ Ιταλία, Γερμανία και Βρετανία. Στηρίζουν τον Σαράζ μόνο με δηλώσεις. Αντιτάσσονται στην επιθετικότητα του Χαφτάρ και την εμπλοκή της Αιγύπτου και της Ρωσίας αλλά δεν εμπλέκονται άμεσα στην αντιπαράθεση. Κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι για ακόμη μια φορά «η ΕΕ εξακολουθεί να είναι διχασμένη, δίχως μια κοινή εξωτερική πολιτική, ανίκανη να αντιδράσει συνεκτικά», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών της επίσημης κυβέρνησης της Λιβύης.

Μέσα σε αυτή την… μακεδονική σαλάτα πρέπει να κινείται η ελληνική διπλωματία καθώς προσπαθεί να εξουδετερώσει το μνημόνιο για τις ΑΟΖ μεταξύ Τρίπολης και Αγκυρας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News