Καθισμένη στην κονσόλα της στον θάλαμο επιχειρήσεων του Διαστημικού Κέντρου Κένεντι, η Τζόαν Μόργκαν αισθάνθηκε ότι το κτίριο έτρεμε και τα παράθυρα κουδούνιζαν καθώς ο πυραύλος «Saturn V» («Κρόνος V») έστελνε το πλήρωμα του Apollo 11 στο φεγγάρι στις 16 Ιουλίου πριν από 50 χρόνια.

Ωστόσο, μια φωτογραφία που τραβήχτηκε λίγο αργότερα έγινε διάσημη όχι μόνο για τη σημασία όσων μόλις είχαν συμβεί τρία μίλια πιο μακριά, στην πλατφόρμα εκτόξευσης, αλλά και για την παρουσία της κυρίας Μόργκαν στην αίθουσα.

«Ημουν η μοναδική γυναίκα μέσα σε μια θάλασσα ανδρών που δούλευαν για την εκτόξευση και δεν θα έπρεπε να είναι αξιοσημείωτο, αλλά εκείνη την εποχή ήταν. Ηταν κάτι πολύ μεγάλο, τεράστιο» δήλωσε στην βρετανική εφημερίδα The Times.

Η Μόργκαν ήταν η πρώτη γυναίκα μηχανικός στο διαστημικό κέντρο, και δεν ήταν η έλλειψη δεξιοτήτων που αρχικά την είχε αποκλείσει από τον θάλαμο επιχειρήσεων -το νευραλγικό κέντρο της αντίστροφης μέτρησης και της εκτόξευσης-, αλλά το φύλο της.

Στο εργατικό δυναμικό κυριαρχούσαν οι άνδρες και ήταν τόσο ανήκουστο να υπάρχει μια γυναίκα ανάμεσά τους, που χρειάστηκε ειδική άδεια από τον διευθυντή του κέντρου, δρα Κουρτ Ντέμπους, για να της επιτραπεί, στις 16 Ιουλίου 1969, να συμμετάσχει στην ομάδα η οποία έστειλε τους Νιλ Αρμστρονγκ, Μπαζ Ολντριν, Μάικλ Κόλινς στο φεγγάρι.

«Ο διευθυντής των πληροφορικών συστημάτων με κάλεσε και μου είπε “Θα είσαι στην κονσόλα”, ήταν ενθουσιασμένος. Τότε ακόμη δεν ήξερα ότι έπρεπε να πάρει άδεια από πάνω» θυμάται.

«Ημουν ενθουσιασμένη. Δεν μου είχε επιτραπεί ποτέ να βρεθώ στον θάλαμο επιχειρήσεων, οπότε δεν είχα τη φυσική εμπειρία του κρουστικού κύματος που έπληξε το κτίριο. Ηταν μια στιγμή ηλεκτρισμού. Ως ανώτερη μηχανικός ήμουν ελεγκτής οργάνων και ένιωθα ότι το είχα κερδίσει» λέει.

Ως έφηβη, η Τζόαν Μόργκαν ονειρευόταν να γίνει καθηγήτρια πιάνου, άλλαξε, όμως, πορεία το 1958, σε ηλικία 17 ετών, όταν παρακολούθησε την εκτόξευση του Explorer-1, του πρώτου δορυφόρου των ΗΠΑ, ο οποίος ανακάλυψε τις ραδιενεργές ζώνες γύρω από τη Γη, γνωστές ως ζώνες Βαν Αλεν. Σκέφτηκε τότε ότι αυτή η νέα γνώση θα άλλαζε τον κόσμο γύρω της και ήθελε να είναι μέρος αυτών που θα τον άλλαζαν. Αλλά καμιά από τις φίλες της, ή άλλες μεγαλύτερες, δεν σκεφτόταν ότι είναι μια δουλειά κατάλληλη για γυναίκες.

Εκανε την πρακτική της στη στρατιωτική Υπηρεσία Βαλλιστικών Πυραυλικών στο Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα -η οποία το 1962 προσχώρησε στη NASA-, πλάι στον Βέρνερ φον Μπράουν, έναν από τους σημαντικότερους ειδικούς στα διαστημικά ταξίδια, και στην ομάδα του. Και πρέπει να σημειωθεί ότι οι προϊστάμενοί της δεν ήταν απλά μέντορες, την προστάτευαν επίσης από τα χοντροκομμένα –μισογυνικά- αστεία των συναδέλφων της εις βάρος της.

Ο δρ Ντέμπους, ωστόσο, αναγνώρισε το ταλέντο της και την ενθάρρυνε να αφήσει ένα μάθημα Ιστορίας στο κολέγιο και να επικεντρωθεί στη σφαιρική τριγωνομετρία, στους αλγορίθμους και στην ανάλυση τροχιάς. «Δεν θα χρειαστείτε την Ιστορία, εσείς θα γράψετε Ιστορία» της είπε ο διευθυντής του διαστημικού κέντρου.

Πράγματι κατά τη διάρκεια της 45ετούς καριέρας της στη NASA έσπασε το ένα μετά το άλλο τα στεγανά για τις γυναίκες, μέχρι που συνταξιοδοτήθηκε το 2003 με τον βαθμό της αναπληρώτριας διευθύντριας του διαστημικού κέντρου. Τώρα, στα 78 της, χορηγεί πανεπιστημιακές υποτροφίες για νέες γυναίκες και άνδρες στην Τεχνολογία, στη Μηχανική και στα Μαθηματικά.

«Στο μέλλον είναι εντελώς πιθανό ότι θα μπορείς να γίνεις ό,τι θέλεις να γίνεις, και ειδικά τα νεαρά κορίτσια να βρουν αυτό που πραγματικά κάνει το μυαλό τους να ζωντανεύει. Δεν χρειάζεται να είσαι η μόνη γυναίκα στην εικόνα», λέει η Τζόαν Μόργκαν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News