Η Νοτρ Νταμ ντε Παρί είναι γυμνή. Αλλά βρίσκεται ακόμα εκεί. Είναι καμένη, δίχως οροφή και απόλυτα εκτεθειμένη. Αλλά στέκει ακόμα όρθια. Πολλοί, σχεδόν όλοι, έτρεμαν στην ιδέα της κατάρρευσής της, αλλά άντεξε στην καταστροφή. Και την επομένη, όπως συμβαίνει πάντα σε έκτακτες περιστάσεις, ο καθένας αντέδρασε με τον τρόπο του.

«Οταν οι σταυροφόροι κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ ανακάλυψαν το μυστικό με το οποίο ανεγείρονταν οι μεγάλοι καθεδρικοί ναοί, και τώρα χάθηκαν όλα, ο Αντίχριστος πλησιάζει…» υποστήριξε ένας ηλικιωμένος με αποκαλυπτική διάθεση, μιλώντας στον Αλντο Καζούλο, απεσταλμένο της Corriere della Sera στο Παρίσι. «Εσύ το ήξερες πως εκεί μέσα φυλασσόταν το ακάνθινο στεφάνι; Πώς βρέθηκε στο Παρίσι; Πώς γνώριζε ο Λουδοβίκος (ο Θ’, γνωστός και ως Λουδοβίκος ο Αγιος) ότι ήταν αυτό το ακάνθινο στεφάνι του Ιησού;» αναρωτιόταν ένας άλλος.

Δίπλα του, ωστόσο, ένας φοιτητής έβαλλε κατά του Εμανουέλ Μακρόν: «Είναι είτε άπειρος ή κακότυχος. Διάλεξε εσύ. Η Αψίδα του Θριάμβου βεβηλώθηκε, τα Ηλύσια Πεδία καταστράφηκαν και τώρα κάηκε και η Νοτρ Νταμ» έλεγε, άποψη την οποία φαίνεται πως συμμερίζεται και η συντακτική ομάδα του Charlie Hebdo, δεδομένου ότι το εξώφυλλο του τελευταίου έκτακτου τεύχους του σατιρικού περιοδικού απεικονίζει την Παναγία των Παρισίων να φλέγεται πάνω σε μια καρικατούρα του Εμανουέλ Μακρόν ο οποίος χαμογελάει σατανικά και δηλώνει πως, όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, «θα ξεκινήσω με την οροφή».

Μια κυρία από το Σεν Ζερμέν ντε Πρε ήταν οργισμένη με τα Κίτρινα Γιλέκα: «Φταίνε και αυτοί. Επειτα από έξι μήνες έχουν φέρει τους πυροσβέστες και την αστυνομία στα όριά τους, και μετά κατηγορούν τον πρόεδρο όταν σημειώνονται καταστροφές». Υπάρχουν, ωστόσο, και κάποιοι που απλά αδιαφορούν. «Φωτιά άρπαξε (την ώρα που καιγόταν η Νοτρ Νταμ) και το τέμενος Αλ-Ακσα, στην Ιερουσαλήμ, αλλά κανένας δεν ενδιαφέρθηκε» δήλωσε ένας νεαρός αραβικής καταγωγής.

Οι περισσότεροι πολίτες, ωστόσο, του Παρισιού, υπογραμμίζει ο ιταλός δημοσιογράφος, είναι ανακουφισμένοι και δηλώνουν υπερήφανοι γιατί «η Νοτρ Νταμ αντέχει – όπως η Γαλλία». Το βράδυ της Τρίτης ό,τι απέμεινε από τον ιστορικό ναό κάπνιζε ακόμα και οι Παριζιάνοι αισθάνονταν, ακόμη μια φορά, απόλυτα ευάλωτοι.

Το επόμενο πρωί, ωστόσο, όλοι μιλούσαν για την αποκατάσταση της Παναγίας τους, η οποία διασώθηκε από την καταστροφική πυρκαγιά. Κάποιοι επικαλούνταν τη Θεία Πρόνοια, κάποιοι άλλοι επαινούσαν το έργο των πυροσβεστών, αλλά δεν έχει σημασία. Αυτό που μετράει είναι ότι Παναγία των Παρισίων παραμένει ζωντανή.

Και θα συνεχίσει να ζει. Γιατί έχουν ήδη συγκεντρωθεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, που προσέφεραν οι δισεκατομμυριούχοι της Γαλλίας αλλά και απλοί άνθρωποι από κάθε γωνιά του κόσμου ακόμα και από «το Ιράκ, το Σουδάν, από μέρη πάμφτωχα» όπως υπογράμμισε ο Ντενί Ζαχιέ, βοηθός επίσκοπος του Παρισιού.

Ο Μακρόν δήλωσε πως στόχος του είναι οι ζημιές να έχουν αποκατασταθεί πλήρως μέσα σε μια πενταετία. Οι ειδικοί, ωστόσο, γνωρίζουν πως δεν αποκλείεται να χρειαστεί έως και μια εικοσαετία. «Τώρα πρέπει να εσωτερικεύσουμε τον πόνο» προέτρεψε τους συμπατριώτες του ο καθολικός ιεράρχης, γνωρίζοντας πως το νέο αυτό «δράμα» δεν αφορά μόνον τους πιστούς αλλά και τους κοσμικούς πολίτες της Γαλλίας, ολόκληρο το έθνος.

Η πόλη που δεν μπορεί να προστατευτεί από τη μοίρα της

Παρακολουθώντας το απόγευμα της Δευτέρας, μαζί με εκατομμύρια άλλους ανθρώπους, την Παναγία των Παρισίων να παραδίδεται στις φλόγες, ο διακεκριμένος ιταλός συγγραφέας Αλεσάντρο Πιπέρνο σφίχτηκε ολόκληρος, όπως αποκαλύπτει ο ίδιος σε κείμενό του, για να μην προφέρει με δυνατή φωνή έναν από τους πιο διάσημους στίχους του Μποντλέρ: «Paris change! mais rien dans ma mélancolie N’a bougé!» – «Αλλάζει το Παρίσι! αλλά τίποτα στη μελαγχολία μου δεν έχει μετακινηθεί!»

Πιθανώς ο Μποντλέρ δεν είχε στο μυαλό του μια τέτοιου είδους αλλαγή, το κάψιμο, δηλαδή, της Παναγίας των Παρισίων. Αλλά σίγουρα προκαλεί αίσθηση (παρότι κατόπιν εορτής) πως ο Μποντλέρ είχε αφιερώσει το ποίημα του «Ο κύκνος» (στο οποίο εμπεριέχεται ο παραπάνω στίχος) στον Βίκτωρα Ουγκώ, τον άνθρωπο που συνέβαλε όσο κανείς άλλος στη σύνθεση του σύγχρονου μύθου της Νοτρ Νταμ.

Αυτό που πρέπει να γίνει τώρα σε πρακτικό επίπεδο, σημειώνει ο Πιπέρνο, είναι να διαπιστωθεί τι θα μπορούσε να αλλάξει μετά από αυτήν την καταστροφή. Το ότι δεν επρόκειτο για ακόμη ένα τρομοκρατικό χτύπημα στην καρδιά του Παρισιού είναι σίγουρα παρηγορητικό, όπως είναι και το γεγονός πως δεν υπήρξαν θύματα αλλά και ότι είναι δυνατή η ανακατασκευή του καθεδρικού ναού, η οποία, όταν ολοκληρωθεί, θα μπορούσε να προσφέρει «στους Παριζιάνους, στους Γάλλους, και ενδεχομένως, ποιος ξέρει, σε όλους τους καλοπροαίρετους ευρωπαίους πολίτες» έναν λόγο για να αισθάνονται υπερήφανοι. «Το καλό με τα σύμβολα (και, πιθανώς, το όριο τους) έγκειται στο ότι είναι πυρίμαχα» αναφέρει χαρακτηριστικά ο ιταλός λογοτέχνης.

Οι Γάλλοι, ωστόσο, εξακολουθούν να είναι δυσαρεστημένοι, θυμωμένοι έως και οργισμένοι και έτοιμοι, πολλοί από αυτούς, να κατέβουν ξανά στους δρόμους και τις πλατείες για να διαδηλώσουν και να διαμαρτυρηθούν για όλα όσα τους ταλαιπωρούν. Αλλά, όπως συνέβη και μετά τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου του 2015 και το μακελειό στο Μπατακλάν, αισθάνονται αδύναμοι και φοβισμένοι. Ειδικά οι Παριζιάνοι, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια η πόλη τους αποτέλεσε το σκηνικό ανείπωτων τραγωδιών. «Σε όποιον δεν ζει εκεί, όπως εγώ, αλλά το επισκέπτεται αρκετά συχνά, το Παρίσι δεν έχει φανεί ποτέ ξανά τόσο απροστάτευτο, τόσο αποσπασματικό, τόσο επιφυλακτικό» παραδέχεται ο Πιπέρνο, υπογραμμίζοντας πως αυτό είναι μια πολύ δυσάρεστη αλλαγή.

Πριν από πολλά χρόνια ο γερμανός (εβραϊκής καταγωγής) φιλόσοφος Βάλτερ Μπένγιαμιν, χαρακτήρισε το Παρίσι «πρωτεύουσα του 19ου αιώνα» με στόχο να περιγράψει μια πόλη η επιρροή της οποίας ξεπερνούσε τα όποια όρια, την πρωτεύουσα μιας ανεπανάληπτης περιόδου του ανθρώπινου πνεύματος, πρωταγωνιστές της οποίας υπήρξαν μεταξύ άλλων ο Μποντλέρ και ο Ουγκώ.

Σύμφωνα με τον Πιπέρνο, ωστόσο, το Παρίσι είναι, πλέον, το αντίθετο της ιδεατής πόλης, είναι «η πόλη που προσελκύει την οργή, η πόλη που βρίσκεται διαρκώς σε κίνδυνο, γιατί μπροστά στους πειρασμούς όλων των δυνατών μεγαλείων δεν έμαθε ποτέ να αρνείται ώστε να προστατευτεί από τη μοίρα της» όπως πίστευε (σε ελεύθερη μετάφραση) ο Ζιλιέν Γκριν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News