Εντάξει, «σκύλος που γαβγίζει δεν δαγκώνει», αλλά το αξίωμα αυτό δεν έχει καθολική ισχύ. Ειδικά αν ο «σκύλος» αισθάνεται ότι απειλείται ή γνωρίζει ότι τα «αφεντικά» τον έχουν απόλυτη ανάγκη και δεν θα του ρίξουν κανένα μπερντάχι ό,τι κι αν κάνει.

Στην περίπτωσή μας, την Τουρκία του Ερντογάν, οποιαδήποτε «πρόβλεψη» για το ένα ή το άλλο, που ενδέχεται να συμβεί, είναι σχεδόν αδύνατη και παρακινδυνευμένη. Οταν δεν διστάζει να στείλει πολεμικά πλοία για να εμποδίσει τις έρευνες εταιρειών μεγάλων χωρών και όταν ωρύεται εναντίον Οίκων Αξιολόγησης, που υποβαθμίζουν την τουρκική οικονομία, ποια πρόβλεψη να κάνεις;

Είναι κοινή διαπίστωση ότι, ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια, η Τουρκία του Ερντογάν δεν τα πάει καλά με αυτό που αποκαλούμε γενικά Δύση, Ευρώπη και ΗΠΑ. Όμως, αυτό δεν πρέπει να μας παρασύρει σε λάθος συμπεράσματα και, ενδεχομένως, σε ένα είδος εφησυχασμού. Ας δούμε γιατί.

1. Για την Ευρώπη, η Τουρκία είναι πολύ μεγάλη αγορά, παρά τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που έχει. Επιπλέον αποτελεί ένα παραδοσιακά μεγάλο πελάτη στα εξοπλιστικά. Γι’ αυτό δεν είδαμε καμιά ουσιαστική αντίδραση της Ιταλίας στην πρόσφατη πρόκληση στην ΑΟΖ της Κύπρου, όταν τα τουρκικά πολεμικά πλοία υποχρέωσαν την ΕΝΙ να αποσύρει το γεωτρύπανό της. Γι’ αυτό είδαμε την Μέρκελ να τα βρίσκει με τον Γκιλντιρίμ, παρά τον εκατέρωθεν πόλεμο δηλώσεων που είχε προηγηθεί και οι Τούρκοι να απελευθερώνουν τον γερμανό δημοσιογράφο. Και αφήνουμε κατά μέρος το προσφυγικό-μεταναστευτικό, για το οποίο η Τουρκία αποτελεί τον σημαντικότερο κρίκο. Η υποστήριξη των Ευρωπαίων προς την Ελλάδα είναι δεδομένη (με θερμότερη αυτήν του Γιούνκερ), αλλά μπορεί να μην έχει πρακτικό αντίκρυσμα, αν οδηγηθούμε σε θερμό επεισόδιο.

2. Για τις ΗΠΑ, η Τουρκία αποτελεί αναμφισβήτητα την σημαντικότερη χώρα στην περιοχή. Γι’ αυτό, παρά την-πρωτοφανή για τα δεδομένα μιας συμμαχίας- στάση του Ερντογάν (εισβολή στη Συρία κόντρα στις αμερικανικές προειδοποιήσεις, αγορά των πυραύλων S-400 από την Ρωσία, υπόθεση Φετουλάχ Γκιουλέν), δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι Αμερικανοί, στο ενδεχόμενο μιας ελληνοτουρκικής σύγκρουσης, θα πάρουν ανοιχτά το μέρος της Ελλάδας. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει προηγουμένως οι σχέσεις τους με την Τουρκία να έχουν φτάσει σε οριστική ρήξη, αλλά κάτι τέτοιο μοιάζει απίθανο. Θα κάνουν το παν για «να μη χαθεί η Τουρκία» και γι’ αυτό εμείς δεν πρέπει να παραμυθιαζόμαστε με ό,τι φαίνεται πώς μας ευνοεί. Οι βεβαιότητες δεν είναι καλός σύμβουλος. Για παράδειγμα, τις τελευταίες μέρες πολλά ελληνικά και κυπριακά μέσα ενημέρωσης σχεδόν πανηγύρισαν που πλοία του Εκτου Στόλου εμφανίστηκαν να συνοδεύουν το ερευνητικό σκάφος της Exxon Mobil στην ΑΟΖ της Κύπρου. Οι κύπριοι πολιτικοί, που διαβάζουν καλύτερα τα γεγονότα, δεν υιοθέτησαν τους πανηγυρισμούς (εδώ). Δυο μέρες μετά ήρθε η προσγείωση από την αμερικανική πλευρά. Η οποία ναι μεν «αναγνωρίζει» το δικαίωμα της Κύπρου να κάνει έρευνες στην ΑΟΖ της, αλλά προσθέτει με πολύ νόημα ότι τα οφέλη πρέπει να απολαύσουν και οι δύο Κοινότητες, δηλαδή και οι Τουρκοκύπριοι. Κάτι που εν μέρει ταυτίζεται με την τουρκική θέση και παραπέμπει σε λύση του Κυπριακού, κάτι που αποσιωπάται στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Αυτή είναι η δήλωση του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών:

«Η πολιτική των ΗΠΑ στην ΑΟΖ της Κύπρου είναι μακρά και δεν έχει αλλάξει, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού, όπως και όλοι οι πόροι του, θα πρέπει να μοιράζονται δίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης. Αποθαρρύνουμε κάθε ενέργεια ή ρητορική που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή».

Πού καταλήγουμε; Στο κλισέ «ψυχραιμία και αποφασιστικότητα». Αν προσθέσουμε και την καλή ανάγνωση των δεδομένων, χωρίς βεβαιότητες και ψευδαισθήσεις, τόσο το καλύτερο.

Ψυχραιμία σημαίνει ότι δεν έχουμε κανένα λόγο να τσιμπάμε στις εξ ανατολών προκλήσεις είτε με αχρείαστους λεκτικούς «τσαμπουκάδες» τύπου Καμμένου είτε με προγονόπληκτες «υπενθυμίσεις» του Προέδρου της Δημοκρατίας (εδώ).

Αποφασιστικότητα σημαίνει ότι υπάρχει καλή προετοιμασία και αποτρεπτική ετοιμότητα, αν χρειαστεί, ώστε οι απέναντι να σκεφθούν διπλά αν θα ανοίξουν την πόρτα του φρενοκομείου.

Οσο για τα υπόλοιπα, περί «εθνικής συνεννόησης» και τα παρόμοια, δεν έχουν ιδιαίτερη αξία. Αλλωστε, σ’ αυτά τα θέματα υπάρχει στην πράξη. Η τελευταία συζήτηση στη Βουλή ήταν θετική. Ο Τσίπρας αποδέχεται την πρόταση της αντιπολίτευσης (Μητσοτάκη και Θεοδωράκη) για σύσταση «Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας», αν και δεν (θα) έχει πρακτική αξία. Ο Μητσοτάκης είναι προσεκτικός στην κριτική του, αν εξαιρέσουμε τη φράση «φοβάμαι ότι ο κ. Τσίπρας δεν νοιάζεται για την άμεση επιστροφή των δύο στρατιωτικών μας», που λέει στον «Ελεύθερο Τύπο». Δεν χρειαζόταν. Δεν υπάρχει πρωθυπουργός ή οποιοσδήποτε άλλος πολιτικός που «δεν ενδιαφέρεται» για τέτοιο θέμα. Αντιπολίτευση αυτού του τύπου δεν προσφέρει τίποτα.

Εν κατακλείδι, αν τα γεγονότα αναγνωσθούν χωρίς αχρείαστες βεβαιότητες και με παραμερισμό κάποιων μυθολογιών, η χώρα και το πολιτικό προσωπικό της θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν καλύτερα οποιαδήποτε ανεπιθύμητη εξέλιξη, αν έρθει. Χωρίς περιττά λόγια, αλλά με σχέδιο και πράξη.

Για να μη συμβεί αυτό που έχει πει ο Ναπολέων Βοναπάρτης: «Το να ηττηθείς είναι συγχωρητέο, το να αιφνιδιαστείς ποτέ».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News