Συνήθως το πιο εντυπωσιακό γεγονός μέσα σε μία χρονιά είναι η ταχύτητα με την οποία έφυγε. Και εσύ στέκεσαι λίγο πριν το τέλος της, κοιτάζεις τα χέρια σου και απορείς πώς έτρεξαν οι μέρες. Αυτό είναι καλό. Οταν ο χρόνος σέρνεται, τότε είναι και η ζωή μονότονη. Οταν ο χρόνος τρέχει, τότε η ζωή αποκτά κινηματογραφικά χαρακτηριστικά.

Ομως αυτά έχουν να κάνουν με τον προσωπικό απολογισμό που λίγο ως πολύ κάνει ο καθένας πριν πάρει τη στροφή και φορτώσει άλλη μία χρονιά στην πλάτη. Το καλό στην περίπτωσή μας είναι ότι ζούμε σε μία χώρα όπου δεν πλήττεις ποτέ.

Το 2010 μία τεράστια πέτρα έπεσε στη λίμνη που κολυμπούν οι ζωές μας. Και αν το 2010 συμβολίζει τον παφλασμό, οι επόμενες χρονιές είναι οι ομόκεντροι κύκλοι που σχηματίστηκαν από τη ρίψη της πέτρας στο νερό. Το 2017 είναι ένας κύκλος στο νερό. Δεν είναι τόσο βαθύς, αφού απομακρύνεται από το σημείο της ρίψης, όμως πήρε τα χαρακτηριστικά του από εκείνο το δραματικό γεγονός. Αν το 2010 ήταν έκρηξη, το 2017 είναι ένα σημείο όπου το ωστικό κύμα φτάνει και σπάει ακόμα τζάμια.

Για την Ελλάδα το 2017 ήταν μία «επίπεδη» χρονιά. Δεν συνέβη δα και το γεγονός που προκάλεσε εθνικό σοκ ή έφερε τούμπα τις ζωές μας. Στην πραγματικότητα δεν μάθαμε και κάτι καινούργιο, τα πράγματα πήγαν λίγο ως πολύ όπως έπρεπε να πάνε. Διορθώστε με αν κάνω λάθος, αλλά έχω την αίσθηση ότι ήταν μία χρονιά κατά την οποία η κοινωνική ένταση υποχώρησε. Αυτό δεν είναι παράλογο αφού η βασική εστία παραγωγής της ταυτίζεται με την κυβερνητική εξουσία. Κάπως έτσι, πέρασαν μέτρα και αλαζονικές συμπεριφορές που υπό άλλη κυβέρνηση θα είχαν ξηλώσει ως και τα δένδρα από το Σύνταγμα. Δεν πρόκειται για κατατονική αποδοχή -στα καφενεία ο κόσμος βρίζει. Πρόκειται για παραίτηση, μία κυνική παραδοχή για τη φύση των πραγμάτων. Πώς αλλιώς να ανεχτείς τον Καμμένο; Ο λαϊκίστικος λόγος δεν διακρίνεται από τη διεισδυτικότητα που είχε. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για τη λαϊκίστικη συμπεριφορά.

Σε πολιτικό επίπεδο, το 2017 μας απάλλαξε από τις χυδαίες και ανεδαφικές λαϊκίστικες υποσχέσεις και έβαλε την πολιτική αντιπαράθεση σε άλλο ρινγκ. Δεν συζητάμε πλέον για το ποια θα είναι η πολιτική μετά τα μνημόνια, αλλά για το ποιος θα την εφαρμόσει. Ακόμα και οι προγραμματικές διαφορές ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην αντιπολίτευση επισκιάζονται επικοινωνιακά από μία σύγκρουση που έγινε προσωπική. Κάπως έτσι όμως ακυρώνεται η έννοια της πολιτικής. Υποτίθεται ότι το θέμα μας είναι η πορεία μετά τα μνημόνια, αλλά συζητάμε για τα πόθεν έσχες. Λέμε ότι η χώρα βγαίνει από τα μνημόνια και την κρίση, όμως, πέρα από τα δημοσιονομικά, έχει κάνει ελάχιστα στους τομείς που πραγματικά οδηγούν μία χώρα στη σφαίρα της ανάπτυξης. Η χώρα είχε πέσει στα γόνατα, ωστόσο ακόμα και σήμερα η ικανότητα της να περπατήσει αμφισβητείται και από την ίδια τη λογική.

Ποιο ήταν το πολιτικό γεγονός της χρονιάς; Μα, οι εκλογές για τη δημιουργία ενός νέου φορέα στο χώρο του κέντρου. Το εγχείρημα είχε εντυπωσιακή επιτυχία, μένει να δούμε αν θα έχει και τα αποτελέσματα που όλοι περιμένουν. Σίγουρα, πάντως, τα πράγματα δεν πήγαν όπως θα ήθελε η κυβέρνηση. Υπήρξε μεγάλη συμμετοχή και εκλογή μίας ηγεσίας που συνομιλεί καλύτερα από όλους με το παραδοσιακό κομμάτι των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ -οι εκλογές θα μας δείξουν αν τελικά θα καταφέρει να επαναπατρίσει ένα τμήμα τους.

Τι άλλο θα θυμόμαστε από το πολιτικό 2017; Τις επισκέψεις Μακρόν και Ερντογάν, την επίσκεψη Τσίπρα στις ΗΠΑ (με τα χαριτωμένα της), τον θάνατο του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

Το 2017 μας επανέλαβε πόσο ευάλωτη είναι αυτή η χώρα απέναντι στις φυσικές καταστροφές. Και δεν είναι ούτε η κλιματική αλλαγή, ούτε ο κακός μας ο καιρός που έκανε τις φλόγες να καίνε για μέρες τα δάση. Είναι η έλλειψη πρόληψης και η δραματική υστέρηση των υποδομών. Στη Μάνδρα χάθηκαν πολλοί άνθρωποι από μία καταιγίδα. Αυτά είναι πρωτόγνωρα, είναι τριτοκοσμικά για μία χώρα της Δύσης. Η υστέρηση δεν αποτυπώθηκε μόνο στην απουσία αντιπλημμυρικών έργων στη Μάνδρα. Είδαμε και την εξοργιστική καθυστέρηση του κράτους στην περίπτωση της ρύπανσης στο Σαρωνικό. Βγήκε μετά ο αρμόδιος υπουργός και μας είπε ότι έπλυναν τα βότσαλα ένα προς ένα. Γιατί να παραιτηθεί αυτός; Παραιτήσου εσύ! Περίπου το ίδιο έγινε και με την εισαγωγή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου. Η προχειρότητα στο σχεδιασμό και η επιχειρησιακή ανεπάρκεια μεταφράστηκαν σε περιφρόνηση προς τον πολίτη. Εκπλήσσεται κανείς;

Τα Πανεπιστήμια συνέχισαν να λειτουργούν φιλοξενώντας νησίδες βίας και ανομίας. Η τρομοκρατία παρέμεινε μία μικρή, αλλά υπολογίσιμη παράμετρος της κοινωνικής ζωής, το ίδιο και η μετατροπή σημείων της πρωτεύουσας σε ζώνες συγκρούσεων. Η κυβέρνηση απέφυγε να εμπλακεί, θεωρώντας ότι και αυτές οι μαύρες τρύπες της κοινής μας ζωής αποτελούν πλέον ένα ελεγχόμενο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Θλιβερό. Ομως οι άνθρωποι πάντα προσαρμόζονται. Δείτε με πόση απάθεια αντιμετωπίζουμε πλέον το Προσφυγικό.

Οχι πως δεν είδαμε και καλά σε αυτόν τον τόπο, προς Θεού. Η παράδοση του «Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος» στο ελληνικό δημόσιο ήταν μία σημαντική στιγμή, αν και κάπως σουρεαλιστική, για όσους θυμήθηκαν τον Αλέξη Τσίπρα να καταγγέλλει, ως αντιπολίτευση, την εκκίνηση του έργου. Ομοίως σημαντική στιγμή, σημάδι μίας δυτικοευρωπαϊκής κανονικότητας, ήταν η ψήφιση του νομοσχεδίου για τον νομικό προσδιορισμό φύλου.

Η χώρα σαχλαμάρισε βλέποντας Survivor και εκπομπές μόδας, έκανε ουρές για να δει τη «Νίκη» και καμαρώνει σαν γύφτικο σκεπάρνι για τις επιδόσεις του Giannis στο ΝΒΑ. Το 2017 δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικό. Μπορεί να μη βουλιάζουμε, αλλά τα πόδια παραμένουν μέχρι τα γόνατα στη λάσπη καθώς τα χέρια ψάχνουν ένα κλαδί για να κρατηθούν.

Φτάσαμε στο 2018. Ο Σαββόπουλος συνήθιζε να εύχεται «Ευτυχισμένος ο καινούργιος πόνος». Δεν είχε άδικο αφού ακόμα και οι καλύτερες χρονιές αγοράζονται με πόνο και αγωνία για το πόσες ακόμα θα ζήσουμε. «Μα ο χρόνος ο αληθινός, είναι ο γιος μας ο μεγάλος και ο μικρός». Καλή χρονιά.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News