Ηταν η πέμπτη προσπάθεια για το Πουέρτο Ρίκο τα τελευταία 50 χρόνια και, παρά το ότι το ποσοστό είναι συντριπτικό υπέρ της, και πάλι δεν πρόκειται να καταλήξει πουθενά.

Στο δημοψήφισμα της Κυριακής το 97% ψήφισε υπέρ της πρότασης να γίνει το Πουέρτο Ρίκο η 51η πολιτεία των ΗΠΑ. Ωστόσο η εξαιρετικά χαμηλή προσέλευση, που ήταν μόνο 23%, καθιστά το αποτέλεσμα μη δεσμευτικό για το Κογκρέσο που θα κληθεί να αποφασίσει αν θα δεχτεί το νησί και επίσημα στο έδαφος των ΗΠΑ.

Η αντιπολίτευση είχε μποϊκοτάρει την πρωτοβουλία του -μόλις 37 ετών- κυβερνήτη Ρικάρντο Ροσελό, ο οποίος εξελέγη με βασικό αίτημα την μετατροπή του Πουέρτο Ρίκο σε πολιτεία. «Αρκετοί προτίμησαν τις παραλίες» λένε στελέχη της και οι αριθμοί τους δικαιώνουν.

Η πολιτική κατάσταση και το στάτους του Πουέρτο Ρίκο εντός των ΗΠΑ, όπως είναι σήμερα σε ισχύ, κάνουν τους κατοίκους του ένα είδος πολιτών β’ κατηγορίας.

Οπως εξηγεί η Washington Post, το Πουέρτο Ρίκο έχει δικό του σύνταγμα και νόμους και  εκλέγει τους δικούς του αξιωματούχους. Ωστόσο οι αποφάσεις τους μπορούν να ανατραπούν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Οι Πορτορικανοί είναι πολίτες των ΗΠΑ, αλλά δεν εκλέγουν τον πρόεδρο της χώρας και δεν έχουν παρά ένα εκπρόσωπο στο Κογκρέσο χωρίς δικαίωμα ψήφου. Οι πολίτες δεν πληρώνουν πολλούς από τους ομοσπονδιακούς φόρους και  οι εταιρείες έχουν πιο ήπιο φορολογικό καθεστώς. Αν και η φτώχεια και η ανεργία είναι στα ύψη στο Πουέρτο Ρίκο, οι Πορτορικανοί δεν έχουν πρόσβαση σε προγράμματα πρόνοιας.

Τα προβλήματα αυτής της «μισής ανεξαρτησίας» δεν σταματούν εκεί.

Αν και είναι καταχρεωμένο με οφειλές που ξεπερνούν τα 70 δισ. δολάρια, το Πουέρτο Ρίκο δεν μπορεί να κηρύξει χρεοκοπία με τον τρόπο που  μπορούν οι 50 πολιτείες των ΗΠΑ. Επειδή δεν είναι ανεξάρτητο κράτος, δεν μπορεί να ζητήσει και να λάβει διεθνή οικονομική στήριξη. Πολλοί Ρεπουμπλικάνοι, εξηγεί η Washington Post, είναι μάλιστα αρνητικοί στην ιδέα να υπάρξει κάποιο είδος αμερικανικού bail-out για το Πουέρτο Ρίκο.

Εστω όμως και αν όλοι οι κάτοικοι ψήφιζαν υπέρ της ένταξης στις ΗΠΑ, τον τελικό λόγο για την αποδοχή του νησιού τον έχει το Κογκρέσο, που δεν είναι ιδιαίτερα πρόθυμο να πει το «ναι».

Η παρουσία των αντιπροσώπων του Πουέρτο Ρίκο στη Βουλή και δύο γερουσιαστών μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες στα δύο σώματα, στα οποία πλειοψηφούν οι Ρεπουμπλικανοί. Η πολιτεία τείνει να τάσσεται με τους Δημοκρατικούς και οι ισορροπίες ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα είναι λεπτές τα τελευταία χρόνια.

Η υποστήριξη της ιδέας της ένταξης στις ΗΠΑ φαίνεται να μεγαλώνει σε σχέση με άλλες λύσεις, όπως η ανεξαρτησία, αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα.

Με το Κογκρέσο όμως να αγνοεί το θέμα, οι Πορτορικανοί φαίνεται ότι θα μείνουν για πολύ σε αυτήν την ιδιότυπη κατάσταση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News