«Δεν έχουμε να δηλώσουμε τίποτα αυτή τη στιγμή, παρά μόνο το εξής: Θα σκοτώσω με τα ίδια μου τα χέρια τον καριόλη που τον δολοφόνησε». Αυθεντική αντίδραση γόνου του Πάμπλο Εσκομπάρ. Η δίψα για εκδίκηση, η ροπή προς τον εκφοβισμό, η βεβαιότητα ότι ξέρεις τι πρέπει να κάνεις, τι πρέπει να πεις και πού (στα μίντια, φυσικά). Δέκα λεπτά κράτησε αυτή η στιγμή. «Αρχισα να συλλογίζομαι τους δύο δρόμους που ανοίγονταν μπροστά μου: να μετατραπώ σε μία πιο θανατηφόρα εκδοχή του πατέρα μου ή να αφήσω για πάντα πίσω μου το παράδειγμά του;»

Επέλεξε το δεύτερο. «Ο πατέρας μου μού έδειξε ποιον δρόμο δεν πρέπει να πάρω», μας λέει ο Χουάν Σεμπαστιάν Μαροκίν, επαναλαμβάνοντας την τελευταία φράση του βιβλίου του, «Πάμπλο Εσκομπάρ, ο πατέρας μου» (εκδόσεις Μίνωας). Σε αυτό, ο συγγραφέας (αρχιτέκτονας επισήμως) περιγράφει λεπτομερώς τι συνέβη τα χρόνια, ακόμη και τα τελευταία λεπτά, πριν πέσει νεκρός ο πατέρας του, ένας από τους μεγαλύτερους εγκληματίες της Κολομβίας (του κόσμου;), το 1993.

Το βιβλίο εξηγεί γιατί εκείνα τα δέκα κρίσιμα λεπτά δεν επέλεξε να γίνει ένας «Πάμπλο Εσκομπάρ 2», αλλά ορκίστηκε ειρήνη: «Δεν θα εκδικηθώ τον θάνατο του πατέρα μου, θα παλέψω για να σταθούμε στα πόδια μας, να μορφωθούμε, να είμαστε άνθρωποι του καλού».

Τότε ο Χουάν Πάμπλο Εσκομπάρ (αργότερα άλλαξε το όνομά του αναζητώντας ένα άλλο, τυχαία, σε έναν τηλεφωνικό κατάλογο) ήταν μόλις 16 ετών. Ποτέ δεν πίστευε ότι θα έφτανε η στιγμή που θα μιλούσε ανοικτά για το παρελθόν του το οποίο κάποτε έκρυβε μανιωδώς, ότι θα γυρνούσε ένα ντοκιμαντέρ για τον πατέρα του, πόσω μάλλον ότι θα ταξίδευε στην Ευρώπη για να παρουσιάσει ένα βιβλίο για τη ζωή του.

«Εχω εντυπωσιαστεί», μάς λέει και μας δείχνει έναν χάρτη που δείχνει ποιες χώρες «μιλάνε» για τον Εσκομπάρ και το βιβλίο του στο Διαδίκτυο. Στην Ισπανία το νέο του βιβλίο (δεν έχει δημοσιευτεί ακόμη στην Ελλάδα) είναι πρώτο στις πωλήσεις. Στο Οσλο ο ίδιος έπεσε πάνω σε ουρές ανθρώπων έξω από βιβλιοπωλεία, στη Λιθουανία επισκέφθηκε τρεις διαφορετικές πόλεις μέσα σε μία ημέρα! Φυσικά οι νέοι της Ευρώπης δεν θα ασχολούνταν με τη ζωή του Εσκομπάρ αν δεν την είχαν δει προηγουμένως στο Netflix με το σίριαλ «Narcos».

«Ομολογώ ότι πρέπει να πω ένα ευχαριστώ στο Netflix. “Ευχαριστώ πολύ που πουλάτε ψέματα”», λέει ειρωνικά και θυμωμένος ο Μαροκίν. Πολιτική. Κάθε πλευρά, η αμερικανική και η κρατική κολομβιανή, έχει τη δική της εκδοχή της για τις δεκαετίες ανθρωποκυνηγητού του μεγαλύτερου εμπόρου ναρκωτικών της Λατινικής Αμερικής. «Ολοι νομίζουν ότι ξέρουν για τη ζωή μας, αλλά δεν μας ρωτάνε. Τους προσέγγισα έξι μήνες πριν αρχίσουν να γυρίζουν την πρώτη σεζόν (του “Narcos”) και τους προσέφερα πρόσβαση σε όλα τα αρχεία του πατέρα μου, φωτογραφίες, βίντεο, γράμματα, αποδείξεις. Δεν ήθελαν τίποτα. Δεν θέλουν να ακούσουν για την οικογένεια του Eσκομπάρ, ωστόσο πουλάνε στον κόσμο την ιστορία του», λέει.

https://www.youtube.com/watch?v=XBR-lovNE5I&vl=en

Και βέβαια ο κόσμος την καταβροχθίζει. Ο Μαροκίν δέχεται καθημερινά μηνύματα στα social media από νέους, φρέσκους οπαδούς της σειράς και της «μαφιόζικης» ζωής. «Ντύνονται σαν τον πατέρα μου, συμπεριφέρονται σαν αυτόν, αφήνουν το ίδιο μουστάκι, κάνουν το ίδιο κούρεμα και μου λένε “θέλω να γίνω γκάνγκστερ”». 

«Μέσα από την τηλεοπτική σειρά δεν φαίνεται και τόσο κακή ιδέα η ζωή ενός γκάνγκστερ. Τον παρουσιάζουν σαν υπερήρωα. Δείχνουν τη ζωή μας σαν να ήταν διασκέδαση, σε μεγάλες βίλες, με μεγάλες πισίνες. Στην πραγματικότητα όμως δεν ήταν αστείο, δεν ήταν διασκέδαση, δεν απολαύσαμε αυτή τη ζωή», λέει ο ίδιος.

«Οσο πιο πολλά χρήματα έβγαζε, όσο περισσότερη δύναμη συγκέντρωνε, τόσο πιο “φτωχά” έπρεπε να ζούμε». Και γιατί δεν σταμάτησε; «Δεν ρώτησε ποτέ τον εαυτό του “πότε είναι αρκετά”. Εθίζεσαι στην εξουσία, είναι δύσκολο να σταματήσεις αν βγάζεις κάθε Σαββατοκύριακο 50-70 εκατ. δολάρια», απαντά ο 40χρονος Μαροκίν.

Και τι άνθρωπος ήταν τελικά ο πατέρας του; «Η ζωή του ήταν γεμάτη αντιφάσεις», μας λέει. «Εχτιζε γήπεδα ποδοσφαίρου για τους νέους, για να μείνουν μακριά από τα ναρκωτικά, αλλά χρηματοδοτούσε αυτά τα γήπεδα με χρήματα από τη διακίνηση ναρκωτικών».

Ηταν ο άνθρωπος που είχε ως σημείο αναφοράς τη δολοφονία του αντιαποικιοκράτη ηγέτη του Κονγκό Πατρίς Λουμούμπα, αλλά μεγαλώνοντας θαύμαζε ως είδωλο τον Αλ Καπόνε. Οταν ήταν φοιτητής ο Εσκομπάρ είχε ορκιστεί ότι «πολύ σύντομα θα κάνω επανάσταση, αλλά για μένα», ενώ αυτό που εννοούσε στην πραγματικότητα ήταν: «αν στα 30 μου δεν έχω 1 εκατ. πέσο στην κατοχή μου θα αυτοκτονήσω».

«Οταν απαντώ για τις πράξεις του πατέρα μου, το κάνω προς αναζήτηση συμφιλίωσης. Αναλαμβάνω την ηθική ευθύνη των εγκλημάτων του γιατί δεν υπάρχει άλλος να το κάνει και νομίζω ότι είναι δική μου ευθύνη»

Ηταν ο σύζυγος που έβαζε πάνω απ’ όλα την οικογένειά του, αλλά παράλληλα την έθετε σε κίνδυνο. Ηταν ο πατέρας που αποκάλυψε στον επτάχρονο γιο του ότι είναι εγκληματίας, για να χτίσουν μία σχέση ειλικρίνειας και ισοτιμίας, αλλά ποτέ δεν άκουσε τις συμβουλές του ή τα παρακάλια του να βάλει τέλος στη βία. «Νομίζω ότι η μοναδική στιγμή που μας άκουσε ήταν όταν παραδόθηκε στη φυλακή “Λα Κατεντράλ”, τον Ιούνιο του 1991. Στον λόγο του είπε ότι αφιερώνει την παράδοσή του στον ειρηνοποιό 14χρονο γιο του. Τότε σκεφτόταν εμάς», λέει. 

Ο Μαροκίν από την ημέρα που γεννήθηκε ήταν φυγάς. Αυτή είναι η ζωή του γκάνγκστερ. Πέρασε την εφηβεία υπό τον φόβο ότι θα τον απαγάγουν ή θα τον σκοτώσουν. Βίωσε ατέλειωτες ώρες θλίψης και ανελευθερίας μαζί με την οικογένειά του στα κρησφύγετα. Μεγάλωσε με νταντάδες τους μεγαλύτερους εγκληματίες της Κολομβίας. «Το ότι βρέθηκα τόσο κοντά τους με έκανε να συνειδητοποιήσω το μέγεθος των συνεπειών που είχαν οι πράξεις τους στους ίδιους, τον πόνο που προκάλεσαν στους εαυτούς τους, σε εμάς, σε πολλούς Κολομβιανούς», λέει.

«Η απαγόρευση των ναρκωτικών είναι ο πιο γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος να υπάρξουν κι άλλοι Πάμπλο Εσκομπάρ, κι άλλοι άνθρωποι που θα απειλήσουν τις δημοκρατίες του κόσμου»

Γι’ αυτό μαζί με την εξιχνίαση της ζωής του πατέρα του έχει αρχίσει τη σκληρή, «αλλά πολύ δυναμική», όπως λέει, διαδικασία της συμφιλίωσης με τους συγγενείς των χιλιάδων θυμάτων του πατέρα του αλλά και με τους μεγαλύτερους εχθρούς του.

«Οταν απαντώ για τις πράξεις του πατέρα μου, το κάνω προς αναζήτηση συμφιλίωσης. Αναλαμβάνω την ηθική ευθύνη των εγκλημάτων του γιατί δεν υπάρχει άλλος να το κάνει και νομίζω ότι είναι δική μου ευθύνη», λέει, τονίζοντας ότι οι άνθρωποι δεν ξεχνούν -και δεν πρέπει να ξεχνούν- αλλά συγχωρούν.

Παράξενο, όμως, η έννοια της συμφιλίωσης δεν είναι διαδεδομένη στην Κολομβία όπου οι συγκρούσεις ανάμεσα σε εγκληματικές ή παραστρατιωτικές οργανώσεις, την κυβέρνηση και τους αντάρτες συνεχίζονται εδώ και δεκαετίες.

Ο Μαροκίν δεν ζει πλέον στην Κολομβία, ζει στην Αργεντινή, αλλά πιστεύει στις ειρηνευτικές διαδικασίες και θέλει να επιστρέψει στη χώρα του όταν επιτευχθεί ειρήνη. «Εγώ έχω συμφιλιωθεί με τους μεγαλύτερους εγκληματίες της Κολομβίας και ξέρω ότι αναζητούν την ειρήνη, κουραστήκαμε από τη βία. Κάποιοι δεν θα είναι ικανοποιημένοι αναγκαστικά. Αλλά όσο υψηλό κι αν είναι το τίμημα, η ειρήνη είναι ανεκτίμητη». 

Πώς θα επιτευχθεί ειρήνη στη χώρα όπου το οργανωμένο έγκλημα θα υπάρχει όσο υπάρχουν φύλλα κόκας;

«Η απαγόρευση ναρκωτικών είναι αυτό που μας έχει οδηγήσει σε πολέμους, στη διαφθορά και στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό δεν έχει αλλάξει, ακόμη και 23 χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα μου. Ολα είναι ίδια, οι διακινητές σκοτώνονται ή μπαίνουν φυλακή, αλλά οι μπίζνες προχωρούν κανονικά. Η απαγόρευση είναι ο πιο γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος να υπάρξουν κι άλλοι Πάμπλο Εσκομπάρ, κι άλλοι άνθρωποι που θα απειλήσουν τις δημοκρατίες του κόσμου», τονίζει ανεβάζοντας τον τόνο της φωνής του, ο Μαροκίν. 

«Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών έχει χαθεί προ πολλού, το μόνο που εγγυάται είναι η ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση των μαφιόζων. Η λύση στο πρόβλημα είναι η εκπαίδευση, μία εκπαιδευμένη κοινωνία. Νομίζω ότι ως κοινωνία δεν δίνουμε την προσοχή που πρέπει στη δύναμη της γνώσης», λέει ο γιος του Πάμπλο Εσκομπάρ. 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News