Αυτόν τον τελευταίο καιρό, και ίσως όχι μόνο, γίνεται μια μεγάλη συζήτηση για το μέλλον της Αριστεράς. Όλοι μας έχουμε κάποιες σκέψεις, γόνιμες ή μη, και επιτρέψτε μου να βάλω στην κρίση σας κάποιες δικές μου, όσο πιο απλά γίνεται.

Με απασχόλησαν δύο έννοιες. Η Αριστερά και η εξουσία.

Η Αριστερά γεννήθηκε σαν απόρροια του «γνώθι σ’ Αυτόν» και της προσπάθειας να γνωρίσουμε και τον Αλλον. Εξ αρχής δηλαδή περιείχε ιδέες, αξίες, ιδεαλισμό, ανθρωπισμό. Βασίστηκε στην ανθρωπιστική σκέψη, είχε ηθική. Όλα αυτά, στην αρχή όχι συνειδητά, στο πέρασμα των αιώνων δημιουργήσαν όλη την ανθρωποκεντρική σκέψη, γίνανε ανθρωπιστικές επιστημονικές μελέτες, γέννησαν τον διαφωτισμό, ενέπνευσαν ανθρωποκεντρικές φιλοσοφίες, επαναστάσεις, επηρέασαν πολιτικές.

Η εξουσία, όπως μας λέει η λέξη, πρωτόγονη και πανάρχαια, είναι η κατάσταση που άρχει κάποιος επί των άλλων. Δεν έχει άλλες αξίες και ιδεολογίες από την κατάκτηση και τη νομή της εξουσίας επί των άλλων. Όσο λιγότερο διεφθαρμένη είναι, τόσο περισσότερα προσφέρει στον εξουσιαζόμενο. Κατακτιέται συνήθως με διαφόρων ειδών πολέμους (του όπλου, του χρήματος κλπ.) και πολλές φορές μετατρέπεται σε απεχθείς δικτατορίες, που είναι η πλέον ειδεχθής μορφή της εξουσίας.

Δεν γνωρίζω πότε έγινε η «συνάντηση» αυτών των δύο εννοιών. Ενδιαφέρον είναι όμως πως μόνο η Αριστερά γοητεύτηκε από την εξουσία ‒ όχι η εξουσία από την Αριστερά. Ίσα ίσα που βρήκε πως μπορούσε να την εκμεταλλευτεί για τους σκοπούς της.

Όταν η Αριστερά αποφάσισε να ανέβει στην εξουσία, έπρεπε να βρει και τον τρόπο και τα μέσα να το κάνει! Τότε άρχισε να δημιουργεί τα συνδικάτα και τους συνδικαλισμούς για να οργανώσει τις μάζες, στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, με απώτερο σκοπό την κατάκτηση της εξουσίας. Δε θέλησαν να σκεφθούν πως και ο στόχος και τα μέσα ήταν παράγοντες εξουσίας, άρα τους απομάκρυναν από τις αρχικές αξίες και την ηθική της Αριστεράς, που δεν είναι άλλες από την καλλιέργεια αυτών των αξιών, και όχι η επιβολή, και μάλιστα με την αρχή του ενός, έστω στο όνομα των πολλών. Άλλωστε αυτό το τελευταίο το επικαλείται και η εξουσία, προς ίδιον όφελος.

Και το μοιραίο έγινε. Η Αριστερά που θέλει να κυβερνήσει έγινε σιγά σιγά εξουσιομανής, εξετράπη της ηθικής και των αξιών της και από συνείδηση που εξανθρωπίζει τον άνθρωπο μεταμορφώθηκε σε διαμάχες για την κατάκτηση της εξουσίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και φτάσαμε, από την τροφοδοτούσα με ιδέες και ιδεολογίες Αριστερά, στην καταναλωτική των αξιών και της ηθικής, Αριστερά, στην προσπάθεια κατάκτησης της εξουσίας. Οι συντεχνίες και οι συνδικαλισμοί αρρώστησαν, έφυγαν από τον σκοπό και τους στόχους τους, γίνανε εξουσιαστές της κοινωνίας και έτσι στέρεψαν ιδέες και ιδεολογίες. Σήμερα δεν ξεχωρίζεις πλέον εξουσία – Αριστερά. Έπαψε να αποτελεί η Αριστερά την κοινωνική συνείδηση του ανθρώπου, που προτρέπει και ελέγχει πράξεις και παραλείψεις. Και φτάσαμε στο σημερινό αδιέξοδο.

Οι σκέψεις μου με οδηγούν στο συμπέρασμα πως, όσο η Αριστερά γοητεύεται και αγκαλιάζει την εξουσία, τόσο θα παύει να είναι Αριστερά, όπως είδαμε καθαρά στο παράδειγμα της Σοβιετικής Ένωσης και σε άλλες τέτοιες προσπάθειες.

Ίσως μονάχα η επιστροφή στη σκέψη της «αριστερής συνείδησης» και στην προσπάθεια να μπολιάσει με τις αξίες και την ηθική της τις κοινωνίες – ίσως αυτό βοηθήσει να εξανθρωπιστεί λίγο και η εξουσία.

Όσο θα προσπαθεί να φτιάξει και να χρησιμοποιήσει εξουσιαστικούς μηχανισμούς, τόσο θα υποχωρεί μέχρι εξαφάνισης η ουσία της, δηλαδή αξίες, ηθική, ιδεαλισμός, ανθρωπισμός. Αυτό δηλαδή που ζούμε σήμερα. Την κρίση της Αριστεράς.

Ίσως η επιστροφή στην ανάπτυξη και καλλιέργεια της συλλογικής κοινωνικής συνείδησης δώσει στον άνθρωπο πολλά περισσότερα από όσα νομίζει πως θα δώσει κατακτώντας την εξουσία η Αριστερά. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε. Αριστερά χωρίς ηθική και αξίες δεν υπάρχει. Όπως και εξουσία με ηθική δεν είναι υπαρκτή εξουσία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News