Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν αποκλείεται να επισκεφθεί την Αθήνα στις 14 και 15 Νοεμβρίου, λίγο πριν πάει στο Βερολίνο, στο πρώτο ταξίδι του εκτός ΗΠΑ μετά τις αμερικανικές εκλογές. Σύμφωνα με πηγές του Μεγάρου Μαξίμου, ο αμερικανός πρόεδρος εξετάζει το ενδεχόμενο να έρθει στην Ελλάδα προκειμένου να πιέσει το Βερολίνο προς την εξεύρεση λύσης για το ελληνικό χρέος. Ασφαλώς και για το Προσφυγικό. Πάντως η πληροφορία για τα περί της επίσκεψης δεν επιβεβαιώθηκε άμεσα και επισήμως από την ελληνική κυβέρνηση, ούτε υπήρξε σχετική δήλωση από τον Λευκό Οίκο. Εφοσον βέβαια που επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για τη δεύτερη επίσκεψη προέδρου των ΗΠΑ στην Ελλάδα την τελευταία εικοσαετία, μετά την επίσκεψη Κλίντον το 1999 – ήταν πάλι Νοέμβριος, 17 του μήνα μάλιστα.

Η ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στην Ουάσιγκτον, Λένα Αργύρη, απευθύνθηκε στον Λευκό Οίκο. Και, όπως έγραψε η ίδια στο twitter, της απάντησαν ότι δεν έχουν να ανακοινώσουν κάτι, ακόμα. Αντίστοιχη απάντηση έλαβε και η Κατερίνα Σώκου, ανταποκρίτρια της Καθημερινής.

Την ίδια ημέρα, πάντως, αφότου συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι, ο κ. Ομπάμα έστειλε ένα μήνυμα στήριξης προς την Ευρώπη αναφορικά με τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. «Η Ιταλία, η Ελλάδα και η Γερμανία δεν πρέπει να σηκώνουν μεγαλύτερο βάρος από τις άλλες χώρες μέλη της ΕΕ», δήλωσε ο ίδιος σε  κοινή συνέντευξη Τύπου με τον κ. Ρέντσι. «Είναι στρατηγικό συμφέρον των ΗΠΑ να εξασφαλιστεί ότι η μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη θα επιλυθεί», είπε.

Ενδεχόμενη επίσκεψη Ομπάμα στην Αθήνα δεν θα ενθουσιάσει το Βερολίνο, αυτό είναι βέβαιο. Ο αμερικανός πρόεδρος θα πιέσει, όπως κάνει και το ΔΝΤ, για απομείωση του ελληνικού χρέους, κάτι που το Βεριλίνο αρνείται να συζητήσει πριν τις γερμανικές εκλογές το φθινόπωρο του 2017. Παράλληλα, ο Ομπάμα, αν έρθει, θα υπενθυμίσει στην Αθήνα πως πρέπει να πάρει σκληρές αποφάσεις και να κάνει μεταρρυθμίσεις. Συχνά, άλλωστε, ο πρόεδρος Ομπάμα αναφέρεται στην ανάγκη πάταξης της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα. Επίσης αν τελικά πραγματοποιηθεί αυτή η παρέμβαση, θα είναι συμβατή και με την ατζέντα του διαδόχου του στον Λευκό Οίκο. Είτε πρόκειται για τη Χίλαρι Κλίντον, είτε για τον Ντόναλντ Τραμπ, οι ΗΠΑ, ως μεγαλύτερος μέτοχος του ΔΝΤ, θα στηρίζουν σταθερά την πολιτική του Ταμείου στο θέμα του ελληνικού χρέους.

Οι διαφορετικές απόψεις

Δεν είναι η πρώτη φορά που Ουάσιγκτον και Ευρώπη (το Βερολίνο δηλαδή) έχουν διαφορετικές απόψεις για την οικονομία. Αλλά είναι η πρώτη φορά που αυτές οι διαφορές διατυπώνονται τόσο έντονα δια στόματος Μπαράκ Ομπάμα.

Παρά την κληρονομιά των Reganomics, της ακραίας νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής της διακυβέρνησης Ρίγκαν στη δεκαετία του 1980, οι ΗΠΑ έχουν πάντα αναφορές στο κεϋνσιανό μοντέλο που έσωσε τη χώρα από τη Μεγάλη Υφεση της δεκαετίας του 1930 και τους βοήθησε και τώρα. Ετσι ο Ομπάμα σε συνέντευξή του που παραχώρησε σε ομάδα ευρωπαϊκών εφημερίδων αφήνει καθαρές αιχμές για την πολιτική λιτότητας που ακολούθησε η Ευρώπη τα χρόνια της οικονομικής κρίσης.

Ο Ομπάμα τονίζει ότι «η λιτότητα επιβράδυνε την ανάπτυξη στην Ευρώπη», επισημαίνοντας μάλιστα ότι σε ορισμένες χώρες οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν οδήγησαν σε «χρόνια στασιμότητας».

Τα σχόλια του 44ου προέδρου των ΗΠΑ, λίγους μήνες πριν από την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο καταδεικνύουν τη σταθερή διαφωνία ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως τη Γερμανία, όσον αφορά το μείγμα πολιτικών που πρέπει να ακολουθηθεί για να αντιμετωπισθεί η κρίση.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ συνέδεσε μάλιστα άρρηκτα την λιτότητα με την άνοδο του λαϊκισμού στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.

Σημείωσε πως η λιτότητα ενίσχυσε της οικονομικές ανησυχίες και την οργή που υπάρχει σε ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο, ειδικά ανάμεσα στους νέους, που αντιμετωπίζουν υψηλά ποσοστά ανεργίας.

Στην προδημοσίευση των αποσπασμάτων της συνέντευξης ο αμερικανός πρόεδρος δεν κάνει ονομαστική αναφορά στην Ελλάδα.

Πλέκοντας το εγκώμιο του Ρέντσι

Παράλληλα εξάλλου ο Ομπάμα σε δηλώσεις του στην ιταλική Repubblica έπλεξε το εγκώμιο του μεταρρυθμιστή Ματέο Ρέντσι, τον οποίο δέχεται στον Λευκό Οίκο λίγες μέρες πριν από το κρίσιμο δημοψήφισμα για τις συνταγματικές αλλαγές στην Ιταλία. «Ορισμένες χώρες είδαμε ότι βρέθηκαν επί σειρά ετών σε οικονομικό τέλμα, το οποίο αύξησε τις οικονομικές δυσκολίες και τους φόβους που διαπιστώνουμε (να αναφύονται) σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, ιδίως στους νέους, οι οποίοι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να βρεθούν άνεργοι», σημείωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ο οποίος προσέθεσε ότι «οι φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις και η συνολική πολιτική ενόραση του Ρέντσι είναι ιδιαίτερα σημαντικές».

Ο Ομπάμα είπε ότι στη συγκυρία αυτή ο πρωθυπουργός της Ιταλίας έχει δίκιο να εισάγει μεταρρυθμίσεις, αλλά επίσης να διεκδικεί περισσότερο «χώρο για την πραγματοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων και την υποστήριξη της ανάπτυξης και της απασχόλησης».

«Σε όλη την Ευρώπη, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι τίθεται υπό αμφισβήτηση η ίδια η ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με τον υπαινιγμό ότι οι χώρες θα ήταν σε καλύτερη θέση έξω από την Ενωση», υπογράμμισε ο Ομπάμα, αλλά «σε στιγμές σαν κι αυτές είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε πόσο οι χώρες μας και οι ζωές μας ευνοούνται από την ολοκλήρωση αυτή».

Η μεγάλη πρόκληση, σύμφωνα με τον αμερικανό πρόεδρο, είναι «οι θετικές αυτές επιπτώσεις να μπορέσουν να γίνουν κτήμα και εμπειρία όσο γίνεται περισσότερων ανθρώπων, και τυχόν πολιτικά, οικονομικά ή πολιτιστικά προβλήματα, να τύχουν της σωστής αντιμετώπισης». Κάτι που σημαίνει ότι «πρέπει να απορρίψουμε μια πολιτική βασισμένη στη λογική “εμείς βρισκόμαστε σε αντιπαράθεση με τους άλλους”, η οποία μετατρέπει τους μετανάστες σε αποδιοπομπαίο τράγο».

Στη συνέντευξή του στη La Repubblica, o Ομπάμα αναφέρθηκε και στην προσφυγική κρίση, «η οποία αποτελεί ανθρωπιστική τραγωδία και ένα τεστ για την κοινή μας αίσθηση της ανθρωπιάς» και υπενθύμισε ότι η Ιταλία συνεχίζει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση του φαινομένου.

«Λίγες χώρες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, όμως, δεν μπορούν να σηκώσουν μόνες τους αυτό το τεράστιο βάρος», τόνισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ για να καταλήξει:

«Για τον λόγο αυτό, το ΝΑΤΟ αυτό το καλοκαίρι δέχθηκε να ενισχύσει την στήριξη που παρέχει στις ναυτικές επιχειρήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μεσόγειο. Και είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν ότι η συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία είναι σημαντική ώστε να μοιραστεί το κόστος της κρίσης αυτής και να τύχει εγγύησης μια συντονισμένη προσέγγιση, η οποία να εγγυάται τα ανθρώπινα δικαιώματα όσων μεταναστεύουν και μια μεταναστευτική πολιτική, ακριβώς, ανθρώπινη και οργανωμένη».

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News