Ενα μεταλλικό ποτάμι εκτρέπεται από τον Ισθμό, ρέει στην εύφορη γη της Αργολίδας και καταλήγει στην Επίδαυρο. Εκεί απλώνεται, σαν το νερό στη λίμνη. Και από μέσα του βγαίνουν χιλιάδες άνθρωποι. Μαυρισμένοι. Με βερμούδες και λινά. Με πέδιλα και αθλητικά. Με νερό και κινητά στο χέρι -ή το χέρι του συντρόφου τους, οι τυχεροί.

Και ανεβαίνουν προς το θέατρο. Σμήνος που φτάνει στην κυψέλη. Πολύβουο, αλλά ήσυχο. Στην Επίδαυρο συμβαίνει ένα θαύμα. Αν και σημείο που συγκεντρώνει χιλιάδες νεοέλληνες -και μάλιστα με τα αυτοκίνητά τους-  φτάνεις να ακούς ως και τα τζιτζίκια. Δεν ακούς κραυγές, γέλια από τους ασεβείς και κόρνες από τα SUV. Και δεν έχεις να κάνεις με κοινό από το Μέγαρο και κυρίες από το Ηρώδειο. Η μαζικότητα επιβεβαιώνει τον λαϊκό χαρακτήρα του θεάματος. Ας είναι ο Καραθάνος, δεν πα να είναι και ο Κέβιν Σπέισι. Μπροστά σε δέκα χιλιάδες ανθρώπους το θέαμα ορίζεται ως λαϊκό. Τι είναι αυτό, λοιπόν, που εξημερώνει τα πλήθη στην Επίδαυρο; Είναι ο χώρος; Το έργο; Η τέχνη που καταπραΰνει ως και τη μανία του κτήνους; Ολα αυτά μαζί, έτσι όπως συμπτύσσονται μέσα στην έννοια της Αισθητικής. Αν μεταφέρεις την ίδια παράσταση και το ίδιο κοινό σε ένα επαρχιακό στάδιο, θα τους εκμαυλίσει όλους η τσίκνα από τα βρόμικα και το άγχος για πάρκινγκ. Στην Επίδαυρο δεν πας για αυτό που βλέπεις, αλλά για εκείνο που νομίζεις ότι θα αισθανθείς. Σταματώ γιατί μία φωνή, ζητεί να κλείσουν τα στόματα και τα κινητά.

Στην Ελλάδα δεν πρέπει να υπάρχει άλλος χώρος όπου τόσες χιλιάδες άνθρωποι σιωπούν την ίδια στιγμή. Ισως το Πρώτο Νεκροταφείο, αλλά εκεί οι συνθήκες είναι διαφορετικές. Στην Επίδαυρο εκείνα τα δευτερόλεπτα πριν την έναρξη της παράστασης πέφτει ένα πέπλο σιωπής που επιτρέπει μόνο στον βήχα να βγει, σαν κρώξιμο βατράχου. Και μετά βγήκαν ο Καραθάνος με τον Σερβετάλη.

Πώς είναι οι «Ορνιθες» του Νίκου Καραθάνου; Για σοβαρή κριτική να πάτε αλλού, εγώ θα σας πω τι κράτησε η απαίδευτη ματιά μου. Ω, ήταν ωραία παράσταση! Μπορεί σε κάποια σημεία να την έπιασε φλυαρία, μπορεί να μη σεβάστηκε το πρωτότυπο τέλος του έργου, όμως, λογικά, θα γίνει διαχρονικό σημείο αναφοράς. Θα σταθεί δίπλα στην εκδοχή των Κουν, Τσαρούχη, Χατζηδάκι; Μα ναι, οι άνθρωποι πρέπει πάντα να αναφέρονται σε κάτι που έχουν δει και θυμούνται. Η κίνηση και οι κραυγές των πουλιών, τα ευρηματικά σκηνικά, τα στοιχεία του μιούζικαλ, η μουσική και -φυσικά- οι ερμηνείες, έδωσαν μία παράσταση που, έστω για δύο ώρες, σε έκανε καλύτερο άνθρωπο. Και η Μποφίλιου, καλή ήταν, έτσι όπως έγινε ένα με το σώμα της παράστασης, δεν κάθισε στο πλάι να τραγουδάει. Η εμφάνιση του παραολυμπιονίκη Γιάννη Σεβδικαλή (έχει τεχνητά κάτω άκρα) ως Δίας, μιλάει για τη δύναμη. Και η Βασιλική Δρίβα, μία γυναίκα με νανισμό, περιγράφει την ομορφιά σαν το τραγούδι του αηδονιού.

Και εγώ, ένα άμουσο μπάζο, σχεδόν ένα με την πέτρα του θεάτρου, με μέλη πιασμένα από τη στάση του σώματος, τους έβλεπα προσπαθώντας να αντιληφθώ τι στο διάολο ή τι στο θείο, είναι το ταλέντο. Τι είναι αυτό που χορηγεί τόση ευφυία στον Καραθάνο και τέτοιο χάρισμα στον Λούλη ή στον Σερβετάλη; Πέρα από τη δουλειά και την παιδεία, μη λέμε τα αυτονόητα. Τι είναι το ταλέντο; Είναι συνάψεις εγκεφαλικών νευρώνων; Γονίδια που άνθισαν σε κατάλληλο λίπασμα; Είναι τύχη ή ευλογία; Πνίγηκαν όλοι, δικαίως, στο χειροκρότημα. Επευφημούμενοι στην Επίδαυρο, σαν αθλητής που στεφανώνεται στην Ολυμπία. Κερδίζοντας μνήμη ξεχωριστή, ικανή να τους παρηγορεί ως υποκατάστατο της αθανασίας.

Φεύγοντας ξεχώρισα, λόγω της φρουράς, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Λίγο πιο πέρα ήταν ο Αντώνης Σαμαράς. Μερικοί ηθοποιοί, μία σύζυγος γνωστού επιχειρηματία, κάποιοι κοσμικοί και δημοσιογράφοι. Ο Δίας θα ήταν στις καλές του και οι στάχτες μας δεν μαύρισαν την πέτρα της Επιδαύρου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News