Οταν -στις 2 Οκτωβρίου 2009, γύρω στις 18:30 ώρα Κοπεγχάγης- ο (τότε) πρόεδρος της ΔΟΕ, Ζακ Ρογκ, ανακοίνωνε ότι το Ρίο ντε Τζανέιρο θα διοργανώσει τους Ολυμπιακούς και τους Παραολυμπιακούς Αγώνες 2016, κανείς δεν μπορούσε να δει επτά χρόνια μπροστά. Η Βραζιλία παρουσίαζε διψήφια ανάπτυξη, και η οικονομία της βρισκόταν στην 9η θέση της παγκόσμιας κατάταξης. Μάλιστα, δύο χρόνια αργότερα, το ΑΕΠ της χώρας σκαρφάλωσε κι άλλο, στα 2,614 τρισεκατομμύρια δολάρια (το 2011).

Οι Βραζιλιάνοι -ο λαός- λαχταρούσαν να φιλοξενήσουν τους Αγώνες. Ο ενθουσιασμός τους αποτυπωνόταν στις δημοσκοπήσεις της εποχής. Ακόμη και μέχρι πριν από τρία χρόνια, το 2013, οι «αντιρρησίες» δεν ξεπερνούσαν το 37% του πληθυσμού. Φάνηκε και στην προθυμία των εθελοντών. Οι διοργανωτές ζητούσαν 50.000 ανθρώπους, αλλά οι αιτήσεις ήταν σχεδόν πενταπλάσιες: 240.000. Οι μισοί από τους ενδιαφερόμενους ήταν κάτω από 25 ετών.

Τα πάντα άλλαξαν μετά το Μουντιάλ του 2014. Το 2015, το ΑΕΠ της Βραζιλίας έχασε περίπου το 1/4 της αξίας του. Να φταίει η ταυτόχρονη προετοιμασία της χώρας για τις δυο μεγαλύτερες αθλητικές διοργανώσεις, εν μέσω κρίσης; Η σκανδαλολογία που υποχρέωσε την κυβέρνηση της Ντίλμα Ρούσεφ να παραιτηθεί, με αιχμή την Petrobras -τη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρία της χώρας- η οποία, μόνο αυτή, κατέγραψε απώλειες 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων; Η κυβερνητική αστάθεια που ακολούθησε; Η άνθιση της διαφθοράς; Οι κοινωνικές εκρήξεις από τους πολίτες που έβλεπαν να ξοδεύονται τεράστια ποσά για αθλητικές εγκαταστάσεις, την ώρα που -για παράδειγμα- το κρατικό σύστημα Υγείας της Βραζιλίας είχε πέσει στην 125η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, κάτω από χώρες όπως το Μπουτάν και η Υεμένη; Ισως, όλα αυτά μαζί.

Το πρώτο μαύρο σύννεφο στον ορίζοντα ήταν η πτώχευση -ουσιαστικά- της πολιτείας του Ρίο ντε Τζανέιρο. Οταν οι διοργανωτές ζήτησαν από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή να τους προκαταβάλει τη συνεισφορά της για τους Αγώνες, πολλούς μήνες πριν από τις προβλεπόμενες ημερομηνίες πληρωμής, όλοι κατάλαβαν οτι «κάτι δεν πάει καλά».

Οι απλοί πολίτες άρχισαν να το αντιλαμβάνονται μετά τις πρώτες καθυστερήσεις στην καταβολή μισθών και συντάξεων, τις περικοπές δαπανών με ταυτόχρονη αύξηση των φόρων, την κατάρρευση των δημοσίων υπηρεσιών, το κλείσιμο ή την πλήρη εγκατάλειψη νοσοκομείων και σχολείων. Σήμερα, το 63% των Βραζιλιάνων «δείχνουν» τους Ολυμπιακούς Αγώνες ως υπεύθυνους για τα δεινά τους. Αλλά, πλέον, είναι πολύ αργά.

Είναι πολύ αργά και για τους ίδιους τους Αγώνες. Παρά την ψυχραιμία που προσπαθεί να επιδείξει η ΔΟΕ και τις διαβεβαιώσεις της οτι «στο τέλος, όλα θα πάνε καλά», διότι «οι Βραζιλιάνοι είναι άνθρωποι της τελευταίας στιγμής», τα διεθνή ΜΜΕ περιγράφουν καθημερινώς εικόνες χάους από το Ρίο. Ισως την ομορφότερη πόλη του κόσμου, αν δεν υπήρχαν η εγκληματικότητα και η μόλυνση του περιβάλλοντος.

Η ασφάλεια είναι το Νο 1 πρόβλημα, παρά τους 88.000 αστυνομικούς και στρατιώτες που έχουν επιστρατευθεί (αριθμός διπλάσιος από εκείνον του Λονδίνου). Οι ανθρωποκτονίες έχουν αυξηθεί κατά 15,4% σε σχέση με πέρυσι, ενώ οι κλοπές στους δρόμους -αρκετές εκ των οποίων, αιματηρές- κατά 23,7%. Σε άρθρο του ο Guardian αναρωτιέται, πώς μπορεί κάποιος να κοιμάται ήσυχος, όταν σημειώνεται απόπειρα βιασμού στο Ολυμπιακό Πάρκο, πυροσβέστες αρπάζουν προσωπικά είδη από την αποστολή της Αυστραλίας στο Ολυμπιακό Χωριό, κι ένας σεκιουριτάς ρίχνεται σε γυναίκα πυροσβέστη μέσα στο Ποδηλατοδρόμιο;

Στην Κόπα Καμπάνα, άγνωστοι άρπαξαν την κάμερα κινεζικού τηλεοπτικού συνεργείου, την ώρα που ο δημοσιογράφος έπαιρνε συνέντευξη από συμπατριώτη του αθλητή. Μιλάμε για τέσσερα από τα καλύτερα φρουρούμενα σημεία της πόλης…

Η ρύπανση είναι το δεύτερο. Σύμφωνα με τους New York Times, ο κόλπος του Guanabara, όπου θα διεξαχθεί η μαραθώνια κολύμβηση, είναι τόσο μολυσμένος, ώστε οι αθλητές φοβούνται να βουτήξουν στα νερά. Στη θαλάσσια περιοχή που θα φιλοξενήσει τα αγωνίσματα της κωπηλασίας, επιπλέουν σκουπίδια, περιττώματα και… πτώματα. Στα τέλη Ιουνίου, ανθρώπινα μέλη εκβράστηκαν στην Κόπα Καμπάνα, μόλις λίγα μέτρα μακριά από τις εγκαταστάσεις του beach volley.

Το κακό δεν μπορεί -πλέον- να διορθωθεί. Γι’ αυτό και οι διοργανωτές συμβουλεύουν τους αθλητές (ιστιοπλόους, κωπηλάτες, κολυμβητές μαραθώνιας κολύμβησης και τριάθλου) να έχουν το κεφάλι τους έξω από το νερό και να κρατούν το στόμα τους κλειστό. Στην κυριολεξία, αλλά και μεταφορικά. Η ίδια η ΔΟΕ κάνει το… παγώνι. Στα φρικτά παράπονα που δέχεται από τις Ολυμπιακές ομάδες, απαντά με τη σύσταση «να κάνετε ντους συχνά»…

Η κατάρρευση της κεντρικής ράμπας πρόσβασης στη Μαρίνα ντα Γκλόρια, εκεί που θα διεξαχθεί η ιστιοπλοΐα, ήταν μόνον η κορυφή του παγόβουνου. Προβλήματα υπάρχουν σε όλα τα στάδια και σε όλα τα προπονητήρια. Δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις κατασκευές. Στο σκοπευτήριο, για παράδειγμα, όπου προπονείται καθημερινά η πρωταθλήτριά μας στην σκοποβολή, Αννα Κορακάκη, δεν υπάρχει μία καντίνα για να αγοράσει ένα μπουκάλι νερό.

Πέρα από το… χιλιοτραγουδισμένο Ολυμπιακό Χωριό, σχεδόν σε όλες τις εγκαταστάσεις σέρνονται, ακόμη, καλώδια. Στο γήπεδο του γκολφ, εργάτες τοποθετούν -τώρα- κομμάτια χλοοτάπητα. Η νέα γραμμή του Μετρό, η οποία θα εξυπηρετεί τους θεατές που θα πηγαίνουν στα γήπεδα, τέθηκε σε λειτουργία μόλις πριν από λίγα 24ωρα. Πολλοί αθλητές φοβούνται να διαμείνουν εκεί που τους έχουν υποδείξει οι διοργανωτές. Αλλά και τα 70 ξενοδοχεία που χτίστηκαν για τους Αγώνες, δεν είναι απολύτως έτοιμα – ούτε ασφαλή. Οι παίκτες των ομάδων μπάσκετ των ΗΠΑ προτίμησαν τη σιγουριά ενός κρουαζιερόπλοιου.

Ο αρχικός προϋπολογισμός για τη διοργάνωση ανερχόταν στα 7,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, οι τελευταίες εκτιμήσεις προβλέπουν υπέρβαση της τάξης του 35% – με το τελικό κόστος να σκαρφαλώνει στα 10,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Και με τον κίνδυνο να αυξηθεί κι άλλο. Αλλά, δεν φταίνε μόνον οι Βραζιλιάνοι γι’ αυτό το πανάκριβο φιάσκο. Στις δικές τους αστοχίες ήρθαν να προστεθούν, το μέγα σκάνδαλο με το ντόπινγκ των Ρώσων και -χθες- οι καταγγελίες (σε δημοσίευμα του Guardian) οτι το Ολυμπιακό τουρνουά της πυγμαχίας είναι «στημένο», από ένα κύκλωμα παραγόντων της διεθνούς ομοσπονδίας (ΑΙΒΑ) και διαιτητών.

Σύμφωνα με την αμερικανική ιστοσελίδα «The Daily Beast», το top-5 των χειρότερων διοργανώσεων όλων των εποχών αποτελούν οι Αγώνες του Βερολίνου (1936), ελέω Χίτλερ, του Μονάχου (1972), λόγω των δολοφονιών ισραηλινών αθλητών από τον «Μαύρο Σεπτέμβρη»,  της Μόσχας (1980), εξαιτίας του μεγάλου μποϊκοτάζ και του εκτεταμένου ντόπινγκ, της Ατλάντα (1996), λόγω της έκρηξης στο Ολυμπιακό Πάρκο που σκότωσε άνθρωπο, και της Αθήνας (2004), επειδή το υπέρογκο κόστος συνετέλεσε στην οικονομική κρίση που ξέσπασε λίγα χρόνια αργότερα.

Φαίνεται, όμως, πως οι Αγώνες του Ρίο -οι πρώτοι στη Νότιο Αμερική- είναι γκραν φαβορί για ένα… μετάλλιο Ολυμπιακής αποτυχίας. Αν επιβεβαιωθούν και τα σενάρια για τη δυστυχία και την κοινωνική αναταραχή που θα φέρουν στη Βραζιλία, αυτό το μετάλλιο μπορεί να είναι το χρυσό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News