Οι μετασεισμοί από το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία χτυπούν το Προσφυγικό. Και αυτό το αναγνώρισε δημοσίως ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος σε συνέντευξή του στην αυστριακή Kurier προειδοποίησε ότι κινδυνεύει να ακυρωθεί η συμφωνία που επετεύχθη τον περασμένο Μάρτιο μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Αγκυρας για την αναχαίτιση της μαζικής ροής μεταναστών και προσφύγων προς την Ευρώπη.

Ο κ. Γιούνκερ είπε αυτό που πολλοί υποπτεύονταν, βλέποντας τον Ταγίπ Ερντογάν, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, να κλείνεται στο καβούκι του, να ανακαλύπτει παντού εχθρούς, να προχωρεί σε μαζικές εκκαθαρίσεις και να ανακαλεί τους τούρκους αξιωματούχους-εμπειρογνώμονες από τα ελληνικά νησιά. «Ο κίνδυνος είναι αυξημένος. Η επιτυχία της συμφωνίας μέχρι τώρα είναι εύθραυστη. Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει ήδη αφήσει να εννοηθεί επανειλημμένα ότι επιδιώκει να την θέσει υπό αμφισβήτηση», είπε ο πρόεδρος της Κομισιόν. Και εάν αυτό συμβεί, «μπορούμε κατόπιν να αναμένουμε ότι οι μετανάστες θα ξαναρχίσουν να φθάνουν στην Ευρώπη» μαζικά, προειδοποίησε ο κ. Γιούνκερ.

Η συμφωνία που υπογράφηκε τον περασμένο Μάρτιο ανάμεσα στην Αγκυρα και τις Βρυξέλλες ήταν μεν αμφιλεγόμενη – θεωρούσε για παράδειγμα την Τουρκία «ασφαλή χώρα», μολονότι τα ανθρώπινα δικαιώματα συχνά παραβιάζονται – αλλά ήταν αποτελεσματική: οι ροές μεταναστών και προσφύγων προς τα ελληνικά νησιά ανασχέθηκε εντυπωσιακά. Ηταν μια ξεκάθαρη αλλά και σιωπηλή παραδοχή ότι για τις καραβιές προσφύγων που πνίγονταν στο Αιγαίο ευθυνόταν η Τουρκία που ως τότε δεν ήθελε να ελέγχει τίποτα αλλά αφού πήρε ό,τι ήθελε από την ΕΕ έλεγξε το θέμα απολύτως.

Τώρα όμως η αποτυχημένη απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου εναντίον του Ερντογάν δημιουργεί δικαιολογημένα φόβους ότι αυτή η συμφωνία και συνεργασία της Τουρκίας θα ακυρωθεί στην πράξη. Ηδη άλλωστε ο Ταγίπ Ερντογάν φρόντισε προ ημερών να ισχυριστεί ότι τα λεφτά που του είχαν υποσχεθεί οι Βρυξέλλες στο πλαίσιο της συμφωνίας δεν εστάλησαν. Τον ισχυρισμό αυτό διέψευσε κατηγορηματικά η Κομισιόν, αλλά αυτή η κλιμάκωση της ρητορικής του Ερντογάν αποδεικνύει ότι η Αγκυρα σκοπεύει να ξαναπαίξει το χαρτί του Προσφυγικού για μία ακόμα φορά.

Αλλά και πέρα από τις όποιες διαπραγματευτικές τακτικές του Ερντογάν, υπάρχει και το καθαρά πρακτικό ζήτημα, καθώς ο μηχανισμός που ήλεγχε μεταξύ άλλων τις προσφυγικές ροές απογυμνώθηκε μετά το αποτυχημέο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου. Οι εκκαθαρίσεις που ακολούθησαν την απόπειρα οδήγησαν σε χιλιάδες συλλήψεις στελεχών των ενόπλων δυνάμεων, της αστυνομίας και του δικαστικού σώματος, ενώ χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τις θέσεις τους στα σημαντικότερα υπουργεία της τουρκικής κυβέρνησης. Τρεις ημέρες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, η ομάδα των τούρκων αξιωματούχων που είχε επιφορτιστεί με τον έλεγχο της εφαρμογής της συμφωνίας για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στην Ελλάδα ανακλήθηκε στην Τουρκία και δεν αντικαταστάθηκε.

Μετά το πραξικόπημα παρατηρήθηκε αύξηση, συγκρατημένη μεν αλλά σίγουρα αύξηση, του αριθμού των προσφύγων που κατέφθασαν στα νησιά του βορείου Αιγαίου, γεγονός που αποτελεί ένα «καμπανάκι» για τις ελληνικές και τις ευρωπαϊκές Αρχές: ο εφιάλτης του Προσφυγικού, με τους αμέτρητους μικρούς Αϊλάν να πνίγονται στο Αιγαίο, μπορεί να επιστρέψει.

Την ίδια ώρα η ΕΕ έχει να αντιμετωπίσει τις φωνές στο εσωτερικό της για το Προσφυγικό. Στη συνέντευξή του στην αυστριακή εφημερίδα ο κ. Γιούνκερ δήλωσε και «πολύ ανήσυχος» για τις πρόσφατες εξελίξεις εντός ΕΕ, ειδικά στην Ουγγαρία και στην Πολωνία.

«Στην Πολωνία, οι ενέργειες της κυβέρνησης καταφέρνουν πλήγμα στο κράτος δικαίου», ενώ «παρατηρώ με ανησυχία τις προετοιμασίες για το δημοψήφισμα (Ουγγαρία) όσον αφορά (τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ συμφώνησε να ανακατανέμει) τους μετανάστες», υπογράμμισε ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Την Τετάρτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε προθεσμία τριών μηνών στην κυβέρνηση της Πολωνίας για την επανεξέταση της λειτουργίας του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας, επικαλούμενη την προστασία του κράτους δικαίου.

Παράλληλα, αυτή την εβδομάδα ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν συνέκρινε τη μετανάστευση με «δηλητήριο» για την Ευρώπη και πρόσθεσε ότι η χώρα του «δεν χρειάζεται ούτε έναν μετανάστη».

«Εάν οργανώνονται δημοψηφίσματα για κάθε απόφαση των συμβουλίων υπουργών (της ΕΕ) και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τότε η ασφάλεια του δικαίου διατρέχει κίνδυνο», εκτίμησε ο Γιούνκερ.

«Η Κομισιόν θα έπρεπε πραγματικά—αλλά δεν έχουμε φθάσει ακόμη εκεί—να κινήσει μια διαδικασία εναντίον της Ουγγαρίας για παραβίαση των (ευρωπαϊκών) συνθηκών. Αλλά ο κ. Ορμπαν θα δήλωνε σε αυτή την περίπτωση ότι η (Ευρωπαϊκή) Επιτροπή παραπέμπει τον ουγγρικό λαό σε δίκη», επισήμανε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News