Η Τουρκία, επί χρόνια προνομιακός συνομιλητής των ΗΠΑ, φαίνεται πως αυτή τη στιγμή διάγει μια κατάσταση τρομώδους ισορροπίας. Δεν είναι μόνο το πραξικόπημα που προκάλεσε πολλαπλές σεισμικές δονήσεις στο εσωτερικό της.

Ούτε καν μόνο τα επίχειρα που έπεσαν επί των κεφαλών των πραξικοπηματιών, τα οποία εμφανίζουν προς τα έξω μια χώρα που σέβεται ελάχιστα τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ωστόσο, το διάγγελμα του Ερντογάν και η απόφασή του να προκαλέσει, επί της ουσίας, ένα πραξικόπημα μετά το πραξικόπημα αλλάζει κατά πολύ το status quo της χώρας και διαφοροποιεί την εικόνα της στο εξωτερικό. Οι ΗΠΑ δεν απέχουν από αυτή τη συζήτηση και επειδή έχουν έντονο ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, αναζητούν ένα νέο σταθεροποιητικό παράγοντα πάνω στον οποίο να μπορούν να στηριχθούν.

Κάπως έτσι μπαίνει στο κάδρο η Ελλάδα και ο υπουργός Οικονομικών Τζακ Λιου που βρίσκεται στη χώρα μας για σειρά επαφών με τον Αλέξη Τσίπρα και τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Μπορεί η επίσημη ατζέντα των συνομιλιών να είναι αμιγώς οικονομική και να έχει να κάνει με την προώθηση των μεταρρυθμίσεων, την ανάγκη διευθέτησης του χρέους και την β’ φάση της αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, εντούτοις το τουρκικό ζήτημα δεν μπορεί να μείνει εκτός.

Αίφνης, ο Τζακ Λιου, καίτοι δεν διαχειρίζεται το χαρτοφυλάκιο που έχει να κάνει με την αμερικανική διπλωματία, εμφανίζεται στη χώρα μας ως ο προπομπός διάφορων εξελίξεων οι οποίες, δυνητικά, θα μπορούσαν να συμβούν το αμέσως επόμενο διάστημα.

Ο ρόλος της Αθήνας

Εστω και εξ αντανακλάσεως, η Αθήνα είναι πιθανό να δει το ρόλο της να αναβαπτίζεται. Ειδικά έπειτα από την απόφαση του Ερντογάν να σκληρύνει τη στάση του στο εσωτερικό ανεβάζοντας ακόμη περισσότερο την κερδοσκοπία γύρω από μια νέα αποσταθεροποίηση στη γείτονα χώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, διπλωματικοί κύκλοι επιβεβαίωσαν ότι οι συζητήσεις του Αλέξη Τσίπρα με τον Τζακ Λιου θα περιλαμβάνουν αρκετή… Τουρκία.

H απόφαση Ερντογάν να προχωρήσει στην προκήρυξη «κατάστασης έκτακτης ανάγκης» με βάση τον νόμο του 1983 του επιτρέπει να παρακάμψει όλους του εκλεγμένους κρατικούς θεσμούς υποκαθιστώντας τα με προεδρικά διατάγματα.

Στην πραγματικότητα με την κήρυξη του νόμου αυτού ο τούρκος πρόεδρος εφαρμόζει de facto την συνταγματική αλλαγή που ήθελε να πετύχει χωρίς να χρειασθεί να περάσει από καμία εκλογική διαδικασία.

Διπλωματικοί κύκλοι στην Ευρώπη χαρακτηρίζουν την απόφαση αυτή «πραξικόπημα μετά το πραξικόπημα» και εκτιμούν ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν την Τετάρτη (απαγόρευση εξόδου, αυθαίρετος έλεγχος από τις δυνάμεις της αστυνομίας, περισσότεροι από 60 χιλιάδες διωκόμενοι στον κρατικό μηχανισμό, συζήτηση επαναφοράς της θανατικής καταδίκης, κ.λ.π.) δρομολογούν μία νέα κατάσταση στην Τουρκία η οποία δεν πρόκειται να εξομαλυνθεί ούτε εύκολα ούτε γρήγορα.

Η εκτίμηση των ΗΠΑ

Παράλληλα όμως από το διπλωματικό περιβάλλον της υπεύθυνης για τις εξωτερικές υποθέσεις της Κομισιόν, Φεντερίκα Μογκερίνι, αναφέρεται ότι «η σκλήρυνση της στάσης Eρντογάν στο εσωτερικό είναι περισσότερο από βέβαιο ότι θα εκφρασθεί σύντομα και προς το εξωτερικό…».

Αυτή την εκτίμηση υιοθετούν και οι ΗΠΑ, γι’ αυτό και αναζητούν την επόμενη πρόσφορη λύση στην περιοχή. Οι Αμερικανοί βλέπουν ότι ο μέχρι πρότινος σταθερός τουρκικός στρατός έχει παύσει πλέον να είναι τόσο… σταθερός.

Ενα στοιχείο που ανησυχεί εξαιρετικά τις αμερικανικές Αρχές – ιδιαίτερα μετά τα όσα συνέβησαν με την βάση του Ιντσιρλίκ – είναι το γεγονός ότι η αμερικανική παρουσία στην περιοχή της Τουρκίας είναι «φορτισμένη» με οπλικά συστήματα των οποίων τον έλεγχο συνήθως έχει ο εκάστοτε αμερικανός πρόεδρος.

Ως εκ τούτου, φυσικά και ο Τζακ Λιου θα συζητήσει ενδελεχώς για το ελληνικό χρέος, τις μεταρρυθμίσεις και τις «γκρίζες» περιοχές της β’ αξιολόγησης, αλλά δεν θα περιοριστεί μόνο σε οικονομικά θέματα.

Το Προσφυγικό

Στις Βρυξέλλες περιμένουν ότι το πλέον ευαίσθητο σημείο στο οποίο μπορεί να εκφρασθεί η «σκλήρυνση» της στάσης της Τουρκίας προς τα έξω είναι αυτή που αφορά στο Προσφυγικό.

Το ενδεχόμενο είτε ακύρωσης είτε… χαλάρωσης της συμφωνίας Τουρκίας-ΕΕ με τυχόν «απελευθέρωση» και πάλι των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο αξιολογείται ως μείζων ζήτημα που θα αφορά βέβαια με άμεσο τρόπο την Ελλάδα.

Προς το παρόν όμως και όσο η προτεραιότητα για τον έλεγχο της κατάστασης στο εσωτερικό της χώρας παραμένει, μία τέτοια εξέλιξη δεν θεωρείται άμεσα πιθανή, αλλά ο κίνδυνος αυτός αναμένεται να αναδυθεί αμέσως μόλις το καθεστώς θεωρήσει ότι έχει ολοκληρώσει τις παρεμβάσεις για τον έλεγχο της κατάστασης στον στρατό και το κράτος.

Στο Βερολίνο η εκτίμηση που επικρατεί -σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Capital.gr- αλλά για προφανείς λόγους δεν καταγράφεται ούτε πρόκειται να εμφανισθεί στις επίσημες δηλώσεις ή διαρροές, είναι ότι ο τούρκος πρόεδρος «έστησε» στο πραξικόπημα, ή μάλλον σκόπιμα ευνόησε τις προϋποθέσεις για την εκδήλωσή του, για να προωθήσει στην συνέχεια τις ανατροπές και εκκαθαρίσεις που θέλει να επιβάλει έναντι του αντίπαλου δέους στον στρατό και τον κρατικό μηχανισμό.

Το γεγονός αυτός έχει πάρει ευρύτερες διαστάσεις καθώς, όπως υπενθυμίζεται αρμοδίως, ο Ερντογάν είχε μέσα σε 24 ώρες αποκαταστήσει τις σχέσεις με Ρωσία και Ισραήλ δύο εβδομάδες πριν από την εκδήλωση του πραξικοπήματος.

Πληροφορίες από την Μόσχα αναφέρουν ότι ο Πούτιν είχε άμεση τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ερντογάν και τον διαβεβαίωσε για την υποστήριξή του από τις πρώτες ώρες.

Ως προς την στάση του Βερολίνου έναντι της Αθήνας, πληροφορίες του Capital.gr αναφέρουν, ότι παρά το γεγονός ότι θα επιχειρηθεί να διατηρηθεί επισήμως η αυτονομία των εξελίξεων που έχουν να κάνουν με την εφαρμογή το ελληνικού προγράμματος σε σχέση με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή, εντούτοις η Μέρκελ «δεν μπορεί πλέον να αγνοήσει ότι το ισχυρό γεωπολιτικό στοιχείο της κρίσης απαιτεί την σταθεροποίηση της Ελλάδας στην περιοχή…».

Και σε αυτό φαίνεται επίσης να διαμορφώνεται σύγκλιση απόψεων με τις ΗΠΑ γεγονός που θα εκφρασθεί σήμερα στις απόψεις που θα εκφρασθούν από τον Τζακ Λιου.

Τσίπρας-Λιου για χρέος και μεταρρυθμίσεις

Στην αναγκαιότητα για σημαντική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και στον ρόλο της Ελλάδας ως αναπόσπαστο μέρος της ΕΕ και πυλώνα σταθερότητας στην ευρύτερη, εύθραυστη, περιοχή, συμφώνησαν ο πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ στον σύντομο διάλογο που είχαν μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες, κατά την έναρξη της συνάντησής τους στο Μέγαρο Μαξίμου.

Μπροστά στις κάμερες, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε: «Είναι μια δύσκολη περίοδος για την περιοχή. Μια περίοδος με βαθιά αστάθεια στην περιοχή, αλλά η Ελλάδα πέρα από το γεγονός ότι ήταν στο επίκεντρο δυο παράλληλων κρίσεων της προσφυγικής και της κρίσης χρέους παραμένει πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας. Και αυτό δείχνει πόσο ανεύθυνη ήταν πέρυσι η οπτική κάποιων εταίρων και πόσο υπεύθυνη ήταν η απόφαση μας να παραμείνουμε στην Ευρωζώνη. Υπεύθυνη για τον λαό μας, τη χώρα μας. Την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή. Η κυβέρνηση μου πήρε δύσκολες αποφάσεις, εφαρμόσαμε με αποφασιστικότητα δύσκολες αλλά απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, σταθεροποιήσαμε την οικονομία μας, διασφαλίσαμε την βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού μας συστήματος, αναμορφώσαμε τη δημόσια διοίκηση και πολεμάμε την διαφθορά και την φοροδιαφυγή με σημαντικά αποτελέσματα.

Τώρα χρειαζόμαστε περισσότερο από πότε αλληλεγγύη από την πλευρά των εταίρων μας, Και τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να στείλουμε σωστά μηνύματα στους επενδυτές, στις αγορές, με ουσιώδη και συμπαγή μέτρα για μια σημαντική ανακούφιση του χρέους, ώστε να στηρίξουμε την οικονομία και να ενισχύσουμε τον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας σε μια εύθραυστη ευρύτερη περιοχή».

Από την μεριά του ο Τζάκ Λιου τόνισε: «Χαίρομαι που σας βλέπω στην Αθήνα και σας συγχαίρω για τη σκληρή δουλειά και την πρόοδο που έχει γίνει τον τελευταίο χρόνο. Χρειάζεται να γίνει κι άλλη δουλειά και είναι πολύ σημαντικό η Ελλάδα να συνεχίσει να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις που περιγράψατε και να κάνει πρόοδο σε τομείς όπως οι ιδιωτικοποιήσεις. Συμφωνώ πολύ ότι είναι σημαντικό η επί της αρχής δέσμευση για αναδιάρθρωση του χρέους να γίνει τώρα πραγματική πολιτική που θα λειτουργήσει. Ετσι ώστε να υπάρχει βεβαιότητα ότι θα πάμε μπροστά σε όρους κατεύθυνσης για το μέλλον. Το ότι παραμένει η Ελλάδα μέρος της Ευρώπης είναι σημαντικό, το πιστεύω πάντα, γεωπολιτικά και οικονομικά.
Την περασμένη εβδομάδα επισκέφτηκα τη δυτική Ευρώπη και θα πάω στο G20 και ένα σημείο που θα θέσω εκεί είναι η σημασία οι 20 μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου να  παραμείνουμε προσηλωμένοι στο να χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία πολιτικών μας για ν προωθήσουμε την κοινή ανάπτυξη στον κόσμο και ανυπομονώ για μια συζήτηση μαζί σου για τις προκλήσεις στην Ελλάδα και να υπομονής να εργαστούμε μαζί»

Ο Λιου πήρε αποστάσεις από τη συζήτηση για το πρωτογενές πλεόνασμα

Στη ανάγκη άμεσης συμφωνίας ανάμεσα στην Ελλάδα και στους Θεσμούς για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους στάθηκε ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Τζακ Λιου, μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με τον έλληνα υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο.

Συγκεκριμένα, κάλεσε όλα τα μέρη να δείξουν ευελιξία ώστε να ολοκληρωθούν επιτυχώς οι συζητήσεις του φθινοπώρου για το χρέος.

«Είναι κρίσιμο για τη μακροπρόθεσμη υγεία της ελληνικής οικονομίας να μπει το χρέος της Ελλάδας σε βιώσιμη πορεία», τόνισε.

Για αυτόν τον λόγο, ο κ. Λιου σημείωσε ότι πρέπει να υπάρξει πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις που καλείται να εφαρμόσει η Αθήνα, ώστε σύντομα να μπορέσουν να ξεκινήσουν οι σχετικές συζητήσεις με τους Ευρωπαίους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).

Ωστόσο, κράτησε σαφείς αποστάσεις από τη συζήτηση -και τη διαφωνία κυβέρνησης, Ευρωπαίων και ΔΝΤ- για την αναγκαιότητα μείωσης του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος. «Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα του χρέους. Το θέμα του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι κάτι που θα το συζητήσουν οι θεσμοί με την ελληνική κυβέρνηση» υποστήριξε.

Ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών ζήτησε να υπάρξει πρόοδος στις μεταρρυθμίσεις και εστίασε στο επόμενο πακέτο προαπαιτούμενων του Οκτωβρίου, που περιλαμβάνει ιδιωτικοποιήσεις και κρίσιμες αλλαγές στον χρηματοοικονομικό τομέα.

«Πιστεύω ότι η ταχεία πρόοδος στις φιλοεπιχειρηματικές μεταρρυθμίσεις -συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικοποιήσεων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών- θα μπορούσε να ανοίξει δρόμο για ένα θετικό κύκλο που θα ενισχύσει την ανάπτυξη και τις επενδύσεις», τόνισε.

Ακόμη, ο κ. Λιου υπογράμμισε ότι πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται κατά γράμμα τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί και πρόσθεσε ότι αναγνωρίζει τις τεράστιες προσπάθειες που έχει κάνει η κυβέρνηση μέχρι σήμερα.

«Γνωρίζω», είπε, «πόσο δύσκολο ήταν να περάσουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για να μπει το συνταξιοδοτικό σύστημα σε βιώσιμο δρόμο και να γίνουν βήματα για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων που επιβαρύνουν τις ελληνικές τράπεζες».

Ο αμερικανός αξιωματούχος επέμεινε στην ανάγκη προώθησης των μεταρρυθμίσεων, σημειώνοντας πόσο αναγκαίο είναι να σταλεί μήνυμα σταθερότητας στις αγορές όχι μόνο για το προσεχές μέλλον αλλά και σε μεσομακροπρόθεσμη βάση. Γι’ αυτό στάθηκε και στην ανάγκη οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατόν –αν είναι δυνατόν και μέχρι το τέλος του χρόνου- έτσι ώστε το θέμα της Ελλάδας να μην επανέρχεται ξανά και ξανά στο προσκήνιο.

Από την πλευρά του ο κ. Τσακαλώτος δήλωσε ότι υπήρξε κοινή διαπίστωση πως η συμφωνία του Eurogroup της 24ης Μαΐου ήταν σημαντικός σταθμός καθώς αποφασίστηκε ότι δεν είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος. «Και αυτό», πρόσθεσε, «είναι που αλλάζει το όλο πλαίσιο αφού από εδώ και πέρα συζητάμε πιο τεχνικές λεπτομέρειες και όχι το αν χρειάζεται η ελάφρυνση του χρέους».

Ακόμη, ο κ. Τσακαλώτος έκανε γνωστό πως με τον αμερικανό ομόλογό του συζήτησαν και θέματα του προγράμματος, «τις δυσκολίες και τις ευκαιρίες που έχει η ελληνική οικονομία, τις επιπτώσεις από το Brexit και από τις εξελίξεις στην γειτονική μας χώρα».

Εν όψει της συμμετοχής του κ. Λιου στη σύνοδο του G20 που θα διεξαχθεί στην Κίνα ο κ. Τσακαλώτος παρατήρησε ότι ο ομόλογός του θα συναντηθεί με παράγοντες της παγκόσμιας οικονομίας και της Ευρωζώνης «ως φίλος της Ελλάδας που θα μπορέσει να ανοίξει τις σημαντικές συζητήσεις οι οποίες χρειάζονται για να παρθούν οι σημαντικές αποφάσεις για το χρέος έως το τέλος του έτους».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News