Τα γυμνά του Καβάφη, μια τραγωδία, 82 πορτρέτα
Τα έργα που δημιούργησε ήδη από τη δεκαετία του ’60 με τις πισίνες, τα στιλπνά σώματα κάτω από τον ήλιο στις κατοικίες του Λος Αντζελες είναι συνώνυμα του καλοκαιριού. Τα 13 τολμηρά χαρακτικά που εμπνεύστηκε από τα ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη τα οποία εστίαζαν στον ομοφυλοφιλικό έρωτα (κάποια εξ αυτών ανήκουν πλέον στην Τate Gallery) προκάλεσαν σοκ στην Αγγλία που στη δεκαετία του ’60 θεωρούσε απρεπή οποιαδήποτε σχετική αναφορά (ο νόμος για την ομοφυλοφιλία αποσύρθηκε το 1967…).
Τώρα, κάνει μια ακόμα στροφή. Χωρίς να απαρνηθεί τα εκτυφλωτικά χρώματα που είναι σήμα κατατεθέν του, σκουραίνοντας όμως κάπως την παλέτα του, παρουσιάζει στην Royal Academy of Arts στο Λονδίνο την έκθεση «82 πορτρέτα και μια νεκρή φύση». Eραστές, φίλοι, συνεργάτες, γείτονες, γνωστοί καλλιτέχνες πόζαραν για τον Χόκνεϊ, καθισμένοι όλοι στην ίδια κίτρινη καρέκλα, με φόντο ένα βαθύ μπλε -με διαφορετικές ανταύγειες σε κάθε πίνακα. Oλα τα έργα έχουν το ίδιο μέγεθος, και όλα ζωγραφίστηκαν μέσα διάστημα τριών ημερών (έκαστο).
Ομως η τελευταία χρονιά της όγδοης δεκαετίας της ζωής του, επιφυλάσσει και άλλη… δόξα για τον βρετανό δημιουργό, αφού τον Φεβρουάριο θα πραγματοποιηθεί μια μεγάλη αναδρομική έκθεσή του στην Τate με 170 έργα (πίνακες, σκίτσα, φωτογραφίες, video), ενώ ο εκδοτικός οίκος Taschen ετοιμάζει ένα συλλεκτικό λεύκωμα για την καριέρα του.
#hockneyportraits #londoncalling
Μια φωτογραφία που δημοσίευσε ο χρήστης Lisa Remeny Art (@lisaremeny) στις
H τραγωδία του 2013 που οδήγησε στα πορτρέτα
Τα πορτρέτα που δημιούργησε δεν αποτελούν απλώς μια σειρά εξαιρετικών έργων τέχνης, αλλά στην ουσία αποτελούν την πινακοθήκη των ανθρώπων που επηρεάζουν τη ζωή του δημιουργού. Ο επισκέπτης της έκθεσης βλέπει το «βλέμμα» του Χόκνεϊ πάνω σε αυτούς και συνειδητοποιεί πως η ανάγκη του να τους ζωγραφίσει είχε ένα βαθύ υπαρξιακό κίνητρο. Ποιο ήταν αυτό;
Το 2012, μετά από χρόνια απουσίας, ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ επέστρεψε και εγκαταστάθηκε ξανά στο αγαπημένο του Λος Αντζελες. Εκεί όπου «αυτοεξορίστηκε» στη δεκαετία του ’60, σε ηλικία 26 ετών. Μια συνειδητή φυγή,τότε, από το ανατολικό Γιορκσάιρ στη γη του ήλιου, του σεξ, της ελευθερίας. Εμεινε εκεί τριάντα χρόνια, επέστρεψε για περίπου οκτώ χρόνια στην πατρίδα του και μετά, το 2013 αποφάσισε να επιστρέψει στην Καλιφόρνια. Και κάπου εκεί αρχίζει μια προσωπική τραγωδία.
Παθαίνει εγκεφαλικό. Δίνει μάχη για τη ζωή του, συνέρχεται και αντιμετωπίζει ένα ακόμα τραγικό νέο: ο βοηθός του πεθαίνει μέσα στο σπίτι του Χόκνεϊ από χρήση acid. O «σπουδαιότερος εν ζωή βρετανός ζωγράφος», όπως αποκαλείται, παθαίνει κατάθλιψη. Για μήνες δεν μπορεί να ζωγραφίσει. Ωσπου τον Ιούλιο του 2013, στέλνει στην φίλη του (και επιμελήτρια της έκθεσης στη Royal Academy οf Arts) το πορτρέτο ενός φίλου του. Κάθεται σε μια καρέκλα και κρατάει το κεφάλι του με τα χέρια του. Ο Χόκνεϊ εξομολογήθηκε πως ουσιαστικά ήταν σαν να ζωγράφιζε τον ίδιο τον εαυτό του, μια προσωπογραφία της προσωπικής του κατάστασης, ενώ η φίλη του αμέσως εντόπισε την δυνατή παραπομπή στο έργο του Βαν Γκογκ «Θλιμμένος ηλικιωμένος άνδρας».
«Μια νέα δήλωση για την τέχνη»
Τα πορτρέτα στήθηκαν στο χώρο με χρονολογική σειρά: από το πρώτο που ζωγράφισε τον Ιούλιο του 2013 μέχρι το τελευταίο τον Μάρτιο του 2016. Υπάρχει και μια έκπληξη, ένα έργο που αποτελεί κρίκο συνδετικό με σπουδαία παλαιότερα έργα του Χόκνεϊ. Το 1970 ζωγράφισε το περίφημο «Ο κύριος και η Κυρία Κλαρκ και Πέρσι» (δείτε τη φωτογραφία πιο κάτω). Ο άνδρας κρατούσε μια λευκή γάτα στο γόνατά του και η γυναίκα του όρθια κοιτούσε τον ζωγράφο. «Το να ζωγραφίσω τις μπούκλες της Σίλια ήταν από τα πιο δύσκολα πράγματα σε αυτό το πορτρέτο», θυμάται ο Χόκνεϊ. Τώρα, 56 χρόνια μετά, ένα νέο πορτρέτο της Σίλια –αλλά και της εγγονής της- παρουσιάζονται στην έκθεση της Royal Academy of Arts.
H Σίλια, στο πορτρέτο της από τη νέα έκθεση του Χόκνεϊ
«Ο κύριος και η κυρία Κλαρκ και Πέρσι», έργο του 1970. Η Σίλια «επέστρεψε» τώρα με το νέο πορτρέτο της δια χειρός Χόκνεϊ
Ο ηλικίας 79 ετών Ντέιβιντ Χόκνεϊ θεωρεί πως τα πορτρέτα του αποτελούν μια δήλωση για την τέχνη. Λέει οργισμένος πως είναι απλά ανόητη η άποψη που κυριαρχεί στον χώρο της τέχνης ότι δεν μπορείς πλέον να ζωγραφίζεις πορτρέτα. «Δεν καταλαβαίνω γιατί; Οι άνθρωποι πάντα θα ενδιαφέρονται να βλέπουν πορτρέτα», λέει. Μπορεί με αυτή του τη δήλωση να μοιάζει υπερβολικά παραδοσιακός, ρομαντικός. Κι όμως, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ήταν ο πρώτος σημαντικός ζωγράφος που έκανε έκθεση με έργα που σχεδίασε αποκλειστικά στο ipad του και παρουσιάστηκαν στην Tate.
Μια φωτογραφία που δημοσίευσε ο χρήστης The London Art File (@londonartfile) στις
To καβαφικό σύμπαν του Χόκνεϊ
Κοσμοπολιτισμός, ομοφυλοφιλία, αποτύπωση μοναδική εσωτερικών τοπίων, η ζωή που μοιράζεται ή που την κοιτάς πίσω από την κουρτίνα… Η ποίηση του Κωνσταντίνου Καβάφη συνάντησε ή και επηρέασε πτυχές του δημιουργικού τρόπου του Χόκνεϊ από νωρίς. Είχε κλέψει ένα βιβλίο με μεταφρασμένα ποιήματά του (από τους Νίκο Στάγκο και Στίβεν Σπένσερ) από τη δημοτική βιβλιοθήκη του Μπράντφορντ και το είχε μελετήσει εξαντλητικά στα μετεφηβικά του χρόνια.
Ο βρετανός εικαστικός ταξίδεψε ήδη από το 1963 στην Αίγυπτο, πήγε στο Κάιρο, την Αλεξάνδρεια, το Λούξορ αναζητώντας τα ίχνη του ποιητή και την ατμόσφαιρα που τον διαμόρφωσε. Εψαξε στη συνέχεια το κλίμα της Αλεξάνδρειας εκείνης της εποχής στη Βηρυτό του 1966. Ετσι άρχισε να δημιουργεί χαλκογραφίες εμπνευσμένες από τα ποιήματα –κάποιες φέρουν και φράσεις του ποιητή. Δημιούργησε 20 όμως δημοσιεύθηκαν τελικά οι 13. Στα έργα αυτά θαυμάζει κανείς την λιτότητα αλλά και δύναμη των αδρών γραμμών, την ατμόσφαιρα που δημιουργεί με τα ελάχιστα δυνατά μέσα αυτός που στη συνέχεια έγινε ο βασιλιάς της ποπ αρτ και της εκσπερμάτωσης χρωμάτων στον καμβά.
«Ενα βράδυ» (1966)
«Πορτρέτο του Καβάφη II» από τον Ντέιβιντ Χόκνεϊ
Εχει ενδιαφέρον ότι όλα αυτά έγιναν λίγο πριν καταργηθεί ο νόμος για την ομοφυλοφιλία στη Μεγάλη Βρετανία το 1967, γεγονός που μαρτυρά και την βαθιά πολιτική και σχεδόν ακτιβιστική διάσταση του Ντέιβιντ Χόκνεϊ. Η διαδρομή που έκανε από τότε ως σήμερα είναι μεγάλη. Και όπως λένε κριτικοί και ιστορικοί της τέχνης, είναι σίγουρο ότι σύντομα θα μας εκπλήξει με κάτι νέο…
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
-
Σήμερα στην Ουκρανία δεν χρειάζεται να πάνε στις εκκλησίες. Ο Επιτάφιος είναι παντού
22 Απριλίου 2022, 06:34
