Θα αγοράζατε ποτέ ένα αυτοκίνητο με αυτόματο πιλότο του οποίου ο αλγόριθμος θα του υπαγόρευε να θυσιάσει τον επιβαίνοντα του οχήματος για να σώσει τη ζωή των πεζών; Το ερώτημα έχει μια ηθική διάσταση. Και πάντως θέτει ένα δίλημμα με το οποίο θα ερχόμαστε όλο και πιο συχνά αντιμέτωποι. Γιατί η αντίληψη του «μικρότερου κακού» βρίσκεται στη βάση της λειτουργίας του self driving car, το οποίο κινείται ακολουθώντας έναν πολύ συγκεκριμένο κώδικα.

Η «επιλογή» του αυτόματου πιλότου θα ήταν επομένως αναπόφευκτη εάν έβλεπε μπροστά του μια ομάδα πεζών που θα είχαν πεταχτεί ξαφνικά στον δρόμο: θα έστριβε το τιμόνι για να τους αποφύγει τραυματίζοντας σοβαρά ή ακόμη και θανάσιμα τον άνθρωπο που θα βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο. Εντάξει, αυτή την αντίδραση έχουν πολλές φορές και οι ίδιοι οι οδηγοί ακόμη κι όταν πρέπει να αποφύγουν ένα ζώο που πετάγεται ξαφνικά στον δρόμο. Αλλά σε αυτήν την περίπτωση η κίνηση είναι ενστικτώδης. Τι θα σκεφτόμασταν όμως εάν η κίνηση ήταν εγγεγραμμένη στον γενετικό κώδικα του αυτόματου πιλότου;

Μια απάντηση επιχείρησε να δώσει μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Φρανσουά Μπονεφόν της Toulouse School of Economics. Αλλά το αποτέλεσμα της έρευνας περιέπλεξε ακόμη περισσότερα τα πράγματα. Γιατί σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτός ο τύπος ατυχημάτων – όπου το αυτοκίνητο θα επιλέγει ποιον θα θυσιάσει – θα είναι αναπόφευκτα με την αύξηση της διάδοσης των αυτοκινήτων με αυτόματο πιλότο. «Αποτελεί μια πραγματική πρόκληση ο ορισμός των αλγορίθμων με βάση τους οποίους θα λειτουργούν τα αυτοκίνητα με αυτόματο πιλότο. Βρισκόμαστε ενώπιον ενός ηθικού προβλήματος» έγραψαν στη μελέτη τους. Και τι προτείνουν; «Οι παραγωγοί και οι αρχές θα πρέπει να προχωρήσουν σε ειδικά ψυχολογικά τεστ προκειμένου να καταλήξουν σε μια ηθική λύση για τα δυστυχήματα στα οποία εμπλέκονται τα αυτοκίνητα με αυτόματο πιλότο».

Οι ερευνητές πήραν συνεντεύξεις από εκατοντάδες άτομα παρουσιάζοντάς τους διάφορα σενάρια. Οι απαντήσεις άλλαζαν ανάλογα με τις συνθήκες: είναι αλλιώς να πρέπει να σώσεις έναν πεζό κι αλλιώς πολλούς μαζί. Αλλιώς να είσαι μόνος στο αυτοκίνητο κι αλλιώς να υπάρχουν και άλλοι επιβαίνοντες. Αλλιώς να σου τίθεται θεωρητικά το ερώτημα και αλλιώς να σου λένε ότι είσαι εσύ μέσα στο αυτοκίνητο.

Πρακτικά το ερώτημα τίθεται ως εξής: ποιος θα πήγαινε να αγοράσει ένα αυτοκίνητο ξέροντας ότι θα επέλεγε να τον σκοτώσει σε ένα τέτοιο τροχαίο; Από την άλλη πλευρά, όμως, αξίζει να συγκρατήσει κανείς την επισήμανση του επιθεώρησης ΜΙΤ Technology Review: «Εάν αγοράσουν λίγοι άνθρωποι αυτοκίνητα που είναι προγραμματισμένα να θυσιάζουν τους ιδιοκτήτες τους, τότε όλο και περισσότεροι θα κινδυνεύουν να πεθάνουν επειδή τα κανονικά αυτοκίνητα είναι πιο επικίνδυνα από εκείνα με αυτόματο πιλότο».

Ο καθένας ας αναλάβει τα ρίσκα του.

 

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News