Υπάρχει ο ανθρώπινος παράγοντας, αλλά και ο αμιγώς πολιτικός. Στη δημόσια σφαίρα, άλλωστε, οτιδήποτε είναι σε θέση να πυροδοτήσει εξελίξεις. Ο αιφνίδιος θάνατος του συντηρητικού δικαστή Αντονίν Σκαλία, σίγουρα, σηματοδοτεί τέτοιες στις ΗΠΑ. Ο 79χρονος δικαστής πέθανε το Σάββατο στον ύπνο του κατά τη διάρκεια ενός κυνηγετικού ταξιδιού του στο δυτικό Τέξας. Είδηση που επιβεβαίωσε ο πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, Τζον Ρόμπερτς.

Ο Σκαλία διορίστηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ το 1986 από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν και ήταν γνωστός για τις έντονα συντηρητικές απόψεις του και για το θεατρικό του ταλέντο στην αίθουσα του δικαστηρίου. Ο Μπαράκ Ομπάμα εξέφρασε, βεβαίως, τα συλλυπητήριά του για τον αδόκητο χαμό του Σκαλία, όμως, παρασκηνιακά αναμένεται να δώσει σκληρή μάχη για να κερδίσει την επικύρωση του υποψηφίου για την αντικατάσταση του, με τους Ρεπουμπλικανούς, ενδεχομένως, να καθυστερήσουν τη διαδικασία με την ελπίδα πως θα επικρατήσουν στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Είναι άκρως ενδεικτική η τοποθέτηση του ηγέτη της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας της αμερικανικής Γερουσίας, Μιτς Μακ Κόνελ. Με ανακοίνωση του δήλωσε πως η κενή θέση δεν πρέπει να καλυφθεί μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του επόμενου προέδρου των ΗΠΑ, τον Ιανουάριο του 2016, ώστε οι ψηφοφόροι να μπορούν να έχουν λόγο στην επιλογή.

Να σημειωθεί, πάντως ότι ο Μπαράκ Ομπάμα είναι σε θέση να αλλάξει τις ισορροπίες στο Ανώτατο Δικαστήριο, η σύνθεση του οποίου πλέον αποτελείται από τέσσερις συντηρητικούς και τέσσερις φιλελεύθερους δικαστές. Οι συντηρητικοί, από την μεριά τους, διαβλέπουν τον κίνδυνο να χάσουν το πάνω χέρι και σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Independent θα κάνουν το παν για να μπλοκάρουν την εκλογή νέου μέλους.

Γιατί, όμως, τόσος θόρυβος για την επίζηλη θέση που πλέον έχει παραμένει κενή; Μια περιληπτική ανάλυση του θεσμού του Ανώτατου Δικαστηρίου θα μας πείσει για το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ.

Τι είναι το Ανώτατο Δικαστήριο;

Εχει έδρα στην Ουάσιγκτον και σύμφωνα με το σύνταγμα της χώρας τού έχει ανατεθεί η δικαστική εξουσία των ΗΠΑ. Αναλαμβάνει τις υποθέσεις που επηρεάζουν το έθνος στο σύνολό του, ενώ με τις αποφάσεις του δημιουργεί προηγούμενο σε όλα τα κατώτερα δικαστήρια. Εχει τη δυνατότητα να χαρακτηρίσει μια πράξη ακόμη και ως παραβίαση του συντάγματος.

Ποιοι είναι οι δικαστές;

Οι θέσεις στο Ανώτατο Δικαστήριο είναι εννέα και μέχρι πρότινος η πλειοψηφία ανήκε στους Ρεπουμπλικανούς. Σύμφωνα με το σύνταγμα, το Κογκρέσο επικυρώνει τη συγκρότηση του Δικαστηρίου. Ωστόσο, υπάρχει συγκεκριμένο άρθρο στο σύνταγμα που δίνει στον εκάστοτε πρόεδρο της χώρας το δικαίωμα να προτείνει κάποιον δικαστή. Γι’ αυτό και ο Ομπάμα ενδέχεται να εκμεταλλευτεί αυτό το «παράθυρο». Ωστόσο, και πάλι το Κογκρέσο θα έχει τον τελευταίο λόγο.

Γιατί ο θάνατος του Σκαλία είναι τόσο σημαντικός;

Το σίγουρο είναι ότι ο θάνατος του Σκαλία άφησε ένα κενό. Αν τη θέση του πάρει κάποιος από την πτέρυγα των Δημοκρατικών, αυτομάτως θα αλλάξει το μομέντουμ και η αριθμητική αποτύπωση θα είναι 5-4 εις βάρος των Ρεπουμπλικανών. Τούτο σημαίνει ότι οι Δημοκρατικοί θα αυξήσουν την επιρροή τους στο Λευκό Οίκο. Η Βουλή των Αντιπροσώπων και η Γερουσία αυτή τη στιγμή ελέγχονται από τους Ρεπουμπλικανούς. Αν καταφέρουν να εμποδίσουν τον διορισμό ενός δικαστή από τον Ομπάμα, τότε το 2017 θα έχουν, δυνητικά, τον έλεγχο τριών σημαντικών θεσμών (Γερουσία, Βουλή των Αντιπροσώπων και Λευκό Οίκο). Με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα κερδίσουν στις προεδρικές εκλογές.

Μπορεί η Γερουσία να μπλοκάρει τον Ομπάμα;

Επ’ αυτού ο νόμος δεν είναι ξεκάθαρος. Ο Ράσελ Γουίλερ, δικαστικός πραγματογνώμονας του Ινστιτούτου Brookings τόνισε στην Washington Post πως και οι δύο πλευρές θα προσπαθήσουν να υπερασπιστούν αυτό που είναι πιο βολικό γι’ αυτές. Οι Ρεπουμπλιακοί που έχουν τον έλεγχο της Γερουσίας, θεωρητικά, έχουν τη δυνατότητα να αρνηθούν στον Μπαράκ Ομπάμα να διορίσει εκείνος τον αντικαταστάτη του Σκαλία. Ηδη, οι Κρουζ, Ρούμπιο και Τραμπ έχουν προτρέψει τον Μακ Κόνελ να πράξει τα δέοντα.  Ο αρχηγός της μειοψηφίας, Χάρι Ριντ, αλλά και η Χίλαρι Κλίντον τάσσονται, φυσικά, υπέρ του δικαιώματος του προέδρου. Αρα, μένει να διαφανεί ποιος θα επικρατήσει.

 

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News