Η Λίβερπουλ υποδέχθηκε το Σάββατο τη Σάντερλαντ, στο «Ανφιλντ», και οι οργανωμένοι οπαδοί της είχαν ετοιμάσει μια κίνηση διαμαρτυρίας για τα πανάκριβα εισιτήρια, τα οποία συντόμως θα γίνουν ακόμη ακριβότερα: στο 77ο λεπτό του αγώνα αποχώρησαν από το γήπεδο, αφήνοντας την εξέδρα τους κενή. Γιατί στο 77′; Επειδή 77 θα είναι και οι στερλίνες που θα κοστίζει κάθε εισιτήριο την επόμενη αγωνιστική περίοδο (2016-2017). Από 59 στερλίνες σήμερα. Σε ευρώ, οι τιμές θα σκαρφαλώσουν από τα 76 στα 100. Οταν 52 ευρώ είναι το μεροκάματο του ανειδίκευτου εργάτη στη Βρετανία (με βάση τη συλλογική σύμβαση του 2011). Δυο μεροκάματα για να δεις 90 λεπτά μπάλα -καλή μπάλα, δεν λέω- είναι πολλά.

Στην ανακοίνωσή τους αναφέρουν: «Η τιμολογιακή πολιτική (της Διοίκησης) είναι εξαιρετικά απογοητευτική. Η Λίβερπουλ δεν επιλέγει μια πιο δίκαιη προσέγγιση για τις τιμές των εισιτηρίων. Πιστεύουμε πως είναι σωστό και δίκαιο να μειώσει τις τιμές, προκειμένου να έχει την υποστήριξή μας και αυτή την υπέροχη ατμόσφαιρα στο Ανφιλντ».

Για τον θεατή, η Premier League είναι, πράγματι, το ακριβότερο πρωτάθλημα της Ευρώπης. Το θέαμα αξίζει τα λεφτά του, όμως το ζήτημα έχει αρχίσει να γίνεται «ταξικό». Με τις αλλεπάλληλες ανατιμήσεις των τελευταίων ετών, το γήπεδο έγινε απαγορευτικό για σημαντική μερίδα των άγγλων φιλάθλων. Σύμφωνα με έρευνα του BBC, οι οικονομικά ασθενέστεροι -οι οποίοι μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν είχαν λείψει από εντός έδρας αγώνα της ομάδας τους- σήμερα διαλέγουν ποια παιχνίδια θα παρακολουθήσουν. Εναν αγώνα το μήνα, το πολύ. Τόσο αντέχουν να πληρώσουν. Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα. Ας μην ξεχνάμε τη δήλωση του ιταλού προπονητή Αρίγκο Σάκι «το ποδόσφαιρο είναι το όπιο του λαού» (παραφράζοντας τη σχετική ρήση του Καρλ Μαρξ για την θρησκεία).

Διαρκείας σαν κατώτατος μισθός

Στο πιο φθηνό γήπεδο της Κατηγορίας, σύμφωνα με την έρευνα, η δαπάνη για να δει κάποιος ένα ματς από κοντά (εισιτήριο, το πρόγραμμα του αγώνα και ένα ζεστό ρόφημα από το κυλικείο), ανέρχεται σε 45 ευρώ το άτομο. Ασε που, κανείς δεν πηγαίνει μόνος του… Χωρίς τον γιο του, τον αδερφό ή τον κολλητό του. Το κόστος για τις φθηνότερες κάρτες διαρκείας -στα 610 ευρώ- παρουσιάζει αύξηση 8,7% από το 2012. Και αναφερόμαστε στις τιμές που ισχύουν για τις μικρομεσαίες αγγλικές ομάδες. Για τους οπαδούς των top συλλόγων, όπως η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Αρσεναλ και η Λίβερπουλ, τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Το φθηνότερο μπλοκ διαρκείας στο «Εμιρεϊτς» (η Αρσεναλ έχει την πιο ακριβή τιμολογιακή πολιτική) κοστίζει 1.380 ευρώ. Ογδόντα ευρώ παραπάνω από τον κατώτατο μισθό. Την ώρα που μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει όλα τα εντός έδρας παιχνίδια της Μπάγερν Μονάχου με μια κάρτα αξίας 142 ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας του BBC, στο «Εμιρεϊτς» θα συναντήσει κανείς και το ακριβότερο (απλό) εισιτήριο στο αγγλικό πρωτάθλημα, με κόστος 97 στερλίνες (δηλαδή, 132 ευρώ). Το φθηνότερο διαρκείας στην Αγγλία το διαθέτει η Στόουκ Σίτι, προς 400 ευρώ. Σχεδόν τρεις φορές ακριβότερο από το αντίστοιχο της… μόνιμης πρωταθλήτριας Γερμανίας, Μπάγερν.

Εξοργιστικές αυξήσεις

Η μέση τιμή των φτηνότερων εισιτηρίων στο Νησί έχει αυξηθεί κατά 13% από το 2011, ενώ το κόστος ζωής -στο ίδιο χρονικό διάστημα- έχει ανέβει κατά 6,8%. Οι ανατιμήσεις στα εισιτήρια ποδοσφαιρικών αγώνων «τρέχουν» με 4,4% ετησίως, ενώ ο πληθωρισμός ήταν μόλις 1,2% τον χρόνο – και από το 2015 η χώρα βιώνει στασιμοπληθωρισμό. Ο μέσος όρος του φθηνότερου εισιτηρίου, ανά έδρα, ξεπέρασε για πρώτη φορά τις 30 στερλίνες (40,80 ευρώ), καθώς 11 από τα 20 κλαμπ της Premier League ανατίμησαν φέτος τη χαμηλότερη κατηγορία εισιτηρίων. Κάποιες από τις αυξήσεις τιμών ήταν εξοργιστικές. Για παράδειγμα, όταν η Μπάρνλεϊ ανέβηκε από την Championship (τη Β’ Κατηγορία της Αγγλίας), ανέβασε τις τιμές των φθηνών διαρκείας της κατά… 47% σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν.

Και δεν είναι μόνο τα εισιτήρια «τσουχτερά». Το μέσο κόστος για να αγοράσει κανείς τη φανέλα της ομάδας του (σε μέγεθος ενηλίκου) στην Premier League είναι 49,68 λίρες (67,60 ευρώ). Η ακριβότερη φανέλα είναι αυτή της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, προς 60 λίρες (81,60 ευρώ) – αν και την πιο ακριβή στην Ευρώπη τη διαθέτει η Μπαρτσελόνα, στα 122 ευρώ. Οσο για την ακριβότερη κούπα τσάι στο ημίχρονο των αγώνων, θα τη βρει κανείς στο «Ανφιλντ», στις 2,50 λίρες (3,40 ευρώ).

Φθηνή μπάλα στη Γερμανία

Σύμφωνα με έρευνα του Guardian για την προηγούμενη σεζόν, το πιο φθηνό εισιτήριο στην Αγγλία κοστίζει 33,76 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο στην Primera Division (Ισπανία) κυμαίνεται στα 29,45 ευρώ, στη Serie A (Ιταλία) στα 16,88 ευρώ, και στην Bundesliga (Γερμανία) στα 12,32 ευρώ. Στα εισιτήρια διαρκείας, οι διαφορές είναι ακόμα πιο εμφανείς, αφού το κόστος του φθηνότερου εισιτηρίου στην Αγγλία είναι διπλάσιο και τριπλάσιο από το αντίστοιχο στα τρία ανταγωνιστικά πρωταθλήματα.

Την πιο φθηνή μπάλα, λοιπόν, τη βλέπει κανείς στη Γερμανία, στα γήπεδα της οποίας καταγράφεται πληρότητα 94%. Ο μέσος όρος των τιμών στην Bundesliga ανέρχεται στα 23 ευρώ, ενώ συχνές είναι και οι προσφορές. Με αποτέλεσμα, να μπορείς να παρακολουθήσεις αγώνες των μεγάλων του πρωταθλήματος (Μπάγερν Μονάχου, Μπορούσια Ντόρτμουντ, Σάλκε και Λεβερκούζεν) με 15 ευρώ.

Ανάλογες είναι οι τιμές των καρτών διαρκείας. Ο οπαδός της Ντόρτμουντ μπορεί να δει από κοντά όλους τους εντός έδρας αγώνες της ομάδας του με τιμές που ξεκινούν από τα 110 ευρώ, της Μπάγερν με 142 ευρώ και της Σάλκε με 148 ευρώ. Σε υπερσύγχρονα γήπεδα με όλες τις ανέσεις. «Τα εισιτήρια είναι τόσο φτηνά, επειδή θέλουμε τις πόρτες του ποδοσφαίρου ανοιχτές σε όλες τις κοινωνικές ομάδες. Το ποδόσφαιρο αποτελεί μέρος της ζωής των ανθρώπων, και οι οπαδοί είναι ό,τι σημαντικότερο διαθέτει μία ομάδα», είχε δηλώσει πρόσφατα ο εμπορικός διευθυντής της Ντόρτμουντ, Κάρστεν Κράμερ.

Ιδιαίτερα «αλμυρό» το clasico

Στην Ισπανία, παρά την οικονομική κρίση, οι τιμές των εισιτηρίων δεν έχουν πέσει. Το φτηνότερο κοστίζει 30 ευρώ και το ακριβότερο 150, με τον μέσο όρο να ανέρχεται στα 53 ευρώ. Για να παρακολουθήσει κάποιος το παραδοσιακό clasico (Ρεάλ Μαδρίτης – Μπαρτσελόνα), πρέπει να πληρώσει από 70 έως 340 ευρώ. Στα υπόλοιπα εντός έδρας ματς της Μπαρτσελόνα με δυνατούς αντιπάλους πλην της Ρεάλ Μαδρίτης, οι τιμές ξεκινούν από τα 55 ευρώ, όμως σε παιχνίδια με ομάδες χαμηλότερης δυναμικότητας, οι καταλανοί ρίχνουν τις τιμές έως και στα 15 ευρώ. Πάντως, στην Primera Division οι σύλλογοι έχουν φιλικές τιμές για τους μόνιμους πελάτες τους. Στο «Καμπ Νου» μπορεί κάποιος να αγοράσει διαρκείας με 140 ευρώ, ενώ στο «Μπερναμπέου» με 225 ευρώ. Ο μέσος όρος των τιμών των (φτηνότερων) διαρκείας στην Ισπανία ανέρχεται στα 228 ευρώ.

Στην Ιταλία, τα εισιτήρια κοστίζουν 45 ευρώ, κατά μέσο όρο, αν και η πληρότητα των γηπέδων μόλις που ξεπερνά το 50%, και οι υπηρεσίες που παρέχονται στους θεατές είναι πολύ κατώτερες. Σε ό,τι αφορά τις κάρτες διαρκείας, η φθηνότερη για τα ματς της Γιουβέντους είναι στα 440 ευρώ. Τα μεμονωμένα εισιτήρια πωλούνται προς 30-40 ευρώ, τα φτηνότερα, αλλά τα ακριβότερα διατίθενται σε τιμές από 60 ευρώ και πάνω. Εδώ, τη μεγάλη διαφορά την κάνει η συγκεκριμένη θέση που θα επιλέξει ο θεατής. Στο γήπεδο της Μίλαν (για τα παιχνίδια με δυνατούς αντιπάλους), το φτηνότερο εισιτήριο κοστίζει 26 ευρώ, αλλά στο τρίτο διάζωμα. Για όλες τις άλλες εξέδρες, οι τιμές είναι από 50 ευρώ.

Στην Ελλάδα, δυστυχώς, ακολουθήσαμε την ακριβώς αντίθετη πορεία. Οι παράγοντες των ΠΑΕ ανέχθηκαν την έξαρση της βίας -αν δεν τη χειροκρότησαν κιόλας- η οποία, σταδιακά, έδιωξε από τα γήπεδα τους φιλήσυχους φιλάθλους επιπέδου

Γιατί στην Αγγλία η μπάλα είναι τόσο ακριβότερη, σε σχέση με τα άλλα μεγάλα πρωταθλήματα της Ευρώπης; Για δυο λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με την επιχείρηση πάταξης της βίας, εδώ και τρεις δεκαετίες. Ανάμεσα στα άλλα μέτρα που έλαβαν, οι Αγγλοι αποφάσισαν να αντικαταστήσουν το κοινό των γηπέδων τους με ένα άλλο, υψηλότερου επιπέδου. Ο μοναδικός τρόπος για να εκδιώξουν τους ταραξίες -οι οποίοι κατά τεκμήριο ανήκαν στη φτωχή εργατική τάξη- ήταν να καταστήσουν τις τιμές των εισιτηρίων δυσβάσταχτες γι αυτούς. Πράγματι, οι οικονομικά ασθενέστεροι «αραίωναν», χρόνο με τον χρόνο, και όσο αυτοί έφευγαν από τις εξέδρες, τόσο τις γέμιζαν οι μεγαλύτερης οικονομικής δύναμης και ανώτερου μορφωτικού επιπέδου οικογενειάρχες.

Ελλάδα, φθήνια και βία

Στην Ελλάδα, δυστυχώς, ακολουθήσαμε την ακριβώς αντίθετη πορεία. Οι παράγοντες των ΠΑΕ ανέχθηκαν την έξαρση της βίας -αν δεν τη χειροκρότησαν κιόλας- η οποία, σταδιακά, έδιωξε από τα γήπεδα τους φιλήσυχους φιλάθλους επιπέδου. Κι απέμειναν οι οπαδοί που ψάχνονται για φασαρίες, στους οποίους προστέθηκαν τα πιο ακραία -έως κακοποιά- στοιχεία. Για να μην αδειάσουν οι εξέδρες εντελώς, οι διοικήσεις των συλλόγων θεώρησαν οτι έπρεπε να τους κάνουν τα κέφια περισσότερο από πριν. Για να μην τους χάσουν από πελάτες, έριξαν τις τιμές των εισιτηρίων. Τα μειωμένα έσοδα περιόρισαν ακόμη περισσότερο τις επενδύσεις των κλαμπ, σε παίκτες αξίας και εγκαταστάσεις (γήπεδα). Με σπάνιες εξαιρέσεις. Κι όσο το ποδοσφαιρικό προϊόν απαξιωνόταν -σε θέαμα και ανέσεις- τόσο έπεφτε το επίπεδο των θεατών. Φαύλος κύκλος.

Ο δεύτερος λόγος -για να επιστρέψουμε στην Αγγλία- είναι η απόσβεση που θέλουν να κάνουν οι σύλλογοι, στα ιλιγγιώδη ποσά που δαπάνησαν για να ανακαινίσουν τα παμπάλαια γήπεδά τους ή για να κατασκευάσουν καινούργια. Παράλληλα, το προϊόν του αγγλικού ποδοσφαίρου αναβαθμίστηκε, το ίδιο και οι παρεχόμενες προς τους θεατές ανέσεις, ενώ η μεγάλη ζήτηση που καταγράφεται, επιτρέπει στα κλαμπ να κοστολογούν ακριβότερα τα εισιτήριά τους, χωρίς τον φόβο οτι θα μειωθεί η πελατεία τους.

Τα κινήματα της εξέδρας

Βεβαίως, αυτή η τακτική προκάλεσε -και εξακολουθεί να προκαλεί- μεγάλες αντιδράσεις, που εντάθηκαν τα τελευταία χρόνια με πλακάτ στα γήπεδα, πορείες και κινήματα οπαδών. «Το ποδόσφαιρο μετατρέπεται σε σπορ των πλουσίων». «Η ατμόσφαιρα στο γήπεδο κινδυνεύει να πεθάνει», είναι μερικά από τα συνθήματα των κινημάτων αυτών. Το ίδιο πιστεύουν και οι ποδοσφαιριστές. Κάποτε, οι παίκτες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ διαμαρτυρήθηκαν οτι, πλέον, το «Ολντ Τράφορντ» θυμίζει θέατρο και όχι γήπεδο, καθώς οι φασαριόζοι θεατές αντικαταστάθηκαν από τουρίστες και γραβατωμένους που, αντί να φωνάζουν και να τραγουδούν για την ομάδα, τρώνε πατατάκια και χειροκροτούν, λες και παρακολουθούν αγώνα τένις.

Ακόμη και οι οπαδοί της Μπάγερν, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τα ακριβά εισιτήρια στο «Εμιρεϊτς», στον αγώνα του Τσάμπιονς Λιγκ με την Αρσεναλ, προσήλθαν στο γήπεδο με ολιγόλεπτη καθυστέρηση, καταχειροκροτούμενοι από τους φίλους των «Κανονιέρηδων».

Χάνοντας μια γενιά οπαδών

Το ποδόσφαιρο αλλάζει, όχι μόνο στο γήπεδο αλλά και στην εξέδρα. Σύμφωνα με τον Guardian, αρχίζει να εκλείπει το πάθος, ο ενθουσιασμός και η πίστη των οπαδών στην ομάδα τους, που είναι στοιχείο ζωτικής σημασίας για το παιχνίδι – ένα κρίσιμο συστατικό του θεάματος, για το οποίο, άλλωστε, τα ΜΜΕ πληρώνουν αδρά. Αρα, η συμβολή των οπαδών στο παιχνίδι θα πρέπει να αξιολογείται και να ανταμείβεται. Φαίνεται, όμως, πως οι αγγλικοί σύλλογοι δεν το βλέπουν έτσι. Και ο κίνδυνος να χαθεί για πάντα μια ολόκληρη γενιά οπαδών -οι σημερινοί νέοι που δεν έχουν τα χρήματα για το εισιτήριό τους- απειλεί την ψυχή του παιχνιδιού.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News