Ποιο από τα δύο σας αρέσει περισσότερο; Ποιο είναι πιο έξυπνο; Πιο χαρούμενο, πιο ελκυστικό; Κάνοντας αυτές τις κλασικές και εν πολλοίς τετριμμένες ερωτήσεις σχετικά με τα Fribbles, τα μενεξελί σχήματα που βλέπετε παρακάτω, ο ψυχολόγος Ντάνιελ Κασασάντο έκανε το 2009 ένα ενδιαφέρον πείραμα ακολουθώντας τη μεθοδολογία των τεστ Ρόρσχαχ. Κανονικά αυτές οι παράδοξες ερωτήσεις για δύο αλλόκοτα σχήματα δεν θα έπρεπε να δώσουν κάποια καθοριστικά στοιχεία. Κι όμως, το έκαναν. Το γιατί είναι αρκετά ενδιαφέρον: τα 40 από τα 286 άτομα που συμμετείχαν στο πείραμα ήταν αριστερόχειρες. Και όταν είδαν τα Fribbles, η πλειονότητά τους προτίμησε το σχήμα που βρισκόταν στην αριστερή πλευρά της σελίδας (εκείνο με τη στρογγυλή απόληξη). «Οι δεξιόχειρες θεωρούν ασυναίσθητα καλό το δεξιό, ενώ οι αριστερόχειρες το αριστερό» επισημαίνει ο Κασασάντο στον Μπράιαν Ρέσνικ και την Vox.

Η καταπληκτική ανακάλυψη του ψυχολόγου, είναι πως σε ένα άλλο πείραμα του οποίου τα αποτελέσματα δημοσίευσε πρόσφατα, οι αριστερόχειρες έδωσαν 15% περισσότερους ψήφους στους επινοημένους υποψηφίους ενός υποθετικού πολιτικού σχηματισμού, τα ονόματα των οποίων είχαν τυπωθεί στην αριστερή πλευρά του ψηφοδελτίου, απ΄ ό,τι στους υποψηφίους της δεξιάς πλευράς! Οπως υπογραμμίζει ο Κασασάντο, δεν περίμενε να δει τόσο μεγάλη διαφορά όσον αφορά ζητήματα και μεγέθη του υπαρκτού κόσμου, σαν τις κομματικές προτιμήσεις. Οπως όμως διευκρινίζει, θεωρεί πως η τάση αυτή στις εκλογές μπορεί δυνητικά να επηρεάσει μόνο τους απληροφόρητους και τους αναποφάσιστους του εκλογικού σώματος.

Γιατί όμως ο ρόλος που παίζουν τα χέρια στη ζωή μας θα μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τον κόσμο; Την απάντηση τη δίνει η λεγόμενη σωματοποιημένη αντίληψη. Πρόκειται για μια θεωρία που διατείνεται πως οι σκέψεις μας είναι προσομοιώσεις των πράξεών μας. Ιδού τι σημαίνει αυτό πρακτικά: όταν κάποιος κλείνει τα μάτια και φαντάζεται πως πετά με δύναμη μια μπάλα του μπέιζμπολ, το ίδιο μέρος του εγκεφάλου αντιδρά σαν πραγματικά να πετά μία μπάλα. Ο Μπέντζαμιν Μπέργκεν, ένας επιστήμονας από το Πανεπιστήμιο UC στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια, που ερευνά τα ζητήματα της αντίληψης, στο βιβλίο του «Πιο φωναχτά από τις λέξεις: Η νέα επιστήμη για το πώς το μυαλό δημιουργεί τις σημασίες» (Louder Than Words: The New Science of How the Mind Makes Meaning) παραθέτει μερικά σημαντικά παραδείγματα: σκεφτείτε προς ποια κατεύθυνση στρέφετε το πόμολο της εξώπορτας. Ισως να κάνετε μια απεικονιστική προσομοίωση πως φαίνεται το χέρι σας, αν όμως είστε σαν τα περισσότερα άτομα, θα κάνετε κάτι περισσότερο από αυτό. Είστε ικανοί να νιώσετε εικονικά πώς είναι να κουνήσετε το χέρι σας με τον κατάλληλο τρόπο – να αδράξετε το πόμολο (με αρκετή δύναμη ώστε να δημιουργήσετε την ενέργεια που απαιτείτε για να το γυρίσετε μαζί με το χέρι σας) και να στρέψετε την παλάμη περί τον καρπό σας. Ή, αν είστε σκιέρ, μπορείτε να φανταστείτε όχι μόνο πως είναι να κάνετε μια γρήγορη κάθοδο, αλλά επίσης πώς θα ήταν να ρίχνετε το βάρος σας πότε εμπρός και πότε πίσω για να επιταχύνετε (ή πότε δεξιά και πότε αριστερά για να ξεπεράσετε κάποιο εμπόδιο).

Αφού λοιπόν οι σκέψεις φωλιάζουν στο σώμα μας, μπορεί άραγε κι εκείνο με τη σειρά του να διαμορφώνει τις σκέψεις μας; «Αν οι σκέψεις μας σωματοποιούνται με αυτό τον τρόπο», υπέθετε ο Κασασάντο στην έρευνά του τού 2009, «τότε τα άτομα με διαφορετικούς σωματότυπους θα πρέπει να σκέφτονται διαφορετικά». Αν το σώμα μας προτιμά την αριστερή πλευρά του κόσμου, το ίδιο θα κάνουν και οι σκέψεις μας. Κι όμως, τις περισσότερες φορές δεν έχουμε συνείδηση της προδιάθεσης των χεριών μας. Ιδού ένα ακόμη (εξαιρετικά αλλόκοτο) πείραμα που έκανε ο Κασασάντο. Στα άτομα που συμμετείχαν σε αυτό κάποιος αφηγήθηκε μια ιστορία για ένα «καλό» και ένα «κακό» ζώο και ύστερα τους ζητήθηκε να σχεδιάσουν αυτά τα ζώα. Οι οδηγίες που τους δόθηκαν υπονοούσαν πως μόλις γυρίσουν τη σελίδα θα συναντήσουν ένα καρτούν που ετοιμάζεται να επισκεφθεί το ζωολογικό κήπο. Τους δηλώθηκε πως το καρτούν αυτό αγαπά τις ζέβρες και πιστεύει πως είναι καλές, αλλά αντιπαθεί τα πάντα και θεωρεί πως είναι κακά. Αυτό που έπρεπε να κάνουν ήταν να ζωγραφίσουν τη ζέβρα στο κουτάκι που γι΄αυτούς συμμβόλιζε το καλό και το πάντα στο κουτάκι που γι΄ αυτούς συμβόλιζε το κακό. Οι αριστερόχειρες στην συντριπτική τους πλειοψηφία ζωγράφισαν τη ζέβρα στο κουτάκι που υπήρχε στο αριστερό μέρος της σελίδας, ενώ οι δεξιόχειρες σ΄ εκείνο που υπήρχε στο δεξιό της μέρος. Επρόκειτο για μια ξεκάθαρη διαφορά, η οποία βέβαια δεν επαναλήφθηκε όταν τους ζητήθηκε να ζωγραφίσουν τα ζώα το ένα κάτω απ΄ το άλλο.

Σε μία ακόμη προσομοίωση του πειράματος, ο Κασασάντο ζήτησε από τα άτομα που συμμετείχαν να εικάσουν τι προσπαθούσε να εξακριβώσει ο επιστήμονας. Και επισημαίνει πως «σε ποσοστό 99% οι συμμετέχοντες δεν είχαν την παραμικρή ιδέα για το σκοπό του πειράματος», κάτι που επιβεβαιώνει ότι δεν είχαν επίγνωση πως το σώμα τους υπαγορεύει τη συμπεριφορά τους. Αν, πάντως, υπογραμμίζει ο Μπράιαν Ρέσνικ στην Vox, ανησυχείτε μήπως οι αριστερόχειρες δεν μπορέσουν να συνεννοηθούν ποτέ με τους δεξιόχειρες, μην άγχεστε. Το κάθε άτομο έχει επίσης προτιμήσεις που αφορούν παραμέτρους του χώρου και οι οποίες υπερβαίνουν και επισκιάζουν τη χρήση των χεριών. Οι περισσότεροι προτιμούν το «πάνω» από το «κάτω» και το «πρώτο» υπερέχει σαφώς του «τελευταίου». Κάτι που ίσως να εξηγεί γιατί ο Τζόρτζ Γ. Μπους κέρδισε τις κρίσιμες εκλογές του 2000 στη Φλόριντα: μα, φυσικά γιατί το όνομά του αναγραφόταν πάνω πάνω στη λίστα των υποψηφίων!

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News