…λέγεται το καταπληκτικό βιβλίο του καθηγητή Μιχάλη Ψαλιδόπουλου (Μεταμεσονύκτιες εκδόσεις, Αθήνα 2013, σελ. 327) που αναφέρεται στις εμπειρίες των αμερικανικών αποστολών στη χώρα μας από το 1947 ως το 1954 (Για το βιβλίο αυτό θα χρειασθεί να επανέλθουμε στο protagon).Οι επιτηρητές και η απόγνωσή τους μου ήρθαν στο μυαλό όταν ένας ομότεχνος του συγγραφέα, συνάδελφός του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Βασίλης Ράπανος, εξερράγη χθες κατά τη διάρκεια κοινής εκδήλωσης του ιδρύματος Κόνραντ Αντενάουερ (σ.σ. πρόκειται για το ίδρυμα του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος της Α. Μέρκελ) και του ΙΟΒΕ με ομιλητή, μεταξύ των άλλων, τον πολύ Ντάνιελ Γκρος, γνωστό ερευνητή του Ceps και σύμβουλο της γερμανικής κυβέρνησης, των επιτηρητών που λέγαμε.

Παρεμβαίνοντας ο κ. Γκρος αναρωτήθηκε γιατί οι ελληνικές τράπεζες δεν διαγράφουν όλα τα δάνεια των επιχειρήσεων που παράγουν με εμπορεύσιμα αγαθά και εμφανίζονται χρεωμένες, καθώς έτσι εμποδίζουν νέες επιχειρήσεις να δανεισθούν. Κι αμέσως μετά επισήμανε ότι θα ήταν όλο πιο εύκολα αν οι ελληνικές τράπεζες είχαν πουληθεί σε ευρωπαϊκές, στην αρχή της κρίσης. «Έπρεπε να έχουν πουληθεί», επέμεινε, «για ένα ευρώ». Σε αυτό το σημείο εξερράγη ο Ράπανος ρωτώντας μεγαλοφώνως «Σε ποιον;» και ο πρώην σύμβουλος του πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου, Γκίκας Χαρδούβελλης, ομιλητής στην ίδια εκδήλωση, προσέθεσε ότι «η Eurobank που πούλησε μία τράπεζα στην Πολωνία την οποία ήθελαν όλοι -έκανε το σωστό, δηλαδή- βρέθηκε σε δύσκολη θέση…».

Μάταια το κοινό και συνομιλητές του κ. Γκρος στο πάνελ προσπαθούσαν να τον πείσουν ότι δεν υπήρχαν αγοραστές για τις τράπεζες, παρά μόνο για δραστηριότητες εκτός της χώρας. Εκείνος επέμενε στην πάγια, κλασική θέση: «όταν χρωστάς πληρώνεις, πληρώνεις ακόμα και για να σε αγοράσουν».

Άνθρωποι όπως ο Ράπανος ή ο Χαρδούβελλης, που έχουν βρεθεί σε θέσεις ευθύνης κρατώντας όρθιο ένα τραπεζικό σύστημα-ζόμπι, εύρισκαν όλα αυτά εξόχως θεωρητικά και μικρή σχέση έχοντα με την ελληνική πραγματικότητα, καθώς ο Γκρος επέμενε να συγκρίνει την Ελλάδα με τις χώρες της Βαλτικής που «γρήγορα και απότομα» προσαρμόσθηκαν, αλλά ο γερμανός οικονομολόγος επέμεινε παρατηρώντας ότι χωρίς τη βελτίωση της ποιότητας διακυβέρνησης και την αύξηση των εξαγωγών, που προϋποθέτει τον «θάνατο» των επιχειρήσεων που είναι μικρές και δεν παράγουν εμπορεύσιμα αγαθά – η χώρα δεν θα συνέλθει.

Όμως όλη αυτή η αντιπαράθεση ξεκίνησε από τη θέση του γερμανού οικονομολόγου ότι η έλλειψη ρευστότητας είναι μεν σημαντική, αλλά δεν εξηγεί το γιατί δεν γίνονται επενδύσεις στη χώρα και γιατί δεν αυξάνονται γρηγορότερα οι εξαγωγές. Με τον τρόπο αυτό ο κ. Γκρος επιμένει στο λάθος της ΕΚΤ, στην αρχή της ελληνικής κρίσης, να υποτιμήσει την πιστωτική ασφυξία. Το πρόβλημα, κατά τη γνώμη του, είναι το πολύ χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης που πάντα «ευθύνεται» για τις επενδύσεις σε μία χώρα. Το μήνυμά του ήταν σαφές: «Μην περιμένετε επενδύσεις από το εξωτερικό όταν εσείς βγάζετε τα χρήματά σας έξω». Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα αντιπαράθεση δύο πλευρών, που βρήκαν λίγα κοινά σημεία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News