Ο Γκάντι της εποχής μας
Ο Μαντίμπα («πατέρας του έθνους»), ο μεγαλύτερος πολιτικός ηγέτης στον κόσμο μέχρι σήμερα, δεν βρίσκεται, πια, εν ζωή. Ο Νέλσον Μαντέλα πέθανε, αλλά το όραμά του για έναν καλύτερο κόσμο δεν μπορεί να ξεψυχήσει…
Ο Νέλσον Μαντέλα (Nelson Rolihlahla Mandela) γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1918 στο Τράνσκεϊ της Νότιας Αφρικής. Όταν ήρθε στον κόσμο, ο πατέρας του άρχισε να τον αποκαλεί με το όνομα «Ρολιλάλα», το οποίο σημαίνει «αυτός που τραβά το κλαδί ενός δέντρου». Στην τοπική διάλεκτο της επαρχίας Τράνσκεϊ, όμως, «Ρολιλάλα» σημαίνει «ταραχοποιός». Πιθανώς, ο πατέρας του, μόλις αντίκρισε τον γιο του, να ανέγνωσε στα μάτια του το προδιαγεγραμμένο πεπρωμένο του.
Ο Μαντέλα διαθέτει βιογραφικό για να γεμίσουν πολλά βιβλία ανά τον κόσμο – έτσι κι αλλιώς έχουν γραφεί, ήδη, πολλοί τόμοι. Ως δικηγόρος στο Γιοχάνεσμπουργκ έγινε μέλος του ANC (African National Congress), το 1944. Πήγε στο Γιοχάνεσμπουργκ επειδή οι γονείς του ήθελαν να τον παντρέψουν, χωρίς τη θέλησή του. Ουσιαστικά, παντρεύτηκε τους αγώνες και επί 20 χρόνια τέθηκε επικεφαλής στη μεγάλη εκστρατεία κατά της ρατσιστικής πολιτικής της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής και έγινε ο πρώτος μαύρος, δημοκρατικά εκλεγμένος, πρόεδρός της. Ως επικεφαλής του κινήματος κατά του Απαρτχάιντ φυλακίστηκε επί 27 χρόνια, από το καθεστώς των λευκών. Τελικά, αποφυλακίστηκε τον Φεβρουάριο του 1990, αφού ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ αναγνώρισε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και ανέστειλε τις εκτελέσεις. Ο Νέλσον τότε παρότρυνε τις ξένες δυνάμεις να μην ελαττώσουν την πίεση που ασκούσαν στη νοτιοαφρικανική κυβέρνηση για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Οι αγώνες φέρνουν αποτελέσματα και έτσι, σε συνδυασμό με την απελευθέρωσή του, σημαδεύτηκε η απαρχή θεμελιακών αλλαγών στο αφρικανικό κράτος, οι οποίες οδήγησαν στην πτώση του ρατσιστικού καθεστώτος. Το 1994 έγινε ο πρώτος πρόεδρος του αφρικάνικου λαού και κατέκτησε το Νόμπελ Ειρήνης – το οποίο μοιράστηκε με τον Φρεντερίκ Ντε Κλερκ.
Η ζωή του πολλές φορές άγγιξε το τραγικό – και όχι «μόνο» λόγω φυλακής. Έχασε τον ένα γιο του από AIDS το 2005 και τον άλλο σε τροχαίο ατύχημα, το 1969. Το 2010 έχασε σε τροχαίο και τη δισέγγονή του. Παρά τα όσα είχε περάσει, όμως, στον ταραχώδη βίο του, δεν έχασε ποτέ το χαμόγελό του και τη γλύκα στα μάτια του, που είχαν δει τόσα πολλά. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ήταν ένας ασπρομάλλης γεράκος, με πάρα πολλά προβλήματα υγείας και αντίστοιχες νοσηλείες σε νοσοκομεία. Κάθε φορά που έβγαινε ένα ιατρικό ανακοινωθέν, που είχε το όνομά του μέσα, οι καρδιές και τα στομάχια ανά τον πλανήτη Γη σφιγγόταν. Το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν, σε κρίσιμη κατάσταση, σε νοσοκομείο της Pretoria. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, ο Μαντέλα έπασχε από μόλυνση των πνευμόνων, ενώ η νεφρική και η ηπατική του λειτουργία είχαν μειωθεί στο μισό.
Η ιατρική ανακοίνωση, όμως, δεν έχει καμία ιδιαίτερη σημασία. Δεν έχει σημασία το πώς, αλλά το ότι πέθανε ένας πραγματικά αγαπητός ηγέτης κράτους, σε ολόκληρο τον κόσμο. Αγαπητός όχι μόνο να τους ανένδοτους αγώνες που έδωσε, αλλά και για τη μεγαλοψυχία του, για τη συγχώρεση που επέδειξε στους εχθρούς του, στους πολέμιούς του. Οι αξίες του, αδιαπραγμάτευτες: δημοκρατία, αγώνας ενάντια στον ρατσισμό, δικαιοσύνη, αλλά και τόσες άλλες, οι οποίες συμπυκνώνονται σε μια ανυπέρβλητη λέξη, κατά τον ίδιο, μια λέξη που επαναλάμβανε πολλές φορές: Σεβασμός. Σεβασμός για όλους, ανεξαιρέτως, για άνδρες και γυναίκες, για τους ανθρώπους σε όλη τη Γη, ό,τι χρώμα κι αν έχουν. Σεβασμός για όλους και να ζουν εν ειρήνη.
Ίσως γι’ αυτό θύμιζε έντονα τον Γκάντι, αν και ο Νέλσον είχε το προσωνύμιο, ανάμεσα στα υπόλοιπα, «Ο μεγάλος αντάρτης». «Κατά τη διάρκεια της ζωής μου αφιέρωσα τον εαυτό μου στον αγώνα του αφρικανικού λαού. Έχω πολεμήσει ενάντια στη λευκή κυριαρχία, όπως έχω πολεμήσει ενάντια στη μαύρη κυριαρχία. Έχω αγαπήσει το ιδεώδες μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας, στην οποία όλα τα άτομα ζουν μαζί, σε αρμονία – και με ίσες ευκαιρίες. Είναι ένα ιδεώδες για το οποίο ελπίζω να ζήσω ώστε να το επιτύχω. Αν χρειαστεί, όμως, είναι ένα ιδεώδες για το οποίο είμαι έτοιμος να πεθάνω». Λέξεις που είχε επαναλάβει πολλές φορές, στην πιο δημοκρατική πλύση εγκεφάλου που μας έχουν κάνει ποτέ. Η αγαπημένη φράση του, βέβαια, ήταν «hamba kahle». Δηλαδή, «να προχωρείς αργά».
Ο Μαντέλα επιθυμούσε ανέκαθεν να ταφεί δίπλα από τους προγόνους του στο χωριό του, το Κούνου, όπου πέρασε τα πιο ευτυχισμένα χρόνια της παιδικής του ηλικίας. «Όταν πεθάνω», έλεγε, «θα πάω στις πύλες του Παραδείσου και θα με ρωτήσουν: “Ποιος είσαι;”. Και θα πω: “Είμαι Μαντίμπα”. Και θα πουν: “Αλλά από πού είσαι;”. Και θα πω: “Από τη Νότιο Αφρική”. Και θα πουν: “Α, αυτός ο Μαντίμπα! Ήρθες σε λάθος πύλες. Βλέπεις εκείνες κάτω εκεί, που είναι πολύ ζεστές; Εκεί πρέπει να πας”».
Η κόλαση, πολλές φορές, δεν είναι οι άλλοι, είμαστε εμείς οι ίδιοι, με τις επιλογές μας και τη στάση ζωής μας.
Αντίο, Μαντίμπα…
Διαβάστε-δείτε περισσότερα
http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12305154
http://en.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela
http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1993/mandela-bio.html
http://www.npr.org/2004/04/26/1851882/mandela-an-audio-history
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News
